احتمال صدور الحاقیه‌های بیمه برای خودروها
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که با توجه به نوسانات قیمت ارز، برخی شرکت‌های بیمه تلاش دارند تا با صدور الحاقیه‌هایی، دامنه ریسک خود را به سمت مشتریان هدایت کنند.
در همین رابطه یک فعال صنعت بیمه با اشاره به افزایش چشمگیر قیمت خودرو در ماه‌های گذشته از احتمال صدور الحاقیه بیمه بدنه خودروها خبر داد و گفت: اگر بیمه‌شونده اقدامی در این رابطه نکند، در صورت بروز خسارت شرکت بیمه تنها ملزم به پرداخت حق بیمه، مطابق با قیمت سرمایه بیمه شده در زمان ارزش‌گذاری و صدور بیمه‌نامه است.
بنابراین لازم است بیمه‌شونده بر اساس قیمت واقعی و به‌روز سرمایه خود برای الحاقیه بیمه خود اقدام کند. زیرا بر اساس ماده 10 قانون بیمه، درصورتی‌که سرمایه‌ای به کمتر از قیمت واقعی بیمه شده باشد، بیمه‌گر فقط به تناسب مبلغی که بر اساس آن بیمه کرده‌است، مسئول پرداخت خسارت خواهد بود.
ذکر یک مثال به تشریح این ماده کمک می‌کند. به‌طور مثال اگر شخصی خودروی 50 میلیون تومانی خود را بیمه بدنه کرده باشد و با گذشت چند ماه از زمان صدور بیمه‌نامه، ارزش واقعی خودروی او به 100 میلیون تومان رسیده باشد، درصورت بروز خسارت 10 میلیون تومانی، شرکت بیمه تمام این خسارت را پرداخت نمی‌کند؛ چرا که در حال حاضر ارزش واقعی خودروی بیمه شده 2 برابر قیمتی است که در زمان صدور بیمه‌نامه بوده است. بنابر این شرکت بیمه برابر با تعهد خود تنها نیمی از خسارت 10 میلیون تومانی را پرداخت می‌کند.
به‌صورت کلی غالباً بیمه بدنه خودرو مشتمل بر دو نوع پرداخت خسارت است. اولی شامل خسارات اصلی از جمله تصادف، سرقت خودرو، حریق خودرو و چیزهایی از این قبیل است که بیمه‌گذار بر اساس ارزش واقعی خودرو، متعهد می‌شود در صورت بروز خسارت‌های مذکور، مبلغ معهود را به بیمه شده پرداخت کند. اما نوع دوم که بیمه تکمیلی نام دارد، مربوط به خسارت‌های دیگری مثل شکستن شیشه، بلایای طبیعی، دزدی قطعات و ... است.
برخی از شرکت‌های بیمه در بخش تکمیلی بیمه بدنه، بندی به‌عنوان تعهد نسبت به «نوسانات قیمت خودرو» دارند. در صورتی‌که بیمه‌شونده بخواهد بیمه بدنه خودروی شخصی‌اش را از آسیب ناشی از نوسان قیمت دور نگه دارد، می‌تواند با پرداخت مبلغی اضافه از این بند بیمه تکمیلی نیز استفاده کند. البته جزئیات این بند برای هر شرکت بیمه متفاوت بوده و ممکن است شرکتی تا 50 درصد نوسان قیمت را متعهد شود و شرکتی دیگر اصلاً چنین بندی در بیمه تکمیلی خود نداشته باشد.
معمولاً مشتریان سراغ بیمه تکمیلی نمی‌روند و اگر هم بروند کمتر حاضر هستند مبلغی برای بیمه کردن خودرو در مقابل نوسان قیمت بپردازند. در واقع کمتر کسی فکر می‌کند قیمت خودرو این میزان نوسان را تجربه کند، به همین دلیل ترجیح می‌دهند در صورت بروز چنین مسئله‌ای، مابه‌التفاوت را بصورت الحاقیه پرداخت کنند.
از سوی دیگر با توجه به اینکه گاهی نوسان قیمت و افزایش ارزش خودرو از سقف تعهد بیمه‌گذار برای نوسان قیمت هم فراتر می‌رود، حتی کسانی که در زمان صدور بیمه‌نامه، خدمات مربوط به نوسان قیمت را خریداری می‌کنند، نمی‌توانند اطمینان کامل نسبت به این موضوع داشته باشند؛ چراکه ممکن است گاهی مثل شرایط فعلی، در مدت چند ماه قیمت یک خودرو 70 درصد افزایش یابد، درحالی‌که شرکت بیمه مثلاً تا سقف 50 درصد نوسان را متعهد شده است. بنابراین اگر شخصی این بند را هم خریداری کرده باشد و در مقابل میزان افزایش قیمت خودرو بیش از تعهد شرکت بیمه باشد، باید نسبت به الحاقیه بیمه بدنه خود اقدام کند.
البته در چنین مواقعی معمولاً شرکت‌های بیمه با صدور اطلاعیه یا ارسال پیامک به مشتریان خود اطلاع می‌دهند که برای الحاقیه بیمه و به‌روزرسانی بیمه نامه به شرکت‌ها مراجعه کنند، اما خود مشتریان نیز باید آگاه باشند که شرکت بیمه بنابر ماده 10 قانون بیمه تعهدی نسبت به افزایش یا کاهش قیمت واقعی سرمایه‌ای که بیمه شده ندارد.
مبلغ الحاقیه بیمه بدنه برای هر خودرو به تناسب افزایش قیمت همان خودرو محاسبه خواهد شد. در حقیقت بیمه بدنه ذاتاً گران نشده، بلکه بر اساس قانون، بیمه‌گذار مطابق ارزش واقعی سرمایه متعهد به پرداخت خسارت است، و این ارزش سرمایه است که افزایش یافته، نه نرخ بیمه بدنه.
با توجه به اینکه افزایش قیمت تنها مختص صنعت خودرو نبوده و بازار سرمایه از ارز تا مسکن با رشد قیمت مواجه بوده است، این شرایط برای سایر بیمه‌نامه‌ها نیز صدق می کند. زیرا ماده 10 قانون بیمه، همه انواع بیمه را شامل می‌شود. همانطور که قیمت خودرو افزایش یافت، قیمت قطعات خودرو، وسایل منزل و خود مسکن هم رشد داشته است. بنابراین کسی که منزل خود را بیمه کرده و حالا قیمت خانه‌اش رشد داشته است لازم است برای به‌روزرسانی قیمت و الحاقیه بیمه مربوطه اقدام کند. اما مشکل زمانی رخ می‌دهد که مثلاً در مورد بیمه شخص ثالث اگر تصادفی رخ دهد و بیمه‌گذار بخواهد خسارت وارد شده را به طرف مقابل پرداخت کند، شخص خسارت‌دیده انتظار دارد مبلغی معادل قیمت جدید قطعات خودرو دریافت کند. این در حالی است که شرکت‌های بیمه در زمان تعیین مبلغ برای بیمه‌شونده شخص ثالث، معمولاً چنین ریسکی را در نظر نمی‌گیرند. در چنین شرایطی هم خسارت دیده با مشکل مواجه است و هم خود شرکت بیمه.