اقدام تلافی جویانه، گزینه کانادا در مقابل آمریکا

 به دنبال تنش لفظی چندوقت گذشته سران آمریکا وکانادا، «دونالد ترامپ»رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه با «جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا درباره مسائل تجاری و اقتصادی گفت وگو کرد. این اولین تماس تلفنی بین سران دو کشور بعد از لفاظی های چند وقت اخیر و تهدیدهای آمریکا در زمینه روابط تجاری با اوتاوا بوده است.

ترامپ اوایل ماه جاری میلادی در پایان اجلاس هفت کشور صنعتی جهان موسوم به گروه 7، ترودو را «بسیار ضعیف و غیرقابل اعتماد» توصیف کرد. این اظهارات واکنش پارلمان کانادا را برانگیخت و نمایندگان مجلس عوام طرحی را تصویب کردند مبنی بر این که اظهارات تحقیرآمیز و حمله شخصی توسط مقام های آمریکایی (علیه نخست وزیر کانادا) به روابط دوجانبه لطمه می زند و مطرود است.

ترامپ بارها گفته است که کانادا از روابط تجاری با آمریکا سود می کند و اظهارات وی بعد از اجلاس گروه 7، روابط واشنگتن و اوتاوا را به پایین ترین سطح در چند دهه ی گذشته کاهش داد.

آمریکا 31 مه (10 خرداد) تعرفه 25 و 10درصدی را به ترتیب بر واردات فولادو آلومینیوم از سه شریک بزرگ تجاری خود، کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا وضع کرد؛ اقدامی که با واکنش نخست وزیر کانادا مواجه شد و ترودو در دوم ژوئن (12 خرداد) این تعرفه ها را «توهین آمیز و غیرقابل قبول» خواند و اعلام کرد که کشورش این اقدام آمریکا را بی پاسخ نخواهد گذاشت.

کانادا جمعه این هفته در اقدامی تلافی جویانه اعلام کرد که به دلیل تعرفه های آمریکا بر واردات فولاد و آلومینیوم از کانادا، این کشور نیز اقدامات تنبیهی را شامل اعمال تعرفه به کالاهای آمریکایی به ارزش 12.6 میلیارد دلار آمریکا وضع می کند و به این روند تا عقب نشینی آمریکا از اعمال تعرفه هایش ادامه می دهد.

ترودو در تماس روز جمعه با ترامپ گفت که کانادا چاره ای به جز اعلام اقدامات متقابل در زمینه اعمال تعرفه ها ندارد.

ترامپ به مناسبت روز کانادا در اول ژوئیه (10 تیر) با وجود لفاظی های چند وقت گذشته و تشدید اختلافات تجاری بین دو کشور،پیام تبریکی را برای کانادا ارسال کرد و از این کشور به دلیل مشارکت در عرصه جهانی قدردانی کرد.

به رغم چنین پیامی، اقدام کاخ سفید در اعمال تعرفه علیه کانادا به بهانه های امنیتی و انتقادهای مکرر ترامپ از ترودو و سیاست های تجاری وی خشم کانادایی ها را برانگیخته است. کاربران کانادایی در رسانه های اجتماعی خواستار تحریم تولیدات آمریکایی هستند و همدیگر را تشویق می کنند مکان دیگری را به جای آمریکا به عنوان مقصد خود برای سپری کردن تعطیلات پیدا کنند.

کانادا و آمریکا بزرگترین شریک تجاری در جهان محسوب می شوند و در سال 2017 کالاها وخدماتی به ارزش 673.9 میلیارد دلار بین دو کشور رد و بدل شده است. بر اساس آمار دولتی آمریکا مازاد تجاری آمریکا اندکی بیشتر و حدود 8.4 میلیارد دلار است.

آمریکا همچنین مقصد اصلی کانادایی ها است و در سال 2017 میلیاردی، 42 میلیون سفر کانادایی ها به آمریکا ثبت شده است.

تصمیم ترودو برای تلافی اقدام آمریکا همچنین به تایید هر سه حزب سیاسی اصلی پارلمان کانادا رسیده است.

«دِبرا استیجر»استاد حقوق در دانشگاه اوتاوا و مذاکره کننده ارشد سابق کانادا در سازمان جهانی تجارت در این زمینه گفت:ما درجهانی کاملا جدید زندگی می کنیم. جهانی که کاملا به هم ریخته است و وضعیت آن در آینده ای نزدیک بهتر نمی شود. ما واقعا در دوران سختی بسر می بریم.

دولت کانادا همچنین دربیانیه ای اعلام کرده که هفته گذشته، شش بار با«رابرت لایتیزر» نماینده تجاری آمریکا تماس گرفته تا به عنوان آخرین تلاش ها، اختلافات بر سر تعرفه ها را حل کند. به نظر می رسد چنین تلاش هایی به همراه تماس تلفنی روز جمعه بین ترامپ و ترودو چندان موثر نبوده است.

کانادا پیشتر در سازمان جهانی تجارت علیه دولت ترامپ و بر سر رویکرد «آمریکا در اولویت است» ترامپ، شکایت کرد. افزون بر این، مذاکرات درباره توافقات تجارت آزاد امریکای شمالی که اقتصاد صادرات محور کانادا را تغییر داد، ظاهرا همچنان مسکوت مانده است.

ترودو و مقام های کانادایی وعده داده اند که به دنبال تهدید ترامپ درباره وضع مالیات بر خودروهای و قطعات خودرو ساخت کانادا، اقدامات بیشتری را بکار خواهند بست؛ موضوعی که به نظر می رسد که تنش دو کشور در آینده را افزایش دهد. صنعت خودرو و قطعات آن شالوده تولیدات کانادا را تشکیل می دهد و موضوع توافقات تجاری مختلف کانادا با آمریکا در بیش از 50 سال گذشته بوده اند. لایتیزر وعده داده که کشورش «همه اقدامات لازم» را علیه کشورهایی که اقدامات تجاری آمریکا را تلافی کنند، بکار خواهد بست.

یک مقام ارشد دولتی کانادا به تازگی گفت حتی اگر مذاکرات نفتا موفقیت آمیز باشد چالش های تجاری از سوی آمریکا مشکلاتی را برای کانادا ایجاد خواهد کرد. کانادا 75 درصد به آمریکا صادرات دارد و درمقابل به اصطلاح سیاست حمایت از محصولات داخلی آمریکا که از زمان روی کارآمدن ترامپ در آمریکا اجرا می شود، آسیب پذیر است.

«لارون هرمن» دیپلمات ارشد کانادایی و کارشناس حقوق تجاری بین المللی معتقد است که اعلام تعرفه های آمریکا علیه فولادو آلومینیوم کانادا یک جنگ تمام عیار سیاسی و اقتصادی است.

وی گفت: عجیب نیست که تعرفه ها گزینه اول ترامپ در تحقق شعار «اولویت بودن آمریکا» است.

ترامپ که از زمان روی کار آمدن از تعهدات بین المللی خود با خروج از چند توافق طفره رفته است تهدید کرده در صورتی که اصلاحاتی در توافق نفتا صورت نگیرد از این توافق هم خارج می شود. این موضوع باعث شده که برخی درباره این که مذاکرات نفتا تحت الشعاع تاثیر تعرفه ها قرار بگیرد، هشدار داده اند.

«اریک میلر» رئیس شرکت مشاوره ای گروه پوتوماک کانادا ورود کانادا به جنگ تجاری باآمریکا تاثیری منفی بر دلار کانادا و خوشبینی ها درباره مذاکرات نفتا خواهد داشت که اهمیت بیشتری درمقایسه با تعرفه ها دارد.

وی از مذاکره کنندگان کانادایی خواسته مراقب تلاش های دولت آمریکا برای ادغام موضوع تعرفه ها با مذاکرات نفتا باشند.