داروی کاهش وزن جدید؛ کالریسوزی و سرکوب اشتها بدون حالت تهوع
با اینکه درمانهای کاهش وزن مبتنی بر جیالپی-۱ وضعیت بیماران مبتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ را متحول کرده است، کنترل ایمن مصرف انرژی و کنترل اشتها بدون حالت تهوع همچنان دو موضوع حلنشده در این زمینهاند
دانشمندان دانشگاه کپنهاگ میگویند دارویی ساختهاند که بدون ایجاد حالت تهوع اشتها را کاهش و کالریسوزی را افزایش میدهد. زک گرهارت هاینز از «مرکز بنیاد نووُ نوردیسک برای تحقیقات پایه متابولیک» در دانشگاه کپنهاگ گفت: «با اینکه درمانهای کاهش وزن مبتنی بر جیالپی-۱ وضعیت بیماران مبتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ را متحول کرده است، کنترل ایمن مصرف انرژی و کنترل اشتها بدون حالت تهوع همچنان دو موضوع حلنشده در این زمینهاند.»
نیویورکپست مینویسد که اوزمپیک جزو داروهای دیابت و چاقی است که با الگوبرداری از هورمون جیالپی-۱، که بدن پس از صرف غذا به طور طبیعی تولید میکند، اشتها را سرکوب میکند و وزن را کاهش میدهد.
دانشمندان دانشگاه کپنهاگ، که بودجه تحقیقاتیشان را شرکت سازنده اوزمپیک یعنی نووُ نوردیسک (Novo Nordisk) تامین میکند، درپی این بودند که دریابند آیا ممکن است دارویی تولید کرد که اشتها را کاهش و کالریسوزی را افزایش دهد. آنها بیش از ۳۸۰ گیرنده را، که با پروتئین جی (G) جفت میشوند، بررسی کردند. این گیرندهها برای فعال کردن پروتئینها پیامهایی را از هورمونها و دیگر محرکها دریافت میکنند و باعث واکنش سلولی در بدن میشوند. محققان این گیرندهها را براساس ارتباطشان با هموگلوبین «ای۱سی» (A1C) درجهبندی کردند. سطح «اچبیای۱سی» (HbA1C) شاخص اصلی قند خون و پیشرفت دیابت است.
محققان پس از بررسی ارتباط ژنتیکی «گیرنده نوروکینین۲» یا «انکی۲آر» (NK2R) با چاقی و کنترل قند خون، فکر میکنند که پاسخشان در این گیرنده نهفته است. نقش «گیرنده نوروکینین۲» در دستگاه گوارش و سیستم عصبی مرکزی پیشتر مطالعه شده است، اما نویسندگان این مطالعه میگویند که به ارتباط این گیرنده و تنظیم فشار خون یا سلامت قلب و عروق اشارهای نشده است. محققان توانستند آگونیستهای منتخب با عملکرد طولانی «انکی۲آر» را طراحی کنند که اشتها و کالریسوزی موشها را بیشتر و اشتهای آنها را بدون هیچ نشانهای از حالت تهوع سرکوب کرد.
فعالسازی «انکی۲آر» در میمونهای ماکاک مبتلا به چاقی نیز باعث شد که وزن بدن، قند خون، تری گلیسیرید مضر و کلسترول آنها بهشکل قابل توجهی کاهش یابد و همچنین حساسیت به انسولین را در آنها بهبود بخشد.
به گفته فردریک ساس، نویسنده این مطالعه، که در مجله «نیچر» (Nature) منتشر شد، یکی از مهمترین مسائل در تولید دارو اثربخشی مشابه دارو بر موش و انسان است. به همین دلیل ما درمورد مزیتهای «انکی۲آر» بر چاقی و دیابت نمونه غیرانسانی بسیار خوشحالیم، زیرا نشان میدهد برای کارآزماییهای بالینی انسانی قدم بزرگی برداشتهایم. گرهارت هاینز هم میگوید که تا تزریق یک بار در هفته راه درازی پیش رو است و گروه تحقیقاتی قصد دارد کارآزمایی بالینی را سال آینده شروع کند. به باور او حدود پنج تا شش سال طول میکشد تا دارو وارد بازار شود.