کوفته تبریزی اصیل؛ طعمی که هرگز فراموش نمیکنید (با دستور پخت مرحله به مرحله)
هر ملتی غذاهای سنتی منحصر به فرد و خوشمزه خود را دارد. کوفته تبریزی نیز یکی از خوشمزهترین و در عین حال قدیمیترین غذاهای ایرانی است که خاستگاه آن به شهر تبریز میرسد.
تهیه کوفته تبریزی به فوت و فن نیاز دارد و شما مطمئناً با چند بار درست کردن این غذا میتوانید بر طعم و مواد تشکیل دهنده آن مسلط شوید. پس اگر میخواهید مانند یک آشپز حرفهای عمل کنید، ما به شما طرز تهیه کوفته تبریزی اصیل و خوشمزه را آموزش میدهیم.
تاریخچه کوفته تبریزی
کوفته تبریزی (Koofteh Tabrizi) یک غذای سنتی است که منشا آن تبریز، شهری تاریخی در شمال غربی ایران است. اطلاعات دقیقی در مورد تاریخچه این غذا در دست نیست، اما تخمین زده میشود که این غذا برای نخستین بار در دوران حکومت ناصرالدین شاه قاجار وارد فرهنگ غذایی کشور شد. این غذا قدمتی طولانی داشته و ریشه عمیقی در فرهنگ آشپزی ایرانی دارد و به عنوان نماد مهمان نوازی و گردهماییهای جمعی در تبریز و شهرهای دیگر کشور در طول نسلها منتقل شده است.
این غذای مقوی از کوفتههای گرد بزرگ تشکیل شده است که از مخلوط گوشت چرخ کرده (معمولاً گوشت بره یا گاو)، برنج، نخود فرنگی، سبزی تازه و انواع ادویهها درست میشود. کوفته به طور سنتی با موادی مانند تخم مرغ آب پز، میوههای خشک مانند آلو یا زردآلو و گاهی گردو پر تهیه میشود. با این حال، طرز تهیه کوفته تبریزی حتی در خود شهر تبریز نیز به روشهای مختلف و مواد گونان انجام میشود.
مواد مورد نیاز برای تهیه کوفته تبریزی
مواد لازم |
مقدار |
برنج باسماتی |
¾ فنجان |
نخود زرد |
¾ فنجان |
زردآلو خشک |
½ فنجان |
آلو خشک |
½ فنجان |
زرشک خشک |
۳ قاشق غذاخوری |
روغن نباتی |
۳ قاشق غذاخوری |
پیاز متوسط |
یک پیاز متوسط |
رب گوجه فرنگی |
دو قاشق |
لیمو عمانی |
یک قاشق چایخوری |
زردچوبه |
یک قاشق چایخوری |
فلفل سفید |
½ قاشق چایخوری |
نعناع خشک |
½ ۲ قاشق |
آب لیموی تازه |
¼ فنجان |
تخم مرغ بزرگ |
۳ عدد |
گوشت چرخ کرده گاو |
۵۰۰ گرم |
پیازچه ریز |
½ فنجان پیازچه |
جعفری |
½ فنجان جعفری |
گشنیز |
½ فنجان |
ترخون |
۲ قاشق غذاخوری |
مرزه خشک یا پونه کوهی |
یک قاشق غذاخوری |
فلفل سیاه |
½ قاشق چایخوری |
گردو |
۱۲ عدد |
کره |
۲ قاشق غذاخوری |
دارچین |
یک عدد چوب دارچین |
شکر |
یک پیمانه |
طرز تهیه مرحله به مرحله کوفته تبریزی
مدت زمان تهیه: ۳ ساعت
سرو برای: ۶ نفر
طرز تهیه کوفته تبریزی مرحله به مرحله انجام دهید و نیاز است که حوصله و صبر کافی داشته باشید. مراحل تهیه این غذا به شرح زیر است:
فر را با دمای ۱۹۰ درجه سانتیگراد گرم کنید. ¾ فنجان برنج باسماتی را آبکشی کنید تا آب تقریباً شفاف شود در یک قابلمه بزرگ آب جوش مرتب هم بزنید تا برنج نچسبد. زمانی که برنج تقریباً کاملاً نرم شد، زیر گاز را خاموش کنید.
برنج آبکش کنید و زیر آب سرد بشویید تا خنک شود. به یک کاسه بزرگ منتقل کنید.
حدود ¾ فنجان نخود زرد را در یک قابلمه پر از آب متوسط قرار دهید. بگذارید بجوشد، سپس حرارت را کم کنید تا نخودهای نرم شوند، اما همچنان شکل خود را حفظ کنند (۳۰ تا ۴۰ دقیقه). آبکش کنید و با برنج به کاسه اضافه کنید.
در همین حال، ½ فنجان زردآلو خشک درشت خرد شده، ½ فنجان آلو خشک درشت خرد شده یک قاشق غذاخوری زرشک خشک، آبکش شده را در یک کاسه کوچک را با هم ترکیب کنید.
سه قاشق غذاخوری روغن نباتی در یک قابلمه با حرارت متوسط رو به بالا گرم کنید. یک پیاز متوسط را نازک برش داده شده به داخل قابلمه اضافه کنید. سپس هر از گاهی هم بزنید تا نرم و طلایی شود (۵ تا ۷ دقیقه) بپزید.
رب گوجه فرنگی را به قابلمه اضافه کنید و حدود ۳ دقیقه بپزید. مرتباً هم بزنید. لیمو عمانی، یک قاشق چایخوری زردچوبه آسیاب شده، ½ قاشق چایخوری فلفل سفید تازه آسیاب شده، نمک به مقدار لازم و یک قاشق چایخوری نعناع خشک را با هم مخلوط کنید و حدود ۳۰ ثانیه هم بزنید تا معطر شود.
حدود ¼ فنجان آب لیموی تازه را به همراه ۴ فنجان آب را اضافه کنید و بگذارید بجوشد. حرارت را کم کنید و بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بپزید تا سس شما آماده شود.
سپس ۳ تخم مرغ بزرگ، گوشت چرخ کرده، ½ فنجان پیازچه ریز خرد شده، ½ فنجان جعفری ریز خرد شده، ¼ فنجان گشنیز ریز خرد شده را با هم مخلوط کنید.
حالا ترخون ریز خرد شده، مرزه یا پونه کوهی، فلفل سیاه تازه آسیاب شده و نصف پیاز رنده شده را با هم مخلوط کنید و مقداری نمک اضافه کنید.
نعناع خشک را با برنج و نخود خرد شده در کاسه مخلوط کنید. مواد را به ۶ قسمت به شکل کوفته تقسیم کنید. سپس گوشت، میوههای خشک و گردو را در مرکز هر کوفته قرار دهید.
کوفتهها را با دقت در سس قرار دهید. درب قابلمه را بپوشانید و به فر منتقل کنید. کوفتهها را حدود یک و نیم ساعت تفت دهید تا کاملا پخته و نرم شوند.
حدود ۲ قاشق غذاخوری کره را در یک ماهیتابه با حرارت متوسط ذوب کنید. یک عدد دارچین آسیاب شده، کمی شکر و ۲ قاشق غذاخوری باقیمانده را اضافه کنید.
کوفتهها را از قابلمه خارج کنید و در ماهیتابه قرار دهید و حدود 30 ثانیه بپزید و بچرخانید تا طعم بگیرند.
روی هر بشقاب مقداری سس بریزید. سپس داخل هر بشقاب یک کوفته قرار دهید و مقداری زرشک دارچینی را روی آن بریزید و سرو کنید.
ترفندهای تهیه کوفته تبریزی سنتی و اصیل
در طرز تهیه کوفته تبریزی توصیه میکنیم به ترفندهای زیر توجه کنید:
نخود فرنگی را باید نیم پز کنید، نه کاملا پخته و نه خام!
آب اضافی که از پیازها خارج میشود را باید دور بریزید.
ترکیب مواد کوفته را تا 15 دقیق ورز دهید تا انسجام خود را حفظ کنند.
دقت کنید که همه کوفتههای تبریزی یک اندازه باشند.
کوفتهها را به سس اضافه کنید، اما دقت داشته باشید که سس به جوش نیاید.
به جای گوشت قرمز میتوانید از گوشت مرغ استفاده کنید.
توصیه میشود از نان بربری برای سرو کوفته تبریزی استفاده شود.
چطور کوفته تبریزی را تزیین کنیم؟
همیشه توصیه میشود که کوفتهها را در یک کاسه یا حتی بشقابی که عمق بیشتری دارد سرو کنید تا نحوه خوردن آن راحت باشد. کوفته تبریزی را میتوانید با هر چیزی که دوست دارید تزیین کنید. پسته خرد شده گزینه خوبی است. اضافه کردن مقداری برگ پونه یا نعناع نیز گزینه خوبی محسوب میشود. همچنین میتوانید طرز تهیه کوفته تبریزی از ترفندهای زیر برای تزئین کوفتهها استفاده کنید:
برشهایی از تخم مرغ آب پز را روی کوفتهها بچینید تا ظاهری سنتی داشته باشید.
برای طعم و بافت بیشتر، پیازهای سرخ شده ترد را روی کوفتهها بپاشید.
برشهای رنگارنگ گوجه فرنگی و فلفل دلمهای را در اطراف کوفتهها قرار دهید.
برای تزیین و شیرینی بیشتر، دانههای انار را روی کوفتهها بپاشید.
کوفتهها را مقداری برنج زعفرانی در یک طرف بشقاب سرو کنید.
در کنار کوفته تبریزی از سالاد شیرازی و ماست استفاده کنید.
کلام آخر
طرز تهیه کوفته تبریزی را یاد گرفتید، اکنون میتوانید این غذای خوشمزه و مقوی را در خانه تهیه کنید. مطمئناً همه اعضای خانواده از خوردن کوفته لذت بسیار خواهند برد. فقط توصیه میکنیم هر مرحله را مطابق با دستور غذایی انجام دهید، زیرا تهیه کوفته تبریزی کار سادهای نیست. با چند بار تهیه کوفته تبریزی میتوانید در درست کردن این غذا مهارت لازم را به دست آورید.