آشتی ملی برای عبور از چالش های امروز

 این روزها التهاب و تلاطم شرایط اقتصادی باعث شده است که برخی منتقدان از جناح ها و طیف های مخالف دولت انگشت تقصیر و اتهام ها را به سمت دولت نشانه روند و فضای سیاسی کشور را به مثابه بازار ارز و سکه متشنج کنند.

موج انتقادها که از آغاز ریاست جمهوری حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی با بهانه حمایت اصلاح طلبان از نامزدی وی در سال 92 کلید زده شد در طول پنج سال گذشته با بهانه تراشی ها، اتهام ها و تخریب تیم دولت ادامه داشته و روز به روز شدت بیشتری یافته است؛ مخالفان و منتقدان از یک سو ترکیب و چینش کابینه را بهانه می کردند و از طرف دیگر برنامه های دولت در حوزه سیاست خارجی و دستگاه دیپلماسی را باد انتقاد می گرفتند.

تخریب دولت در میانه مذاکرات برای دستیابی به توافق هسته ای تشدید شد تا جایی که توافق به دست آمده را به زیان منافع ملی معرفی و ادعای انفعال تیم هسته ای در برابر غرب را مطرح کردند. پس از امضای و اجرای توافق نیز هجمه آفرینی ها به اشکال مختلف ادامه داشت و حتی به هم داستانی به اصطلاح دلواپسان با مخالفان خارجی برجام نیز کشیده شد.

در میانه تبلیغات انتخاباتی سال 96 منتقدنمایان و مخالفان با طرح «عبور از روحانی»برای انشقاق در جبهه حامی دولت اعم از اصلاح طلبان، اعتدال گرایان و برخی اصولگرایان معتدل، تلاش کردند این بار مطامع خود را به کرسی بنشانند که با رای موافق 24 میلیونی مردم به اغما رفتند و در زمان انتخاب وزرا با طرح «سهم خواهی اصلاح طلبان از کابینه دوزادهم» بار دیگر انشقاق میان حامیان دولت را کلید زدند.

البته پیش از آن یعنی هنگام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که «دونالد ترامپ» نامزد این دوره از رقابت های ریاست جمهوری، برجام را «بدترین توافق تاریخ» خواند منتقدان و مخالفان همیشه در صحنه برجام با نگارش با اجرای پرده دیگری از سناریوی ضد برجامی خود، دولت و برجام را آماج شدیدترین تخریب ها و هجمه ها قرار دهند. منتقدان و به ویژه مخالفان با سوگیری تهاجمی و شبهه افکنی در خصوص وضعیت کشور و سیاست های دولت خود را دلواپس کشور، نظام و مردم می دانند بی آنکه به عواقب همصدایی تعمدی یا ناآگاهانه خود با دشمن برای آینده وسرنوشت ایران بیندیشند.

در چند ماه گذشته و به ویژه هفته های اخیر که نوسانات نرخ ارز و سکه بازار و اقتصاد کشور را متلاطم کرده، منتقدان دولت از جناح ها و جریان های سیاسی مختلف، سیاست های اقتصادی دولت را زیر سوال برده اند.

**ضرورت بازنگری در سیاست های اقتصادی

چنانکه برخی منتقدان ادعا دارند اگر چه دولت به دلیل ضعف در تیم اقتصادی خود تا اندازه ای در بی تعادلی بازار وافت و خیز های اقتصادی اخیر بی تقصیر دارد، اما نقش جریان سازان خارجی که بنا به گفته وزیر امور امور خارجه نه دولت و نظام که ایران را نشانه گرفته اند نیز بی تاثیر نیست همچنان که نمی توان نقش برخی جریان ها و نهادهای خاص را در مشکلات اقتصادی اخیر و تضعیف سیاست های اقتصادی دولت نادیده گرفت.

در چند روز گذشته اخبار نظرات موافق و مخالف بسیاری درباره ادعاهای مطرح شده درباره دولت منتشر شده است و همانطور که پیش تر اشاره شد برخی صاحب نظران، سیاست های اقتصادی دولت را در عرصه اقتصاد به نوعی ناکارآمد معرفی می کنند. در همین زمینه «عبدالله رمضان زاده» فعال و صاحب نظر سیاسی در صفحه توییتر خود خطاب به رییس جمهوری نوشت:«آقای روحانی تیم اقتصادی شما درک درستی از شرایط بازار و کشور ندارند[...]فکری بکنید»

«صادق نوروزی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت و گویی به نقش دولت پرداخت و عنوان کرد: دولت درست است که مسئولیت دارد اما ابزار لازم را برای پیگیری اهداف خود ندارد تا در این شرایط از آن بهره ببرد. روحانی باید ابتدا اعلام کند که ما در یک شرایط بحرانی هستیم و باید یک همبستگی ملی داشته باشیم و برای این مسئله عملا نشان دهد که بر شعارش پایبند است.

«محمد نعیمی‌پور» عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت نیز با بیان اینکه در شرایط فعلی روحانی نیاز به ترمیم بخش اقتصادی کابینه‌اش دارد و باید افراد قوی‌تری را جایگزین کند، گفت: «اگر آقای روحانی می‌خواهد کار جدی بکند، تیم اقتصادی‌اش را متحول کند و احیانا اگر فکر می‌کند شرایط برای این کار مناسب نیست، افرادی را به عنوان دستیار در کنار تیم اقتصادی خود قرار دهد.»

اتفاقات دی ماه از نظر آقای روحانی هشدار بود که لااقل طبق گزارشات وزارت کشور مشکل بیکاری در آن پررنگ بود. چرا روحانی بعد از این اتفاقات باز هم سکوت کرد و در مورد مشکلات دولت واضح با مردم سخن نگفت؟ اصلا سکوت کردند؟

«اسدالله بادامچیان» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی گفت: دولت اگر می‌تواند مشکل را حل کند به مردم بگوید. مثلا بگوید در دو ماه مشکلات را حل می‌کنم و اگر نتوانست در پایان دو ماه مشکلات را حل کند، از ملت عذرخواهی کرده و بگوید می‌خواستم مشکلات را حل کنم اما نتوانستم. رییس‌جمهور قبل از اینکه دیر شود باید فکری کند. شنیده‌ایم بحث‌هایی برای تغییر در دولت وجود دارد. دولت تغییر را به صورتی انجام ندهد که فایده‌ای نداشته باشد. تغییر باید اساسی و اصولی باشد که به مردم امید بدهد.

**نقش جریان سازان داخلی در تلاطم اقتصاد

نعیمی پور با اشاره به نقش مافیای قدرتمند سیاسی و اقتصادی در کشور اظهار کرد: باید دید که اراده آقای روحانی چیست. اگر رییس‌جمهور اخیرا منفعل شده‌اند، مشکل خودشان است. چون ایشان می‌داند که وارد چه کارزاری شده و حق ندارد که انفعال پیشه کند. آقای روحانی باید می‌دانست و می‌داند که جریان داخلی دلش می‌خواهد وضعیت به شکل سابق شود و پشت سر اینها مافیاهای قدرتمند سیاسی و اقتصادی هستند. این مساله جدیدی نیست.

این فعال سیاسی و حزبی در ادامه گفت:آقای روحانی باید برای این موضوع تدبیری بیندیشد. در شرایط کنونی هم دولت می‌تواند تدبیر کند. اگر جریانی در داخل کشور کمر همت بسته که آقای روحانی را استیضاح یا برکنار کند، ایشان باید رسالت تاریخی خود را در همین زمین بازی انجام دهد. ایشان باید به مردم بگوید که چه کسانی دخالت کرده و مشکلات را افزون می‌کنند، چه کسانی و با چه منافعی به دنبال عدم کفایت آقای روحانی هستند. بالاخره اگر آنها چنین تصمیمی دارند، باعث می‌شود که آقای روحانی رییس‌جمهور نباشد. چرا قبل از اینکه دیگران دولت را به انفعال بکشانند، مشکلات کشور را به مردم نمی‌گویند؟

نوروزی نیز با اشاره به نقش عوامل داخلی در جریان سازی اقتصادی در کشور افزود: البته از ترامپ‌های داخلی نباید غافل شویم چراکه آنها نیز به دنبال استفاده از شرایطند تا دولت را زمین بزنند و شرایط بد امروز را تشدید کنند. این بحث عدم کفایت نیز در همین راستا است.

**بخشی از مشکلات اقتصادی به سیاست خارجی باز می گردد

در ایجاد مسائل و مشکلات کشور علل و عوامل گوناگونی سهم دارند و نمی توان برای مشکلات اقتصادی و هجمه هایی را که به دولت وارد می شود، تک علتی در نظر گرفت. به طوری که برخی دیدگاه ها به نقش جریان سازی های و دست های پشست پرده خارجی در بازار متلاطم اتقصاد ایران باور دارند. در همین زمینه «صادق نوروزی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب به تاثیر خروج آمریکا از برجام و نقش این کشور در مسائل اقتصادی این روز های کشور اشاره کرد و گفت: بعد از خروج آمریکا از برجام ما در یک شرایط بحرانی به سر می‌بریم و آمریکا در تلاش است تا از نظر اقتصادی ما را دچار مشکل کند بنابراین، بخش عمده‌ای از این ماجرا به سیاست خارجی و حرکت ترامپ برمی‌گردد و اکنون نیز در تلاش است تا اروپا را قانع کند تا از برجام خارج شود.

**چه باید کرد

با توجه به دیدگاه های موافق و مخالفی که در خصوص نقش موثر دولت در مدیریت کشور به ویژه در حوزه اقتصاد مطرح است می توان گفت که در نوسانات اقتصادی اخیر علاوه بر بر دست های پشت پرده داخلی که در ملتهب کردن بازار نقش دارد، تخصیص بودجه و نقدینگی کشور در بخش دولتی و نهادهای خارج از کنترل دولت تاثیرگذار بوده است و همین مساله چالش ها و محدودیت های بسیاری برای دولت ایجاد کرده و به نوعی دست دولت را در حل و گره گشایی از مشکلات کشور بسته است. از طرف دیگر برخی اعتقاد دارند که دولت در 5 سال اخیر تمام هم و غم خود را در سیاست خارجی گذاشته است و از سیاست داخلی و مشکلات کشور غافل شده است. البته نمی توان نقش عوامل خارجی و شاید مزدوری برخی سرسپردگان وطنی را نیز در این چالش ها بی تاثیر دانست.

مشکلات کنونی نه فقط مشکل دولت و بخش اقتصاد که کلیت نظام و موجودیت کشور را هدف قرار داده است و از این رو دامن زدن به مشکلات و مقصر یابی ها، اتهام زنی و توطئه و تخریب ها نه تنها علاج دردهای کنونی نیست، بلکه روز به رز بر بار مشکلات می افزاید. آنچه امروز نیاز است آشتی ملی و دست یاری همه جناح ها، نهادها و به طوری کلی دولت و نظام برای بازگرداندن قطار انسجام و اعتماد به ریل ثبات و تعادل است.