نماینده ایران در اسکار چگونه انتخاب می شود؟
بنیاد سینمایی فارابی در پی انتشار نامه کانون کارگردانان خانه سینما در خصوص نحوه معرفی فیلم به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی جهت رقابت در رشته اسکار بهترین فیلم خارجی زبان، توضیحاتی را ارائه کرد.
این بنیاد لازم میداند جهت تنویر افکار عمومی درباره نحوه معرفی فیلم به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی جهت رقابت در رشته اسکار بهترین فیلم خارجی زبان توضیحاتی را بدین شرح ارائه کند:
اشاره به بندی در مقررات مبتنی بر آنکه «کشور معرفی کننده میبایست گواهی نماید اعضاء هیأت انتخاب در زمه استعدادهای خلاق سینمایی آن کشور محسوب میشوند.» ناشی از القاء اطلاعات غلط به آن کانون محترم است، زیرا دست اندرکاران این حوزه اشراف دارند که بند مورد اشاره، به دلیل سوء تعبیرهایی که بر انگیخته بود، قریب ۹ سال است که از متن مقررات حذف شده است. از آن زمان، در متن مقررات گواهی کشور معرفی کننده مبنی بر آنکه کنترل هنری فیلم منتخب میبایست در دست استعدادهای خلاق سینمایی آن کشور باشد مورد توجه قرار گرفته است.
با توجه به دعوت فرهنگستان از چهرههای شاخص حوزه نقد و همچنین مسئولین تاثیرگذار سینمای آمریکا جهت عضویت افتخاری و اعطاء حق رأی به ایشان قیدهای مطروحه در نامه مورد بحث بر خلاف راهکارهای آن فرهنگستان ارزیابی میگردد.
در کشورهای مختلف، روشهایی گوناگون برای انتخاب فیلم برگزیده جهت رقابت در تاثیرگذارترین رویداد صنعت سینما اتخاذ شده است. سینمای فرانسه بیشتر با هیاتی هفت نفره نسبت به انتخاب فیلم اقدام نموده است: دو عضو ثابت–رییس سازمان سینمایی فرانسه (CNC) و دبیر جشنواره فیلم کن – که هر دو منصوب دولت هستند، سه مقام سینمایی دیگر و دو سینماگر یا نویسنده. سینمای آلمان هیاتی ۹ نفره را مامور این کار کرده است: رییس هیات سینمای فدرال آلمان در کنار یک نماینده از هر صنف تهیه کنندگان فیلمهای بلند، تهیه کنندگان فیلمهای کارگردانان جدید، صادرکنندگان فیلم، توزیع کنندگان فیلم، سینماداران، کارگردانان سینما و تلویزیون، فیلمبرداران و منتقدان. در هندوستان، شرکت ملی توسعه سینما (NFDC) که اصلیترین بازوی اجرایی دولت در امور سینمایی است، این امر را پیگیری کرده است. در اسپانیا، فرهنگستان هنرها و علوم سینمایی از اوایل دهه ۸۰ میلادی عهده دار این امر بوده است که برای اجتناب از تنشهای داخلی در بسیاری سالها، برنده جایزه گویا را بدون مطالعه در خصوص امکان توفیق در خارج از کشور برای رقابت در اسکار معرفی کرده است. پس هر راهکاری قابل بحث است، اما استناد به اطلاعات غلط که به ضرس قاطع، مسئولان و منتقدان را حائز شرایط برای حضور در هیأت نمیداند، کمی نگران کننده به نظر میرسد.
بنیاد سینمایی فارابی مفتخر است که از سال ۱۹۹۲ تا کنون، به جز دو دوره (یکی به میزبانی خانه سینما و دیگری به میزبانی سازمان سینمایی)، در تعامل مستقیم با سازمان سینمایی و خانه سینما پیگیری این امر را انجام داده و علیرغم وجود فشارهای بیرونی در بسیاری از ادوار، به سبب انسجام عالی، موفق به صیانت از آراء واقعی اعضا گشته است. در همین راستا، با رصد هر تغییر جزئی در مقررات و هر دلیل عدم پذیرش فیلم از سوی فرهنگستان، در سالهای معرفی بنیاد، هیچگاه فیلمی به سبب عدم همخوانی با مقررات از گردونه رقابت حذف نشده است – که این موضوع، با توجه به سابقه عدم پذیرش فیلمهای سایر کشورهای صاحب سینما و یا رو به رشد، از اهمیتی چشمگیر برخوردار است. بنیاد در غالب دورههای تصدی توانسته است با مذاکره و تعامل، با حضور معاون بینالملل بنیاد سینمایی فارابی (که بالطبع همواره یکی از متخصصین حوزه پخش بینالمللی محسوب میشود) و هشت چهره شناخته شده و مورد اطمینان در عرصه سینما که در بیشتر مواقع از فهرست خانه سینما انتخاب شدهاند و در فیلمهای اکران شده در طول یک سال مورد بررسی ذینفع محسوب نمیشدهاند، نسبت به تشکیل کمیته اقدام نماید. بررسی کامل فیلمها، مقررات، تاریخچه نامزدیها، فیلمهای معرفی شده سایر کشورها و بازخوردهای قبلی فیلمها در مجامع بینالمللی و در نهایت اتکاء به رأی کارشناسی و تخصصی چهرههای شاخص، بدون تأثیرپذیری از موج آفرینیهای بیرونی، سبب شده است سینمای ایران در طول ۲۵ سال معرفی منظم، به نامزدی فیلم «بچههای آسمان» و دو جایزه اسکار فیلمهای «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» در رشته بهترین فیلم خارجی زبان دست پیدا کند – که با توجه به آمار کشوری چون هند که از سال ۱۹۵۷، به شکلی پیگیر به معرفی فیلم ادامه داده و در نهایت در طول تمام این سالها، به سه نامزدی در این رشته دست یافته است، اهمیت کار هیأت ایرانی در انتخاب نمایندهای شایسته را به بهترین نحو نمایش میدهد.