بازار کاسبی سفر خارجی کساد شد
ارز مسافرتی زمانی برقرار شد که میزان سفرهای خارجی افزایش یافت و ارز زیادی از کشور خارج می‌شد در حالی‌که کشور با مشکلات ارزی و نوسانات بازار مواجه بود
«نماینده مردم تهران گفت براساس بسته جدید ارزی، نرخ ارز مسافرتی تغییر خواهد کرد و به نرخ ارز آزاد نزدیک می‌شود.» تصمیمی که باعث خواهد شد رانت‌هایی که برخی از آژانس‌های گردشگری برای گرفتن ارز مسافرتی از مسافر و عرضه آن با نرخ آزاد در بازار بوجود آمده بود، این نکته‌ای‌است که در چند هفته اخیر با افزایش نوسانات ارزی مورد توجه مسوولان قرار گرفته بود و حالا شاید با این تصمیم برطرف شود.
ارز مسافرتی زمانی برقرار شد که میزان سفرهای خارجی افزایش یافت و ارز زیادی از کشور خارج می‌شد در حالی‌که کشور با مشکلات ارزی و نوسانات بازار مواجه بود، با این تصمیم در سال‌های مختلف قرار شد تا برای سفرهای مختلف میزانی ارز تخصیص داده شود. از زمانی‌که نواسانات ارزی قیمت‌ها را بی‌سابقه جابه‌جا کرد برخی از آژانس‌های گردشگری با دوختن چشم طمع به ارز مسافرتی که تصمیم گرفتند تا با برپایی سفرهای رایگان ارزها را از مسافران بگیرند.
خانم «سیده‌فاطمه ذوالقدر» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفته است: «در این جلسه ضمن تشریح سیاست‌های جدید ارزی اعلام شد که براساس این سیاست‌ها ارز ۴۲۰۰تومانی صرفاً به کالاهای اساسی و ضروریات اختصاص می‌یابد و نرخ ارز مسافرتی نیز تغییر خواهد کرد و رقم جدید برای آن تعیین می‌شود. به نظر می‌رسد براساس تصمیمات جدید نرخ ارز مسافرتی به نرخ ارز آزاد نزدیک خواهد شد.»
دست متخلفان کوتاه می‌شود
آقای «حرمت‌اله رفیعی» رییس هیات‌مدیره انجمن آژانس‌های مسافرتی در گفت‌وگو با روزنامه «صبح‌نو» از نوع وضعیت بعد از ارز مسافرتی می‌گوید: «ارز مسافرتی به آژانس‌ها تعلق نگرفته بود، الان هم که قطع شده اتفاقی برای دفاتر نخواهد افتاد، تنها یک عده آدم سودجو که از این وضعیت استفاده کرده و به پیکره آژانس‌های مسافرتی لطمه وارد می‌کردند، کنار می‌روند.» او با بیان اینکه موضوع ارز مسافرتی در اذهان عمومی به کرات مورد توجه قرار گرفت، ادامه می‌دهد: «این ارز، ارز مسافرتی نبود، امیدوارم حرفی که درباره اختصاص ارز به آژانس‌های مسافرتی گفته شده مانند ارزی که به ایرلاین‌ها تخصیص داده شده پرداخت شود، نه البته اختصاص بدهند و اما مانند ایرلاین‌ها پرداخت نکنند و بار آن بر دوش مردم بیفتد و مجبور باشند بلیت هواپیما را چند قیمت بخرند.»
نرخ متفاوت و خدمات یکسان
رفیعی توضیح داد: «یعنی حساب کنید ارزی که 3600تومان بود باید برابر مصوبه سازمان هواپیمایی کشوری4200 تومان برای تعیین نرخ بلیت محاسبه شود ولی ایرلاین‌های داخلی و خارجی و بیشتر خارجی‌ها نرخ‌های پایین خود را حذف کرده و با نرخ‌های بالا فروش می‌کنند و این بدین معناست که هر صندلی در هواپیما با نرخی متفاوت به فروش می‌رود. این ایرلاین‌ها اگر ارز 4200تومانی می‌گیرند حتماً از رانت بالایی برخوردارند و به مردم خیانت می‌کنند و از درآمد بسیار هنگفتی بهره‌مند می‌شوند و پس باید نرخ‌شان را اصلاح کنند یا ارزهایشان را پس بدهند.» رییس هیات مدیره انجمن آژانس‌های مسافرتی می‌افزاید: «اگر هم ارز با نرخ 4200تومانی دریافت نکرده‌اند که باید به آن‌ها می‌دادند پس کس دیگری تخلف کرده است، این موضوع باعث می‌شود تا هزینه‌ها بر مسافر سربار شود و یکسری از مسافرت‌ها مانند دانشجویی، درمانی و ... که ضروری‌اند فرقی با مسافرت‌های عادی ندارد و همه این افراد با نرخی بالا به سفر خود می‌رسند.» او می‌گوید: «امیدواریم ارزی که برای صنف و صنعت گردشگری درنظر بگیرند در رویه نظر کارشناسی و قیمت مناسب محاسبه کنند تا لطمه‌ای به این صنعت وارد نشود، از اول هم با روش قبلی اختصاص ارز مخالف بودم و امیدوارم اصلاحیه آن به صنعت گردشگری هم به لحاظ حیثیت آسیبی وارد نکند و هم کیفیت چرخه صنعت را افزایش دهد.»
جلوی تخلفات گرفته می‌شود
رفیعی جواب این را که آیا حذف ارز مسافرتی یا نزدیک شدن قیمت آن به نرخ آزاد می‌تواند سودجویی آژانس‌ها را به صفر برساند، توضیح می‌دهد: «حتماً جلوی تخلفات گرفته می‌شود، چون بواقع نمی‌دانم و نمی‌خواهم جانبداری به ناحق از دفاتر کرده باشم، اما حرف من این است که دفاتر ما سودجویی نمی‌کردند چون نرخ بلیت و هتل بالا می‌رود اما نرخ آژانس‌ها بالا نمی‌رود، کسانی که دلار 4200و یوروی 5300تومانی را بعد از گیت فرودگاه از مسافران می‌گرفتند و این‌ها را مجانی مسافرت می‌بردند، فرقی هم نمی‌کند آژانس باشد یا غیر آن، متخلف بوده و باید با آن برخورد شود.»
او تاکید می‌کند: «کسانی که این شیوه دادن ارز مسافرتی را اعمال کرده و اجازه داده‌اند این تخلفات رشد کند هم باید بازخواست شوند که با نظر کارشناسی چه شخص و ارگانی این رویه را پیش گرفته‌اند، چطور 300دلار را یکباره هزار دلار کرده و بازار سیاه کثیفی را برای سودجویی راه‌انداخته‌اند. بارها گفتیم که این ارز، ارز مسافرتی نبوده و دفاترمان را تبرئه کردیم از این موضوع و متاسفانه همان کسانی که این کار را در دولت راه انداختند در مصاحبه‌های خود می‌گفتند که باید با دفاتر مسافرتی برخورد شود.» رییس هیات مدیره انجمن آژانس‌های مسافرتی می‌افزاید: «مگر به دفاتر ارز داده‌اید، من با شمایی که به شرکت‌ها ارز داده و حالا در زمان بازخواست فرار می‌کنید یا گرفتار زندان شده‌اید، صحبت کردم و گفتم که این روش غلط است اما به جای اصلاح فرار روبه جلو داشتید. امیدواریم از امروز به بعد نظر این صنف هم درباره اختصاص ارز مسافرتی و نحوه عملکرد آن با نظر صنف باشد.»
سرگردانی مسافران در لابه‌لای سیاست‌های ارزی دولت به‌ویژه در بخش مسافرتی، باعث شد برخی از دفاتر مسافرتی خود را برای گرفتن ارز به راه‌های خلاف بسپارند، اقداماتی ارز دولت در بخش‌های مختلف با نقدهای جدی‌ای روبه‌رو است و با وجود این اتفاق به نظر می‌رسد باید در همه این دسته‌ها تجدید نظر کند. حذف ارز مسافرتی یا رساندن قیمت آن به میزان نرخ آزاد شاید برای کنترل و کاهش مصرف ارز مناسب باشد و جلوی خیلی از تخلفات را بگیرد اما کاش در بین همه توجهات به مسافران هم توجه می‌شد.