زلزله تهران، ۴.۵ میلیون کشته می‌دهد!

 

دکتر فریبرز ناطقی الهی، استاد تمام پژوهشگاه بین الملی زلزله شناسی ابتدا در این نشست گفت: در رابطه با بحث های فنی زیاد شده است، در واقع ٣٠ سال است بعد از زلزله رودبار این مسائل بحران در کشور وجود داشته است.

 

او ادامه داد: با این حادثه مسئله آتش سوزی برجسته شد و از جنبه ای برخی مسئولان را حساس کرد.

 

با یک آتش سوزی ساده یک بحران ملی رخ داد

 

ناطقی سپس با انتقاد از مدیریتی که در این حادثه رخ داد بیان کرد: ببینید یک آتش سوزی ساده در یک ساختمان تبدیل به بحران ملی شود، در جایی که آتش سوزی رخ داد، می شد با سیستم اطفا حریق آن را مهار کرد و دیگر کار به اینجا نمی رسید.

 

این استاد دانشگاه افزود: پس وقتی یک آتش سوزی ساده تبدیل شود به چنین فاجعه ملی، باید به بحث های جدی برسیم. با یک آتش سوزی جبهه های مختلف سیاسی به جان هم می افتند، حال تصور کنید اگر حادثه شهری رخ بدهد باید چه کار کنیم؟

 

او درباره رخ دادن زلزله گفت: با بیش از ۶۴ درصد ساختمان های ما آسیب پذیر هستند و مواد شیمیایی که در اطراف شهر تهران داریم، اگر زلزله محتمل بیاید باجرقه اول به یک فاجعه و بحران ملی رخ می دهد.

 

بعد از اینگونه اتفاقات دولت ها تغییر کرده اند

 

این استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی از عواقب حوادثی مانند پلاسکو گفت: تاریخ نشان داده در مواردی بعد از این اتفاقات دولت ها تغییر کرده‌اند، اما اینجا چنین چیزی نمی‌شود؛ سال ها است ما این حرف ها را می زنیم اما توجه خاصی به آنها نمی شود.

 

ناطقی افزود: همه امروز می دانیم بحث هایی که امروز انجام می شود واقعی است و اگر برنامه نداشته باشیم یک مکافات رخ داده است، که اتفاقا پلاسکو نشان داد که برنامه نداریم.

 

او سپس عکس هایی را نشان داد که حکایت از وضعیت تهران در زلزله بعدی داشت.

 

در هنگام نشان دادن این عکس ها ناطقی الهی بیان کرد: آیا ما برای این اتفاقات آماده ایم؟ این افراد می توانند خانواده های ما باشند. من می خواهم با این عکس ها شما را واقعا ناراحت کنم چون هدف ما این است که درس بگیریم.

 

او افزود: بگذارید ناراحت شویم تا بتوانیم مسئله را در ابعاد واقعی بدانیم.

 

نحوه ریزش ساختمان پلاسکو

 

ناطقی الهی درباره علل فنی ریزش پلاسکو گفت: همه حرف ها درباره پلاسکو زده شده است؛ روی این پدیده که نام آن خرابی پیشرونده است کار شده، می دانیم ساختمان چگونه با یک محرک توزیع بار در ستون ها تغییر می کند و مکانیزم شکست را به یک سیستم پیشرونده تبدیل کند.

 

او ادامه داد: ما همه این چیزها را می دانیم، هیچ موضوع خاصی هم وجود ندارد مثلا چون می دانیم خرابی پیشرونده چه چیزی است گروهی در آمریکا یک ماشین را پر از مواد منفجره کردند آن را در طبقه ای منفجر کردند و ساختمان ریخت. می دانیم، اما هیچکاری انجام نمی دهیم.

 

این استاد دانشگاه سپس درباره علت ریختن پلاسکو گفت: بر اساس شواهد عینی خرابی پیشرونده عامل ریزش پلاسکو است، همچنین این ساختمان خوب عمل کرده و ٣.۵ ساعت دوام آورده است، چون در حالت تیوب در تیوب ساخته شده.

 

ناطقی الهی با اشاره این ساختمان سیستم جانبی ایمنی نداشته عنوان کرد: زمان ساخت این ساختمان به رخ دادن زلزله توجه نشده طبیعی هم است، الان هم توجه نمی شود.

 

آتش محرک اصلی ریزش پلاسکو

 

او در رابطه با محرک اصلی حادثه پلاسکو گفت: بر اساس شواهد محرک اصلی ریزش پلاسکو آتش بوده است. آتش سوزی ٣.۵ ساعت ادامه داشته و این تقویبا مقاومت فولاد را به صفر رسانده است.

 

استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی درباره شایعه های انفجار بمب در پلاسکو گفت: به من که مهدنس سازه هستم بگویند یک ساختمان را تخریب کنم، اول من ساختمان را مطالعه می کنم و نقشه ای برای آن تهیه می کنم بعد می بینم کدام ستون می تواند کدوم سیستم را به طور پیشرونده تخریب کند و بعد از آن از مواد منفجره از ستون استفاده می کنیم؛ بهترین جا برای این کار هم پایین ترین طبقه است اما پلاسکو از طبقه بالا ریخته است. من از لحاظ مشاهدات عینی می گویم؛ در تخریبات همیشه شکست از پایین ترین طبقه رخ می دهد،

 

این استاد دانشگاه در رابطه با دیده شدن جرقه هایی در هنگام ریزش پلاسکو گفت: برخورد ٢ طبقه باهم جرقه هایی هم به وجود می آورد.

 

او افزود: پس این ساختمان در اثر حرارت مقاومت خود را از دست داده، در این مواقع این حرارت ضعیف ترین قسمت سازه را پیدا می کند؛ زلزله باهوش است آتش هم باهوش است.

 

ناطقی الهی درباره ضعیف ترین قسمت پلاسکو گفت: حدس می زنم ضعیف ترین قسمت پلاسکو اتصالات پله ها بوده، چون در گزارش آتش نشانی خواندم ساعت ٩ پله ها فروریخته اند. پله ها ریختند و سیستم به یک ناپایداری رسیده است، این فقط تصور است و هیچ مبنای علمی برای این حرف ندارم؛ پله ها روی طبقات ریختند و آنها نتوانستند مقاومت کنند.

 

او در ادمه سوالی مطرح کرد: چرا ما اجازه دادیم بعد یک ساعت افراد در ساختمان بمانند؟

 

ناطقی الهی با انتقاد از اشتباهات صورت گرفته گفت: من آدم صادقی هستم چون دلسوز کشورم هستم، سوء مدیریت در این ساختمان وجود داشته یعنی تمام اشتباهاتی که می توانست در این اتفاق دیده شود، رخ داده است.

 

این استاد دانشگاه گفت: باید برای چنین اتفاقی برنامه داشته باشیم، یکی از دوستان می گوید در آنجا آب گرم برای افراد وجود نداشته.

 

او در ادامه از نقش برنامه ریزی در این حرادث گفت: نمی دانم یادداشت من را در خبرآنلاین خواندید یا نه، ٣ سناریو برای این حادثه چیدم، یکی اینکه چنین حادثه ای از قبل برنامه ریزی شده و آتش خاموش می شود.

 

ناطقی الهی عنوان کرد: حتی من در سناریو دوم نوشتم که بعد از ۲.۵ ساعت انفجار دستی رخ بدهد. تا به سمتی که می خواهیم بریزد.

 

اگر زلزله بیاید برای پایتخت چه اتفاقی رخ می دهد؟

 

این استاد زلزله شناسی درباره خطر وقوع زلزله در تهران گفت: خطر بالقوه است، اگر آسیب پذیری را کم کنیم و مدیریت را زیاد خطر کم می شود. باید ریسک خود را بشناسیم و بعد قوانینی تعیین کنیم.

 

ناطقی الهی بیان کرد: ۵ سال قبل این حرف را می زدم کسی گوش نمی کرد ولی الان نگاه کنید می بینید هیچ برنامه ای در پلاسکو وجود نداشت.

 

او سپس با نمایش برنامه ای که در مواقع وقوع زلزله باید رخ بدهد گفت: باید یک برنامه ای را اجرا کنیم و نظام مقدس جمهوری اسلامی ضربه می خورد. عزیزان یا اینکار را انجام می دهیم یا باید همه ما هزینه آن را پرداخت کنیم.

 

ناطقی الهی با اشاره به اینکه در تحقیق جایکا اگر در تهران زلزله بیاید ٣٠٠ هزار نفر جان خود را از دست می دهند گفت: ببینید براساس مطالعه من در زمان آقای کرباسچی انجام دادم، برای سناریو زلزله شب تهران ٤.٥ میلیون کشته می شوند، ١.٥ میلیون زخمی که آن ها را هم کشته فرض کنید چون زخمی در زلزله خیلی بد است.

 

او ادامه داد: شما فرض کنید اصلا من٨٠ درصد اشتباه کردم، باز ١.٢ میلیون کشته خواهیم داشت. اگر کار نکنیم هیچ کدام ما نیستیم.

 

این استاد زلزله شناسی سپس از فجایعی که در هنگام حوادث رخ داده اند گفت: مثلا در زلزله بم دختران ٥-٦ ساله دزدیده شدند و به پاکستان فروخته شد، در رودبار به جسد یک زن تجاوز شد.

 

او گفت: نمی توانیم منتظر بمانیم یک اتفاقی رخ دهد بعد قهرمان شویم، ببینید ما سوپرمن نیستیم.

 

ناطقی الهی در پایان در جمع بندی حرف هایش گفت: ببینید مدیریت چنین کارهایی نباید دست افراد ارتشی باشد. جامعه بین‌المللی به این نتیجه رسیده است که مدیریت بحران سوانح طبیعی دست افراد ارتشی نباشد، چون نگاهشان حمله ای است و غلط است. در سوانح طبیعی نگرش مسئول نباید ارتشی باشد، اگر حرف زشتی می زنم ببخشید. ما از هر حادثه ای منافع شخصی برای خود در نظر می گیریم، مسائل ملی نباید اینگونه باشد و باید فراتر از این حرف ها باشد.

 

او افزود: ما در اشتباه بزرگ هم دادیم چون یکی رفتیم دنبال جایکا، ژاپنی ها خود در مسائل می گیر کردند. آنهم دلیلش مشخص است چون مسئولان شهرداری ما را بارها به ژاپن بردند.

 

ناطقی خطاب به یکی از مسئولان مدیریت بحران که از اقداماتی که انجام داده‌اند گفت: اگر نتیجه اقدامات مدیریت بحران پلاسکو بود من دیگر تدریس نمی کنم، فرمانده اگر آقای شهردار بوده همه تصمیماتشان غلط بوده.

 

او ادامه داد: در صورتی که عاشق این کشوریم انگار همه دست به دست هم دادیم این کشور را درست کنیم، باید در مدیریت بحران را ببندیم شما هم بیاید پیش خودمان. مدیریت بحران ده ها سوله زد و میلیارد ها تومان خرج کرد الان این سوله ها کجا است؟ در یکی از آنها خندوانه پخش می شود.