سرپرست معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه فنیوحرفهای مرکز پسران کرمانشاه در گفتوگو با فرتاکنیوز:
تحول در حوزه آموزش مهمترین گزینه دانشگاه کارآمد است
مهمترین برنامه و اولویت من در دانشگاه ارتقاء مستمر کیفیت آموزشی و پژوهشی است.
توسعه آموزشهای فنیحرفهای در کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه، وابسته به زیر ساختهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و فناوری آن کشور است و شرایط اقتصادی و اجتماعی هر کشور باید تعیین کننده الگوی آموزشهای فنیوحرفهای آن کشور باشد. از آنجا که کارایی و اثربخشی دورههای کاردانی به میزان جذب فارغالتحصیلان در بازار کار، ایجاد اشتغال و کیفیت ارائه خدمات در محیط کار وابسته است، کارکردهای دوره کاردانی از اساس باید معطوف به بازار کار باشد. از طرفی جهتگیری و نگرش جامعه معطوف به تحصیل در دورههای بالاتر آموزشعالی است و بحث اشتغال فارغالتحصیلان این دوره تحصیلی و مهارتهایی که منجر به چنین اشتغالی میگردد مورد بیمهری قرار گرفته است. در ماه گذشته، سیاستمداران و برنامهریزان آموزشی ساز و کارهای جدیدی را برای بالا بردن کارایی و اثر بخشی آموزشهای دوره کاردانی، طراحی و به اجرا در آوردهاند. از این رو دانشگاه فنیوحرفهای مسولیت یافت تا فضا را برای بالا بردن کارایی و اثربخشی دورههای کاردانی آماده نموده و زمینههای خلاقیت و نوآوری، کارآفرینی و توسعه مهارتهایی که منجر به اشتغال میشود را فراهم آورد. بنابراین ابعاد دانشگاه فنیحرفهای با رویکرد جدید مطرح گردیده است که از طریق یک برنامه بلند مدت به تبیین این ابعاد و تحقق آن پرداخته میشود. این دانشگاه مأموریت دارد آموزشهای فنیوحرفهای را در سطح شغلی میانی و بالای مهارت مورد نیاز بازار کار ارایه دهد و نسل جوان کشور را به سوی آموزشهای عالی فنیوحرفهای سوق خواهد داد و مسولیت توسعه نیروی کار را در حوزه حرف و مشاغل میانی مهارت با هماهنگی دیگر ذینفعان آموزشی در سطح کشور خواهد داشت. عمده مأموریت این دانشگاه معطوف به اجرای دورههایی است که بخش خصوصی به آنها نمیپردازد و نقش زیر بنایی برای صنعت، خدمات ، کشاورزی و هنر کشور خواهد داشت.
دانشگاه فنیوحرفهای در افق چشمانداز، دانشگاهی توانمند در زمینه تربیت نیروی انسانی ماهر، شایسته و متناسب با جامعه دانشبنیان، پیشرفته، صنعتی و در رده جهانی شناخته خواهد شد. فارغالتحصیلان این دانشگاه به عنوان سرمایه انسانی نیروی کار کشور در سطح میانی و بالای مهارت، از تشخص بینالمللی در حوزه فنیوحرفهای عام برخوردارند در این راستا گفتوگو با امیر اویسی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته حقوق که سرپرست معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه فنیوحرفهای مرکز پسران استان کرمانشاه انجام دادهایم که در پی میآید:
امروزه آموزش در دانشگاه چه جایگاهی دارد؟
بدون تردید یکی از مهمترین رسالتهای دانشگاه، توسعه و ارتقای سطح کیفیت آموزش است؛ اما این مهم بدون ایجاد بسترها و ساختارهای لازم تحقق یافتنی نیست و طبیعی است که ایجاد پارهای از این بسترها، همزمان بر است و هم به بسیج همگانی دانشگاهیان نیازمند. از این رو، تلاش برای بهینه و استانداردسازی وضعیت موجود نظام آموزشی دانشگاه به منظور حرکت به سوی وضعیت مطلوب، در تصمیمگیریها و برنامهریزیها به شدت مورد توجه بوده و سعی کردیم بسترسازی و کیفی سازی به موازات هم صورت گیرد و نظام آموزشی قاعده مندتر و قانون پذیرتر شود.
چه برنامهای دردست اقدام دارید؟
یکی از مهمترین برنامهها و اولویت من در دانشگاه ارتقاء مستمر کیفیت آموزشی و پژوهشی است. برای ارتقاء کیفیت در بحث آموزشی از بهترین اساتید و مشاوران که در جهت رشد علمی دانشجویان مسمرثمر باشند استفاده نمودهایم، برای رسیدن به این مهم از کلاسهای فوق برنامه برای افزایش سطح علمی دانشجویان بهره بردهایم. همچنین به منظور ارتقاء کیفیت پژوهش، مشارکت دانشجویان در طرحهای پژوهشی و طرح و ایده دانشجویان در کنار مدرسان و اساتید در اولویت کاری این معاونت میباشد. بازنگری و بهینهسازی برنامههای درسی و سرفصلهای بعضی از رشتهها را در شورای برنامهریزی و شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه میتوان گامی دیگر در جهت ساماندهی نظام آموزشی و ارتقای کیفیت آن به شمار آورد. عدم اجرای برنامههای درسی، عدم رعایت سرفصل دروس، عدم رعایت پیشنیاز و گاه واگذاری دروس به بعضی از مدرسان غیرمتخصص، از دیگر ضعفهای سیستم آموزشی دانشگاه محسوب میشود و اگر چه هنوز هم در بعضی از رشتهها دیده میشود، ولی تلاش شده تا این ضعفها بر طرف گردد و این تلاش همچنان ادامه خواهد داشت. این معاونت به کمک دفتر نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت در صدد است تا ارایه طرح درس را توسط مدرسان در همۀ رشتهها و همۀ درسها به تدریج اجرایی کند که واقعاَ میتواند در ارتقای کیفیت موثر واقع شود.
توجه به وضعیت آموزشی و آماده سازی دانشجویان واجد شرایط شرکت در المپیاد علمی استانی و مرحلۀ کشوری از دیگر اموری است که معاونت آموزشی دانشگاه بدان پرداخته است. صرف نظر از این که شرکت در المپیادهای مختلف، دستاوردهای ارزشمند علمی و معنوی برای دانشجویان المپیادی و دانشگاه دارد، برگزاری آن در منطقه و کشور، فرصتی مناسب برای شناخت و کشف استعدادهای نخبه و درخشان، ایجاد رقابت سالم در بین دانشجویان و در مجموع ارزش و منزلت نهادن به دانشجویان برتر، به عنوان ارزشمندترین سرمایههای کشور است. از این رو، این معاونت کوشیده تا هم مقدمات رقابت در المپیاد را فراهم آورد و هم در هنگام برگزاری، از دانشجویان حمایت نماید. نخست، شایسته است که از همکاری مجدانۀ کلیۀ مدرسان حقالتدریس که در پیشبرد امور آموزشی دانشگاه یاور ما بوده و هستند، اما یکی از کاستیها در ارتباط با مدرّسان حقالتدریس، نبودِ فرایند بررسی وضعیت علمی، آموزشی و پژوهشی آنان در دانشگاه بوده، چنان که هیچ یک از این مدرّسان در دانشگاه پرونده و شناسنامه دار نبودند و گاهی حتی مسؤولین دانشکدهها یا دانشگاه از اطلاعات علمی و صلاحیت تدریس و تعدادشان آگاهی کامل نداشتند. از این رو، ساماندهی و شناسنامهدار کردن مدرسان حقالتدریس در دستور کار قرار گرفت و دانشکدهها و گروههای آموزشی، اقدام به برگزاری مصاحبه و تکمیل فرمهای مربوط و اولویتبندی آنان نمودند و در نهایت در کمیتهای در دانشگاه و با حضور رئیس دانشگاه، مدرسان حقالتدریس براساس تخصص و امتیازات اکتسابی و شایستگیهای فرهنگی، نهایی شدند و تعداد آنان که بیش از ششصد تن بوده، تقریباً به سیصدوسی تن رسیده است. البته لازم به ذکر است که ما در بعضی از گروههای آموزشی با کمبود جدی اعضای هیأت علمی روبهرو هستیم که جذب عضو هیأت علمی در این گروهها در اولویت برنامۀ دفتر هیأت اجرایی جذب دانشگاه قرار دارد.
فضای آموزشی حاکم بر دانشگاه چگونه ارزیابی میکنید؟
خوشبختانه دانشگاه ما از قدمت خیلی خوبی برخوردار است. از سال 1346 زیربنای اولیه این دانشگاه با سه رشته زده شد و از آن موقع تا الان همواره به عنوان یک دانشگاه سازنده و پویا مطرح بوده است. آموزشکدهای فنی کشور در سال 1390بهطور مستقیم زیر نظر وزارت علوم قرار گرفتند و آموزشکده فنی پسران هم از این امر جدا نبود، این درحالی است که تا قبل از سال 90 زیر نظر وزارت آموزش و پرورش قرار داشت، فضای خیلی خوبی متناسب با فضای آموزشی یک دانشگاه مطلوب دارد و دانشجویانی که از این دانشگاه فارغالتحصیل میشوند خوشبختانه عمدتاً جذب بازار کار در راستای رشته تحصیلی خود میشوند و این مهم به خاطر هدفگذاری منسجم دانشگاه فنیوحرفهای در راستای تربیت تکنسینهای ماهر و مجرب میباشد. در خصوص فضای آموزشی یک سری ضعفها و کاستیها هم وجود دارد که البته با برنامهای که پیشرو داریم در پی رفع آنها هستیم. مراکز دانشگاهی فنیوحرفهای در ساعتهای اداری که دانشجویان در کلاسهای درس حاضر میشوند برقرار بوده که همین ساعت کاری باعث میشود تا استفاده چندانی از کارگاههای در نظر گرفته شده نداشته باشیم باید ساز و کاری وجود داشته باشد تا در زمانهای تعطیل و غیر از ساعت اداری فعالیت کارگاههای فنیوحرفهای امکان پذیر باشد.
شان و منزلت آموزشهای مهارتی باید ارتقا پیدا کند همانطور که در کشورهای مختلف رشتههای مهارتی در مقایسه با ورود به دانشگاه از اولویت بالاتری برخوردار است. یکی از جدیترین برنامهها کیفیت بخشی به مسایل مهارت آموزی است و باید این امر با هویت ایرانی اسلامی متناسب بوده و تقویت شود همچنین یکی دیگر از چالشهای اصلی بحث نهاد سیاستگذار فرا وزارتی است که این نهاد میزان مشارکت دستگاهها، بخش خصوصی و غیردولتی و نهادهای تولیدی و خدماتی را در بحث مهارتآموزی و جذب نیروی کار تربیت شده در دانشگاهها مشخص میکند و اکنون در کشورهای موفق این نهاد وجود دارد ما نیز به چنین نهادی نیازمند هستیم .
چه ارزیابی از میزان مشارکت دانشجویان در فعالیتهای آموزشی و اجتماعی و صنعتی دانشگاه دارید؟
دانشگاه فنیوحرفهای مرکز پسران کرمانشاه ماهیتی تکنیسین پرور و صنعتی است. خوشبختانه دانشجویان فعالیتهای زیادی در باره علمآموزی و مهارت افزایی دارند، در این راستا مقامات خیلی مناسبی در مسابقههای خوارزمی، المپیادها، سمینارهای علمی و مهارتی و هم در جشنوارههای ملی و بینالمللی کسب کردهاند و در بین مراکز دانشگاهی فنی کشور الان دانشکدههای فنی استان کرمانشاه چه شماره یک پسران و چه شماره دو پسران و نیز دانشکده فنی دختران خوب درخشیدهاند، هرچند باید این امر باید روبه رشد و به سمت جلو باشد و اکنون نیز موفقیت اخیر دانشجویان رشته ارتباط تصویری مرکز دختران کرمانشاه در جشنوارههای ملی و بینالمللی گرافیک موفق به کسب مقام و افتخار آفرینی شدهاند.
موضوع دیگر در عرصه آموزشی سامانهسپاری فعالیتهای آموزشی و استفاده از فضای دیجیتال و مجازی است که با مشکلات و مقاومتهایی مواجه شد. اما امروز دیگر فعالیتی در حوزه آموزش به شکل کاغذی نداریم؛ که این مسئله هم سلامت فعالیتهای آموزشی ما را تضمین میکند و هم این که سرعت کار و رضایت را درپی دارد. البته باید بر روی نرمافزارهایی که در آموزش استفاده میکنیم، بیشتر کار شود. شرط رسیدن به شرایط مطلوب این است که در حوزه آموزش تحولی به وجود آوریم. بازنگری دروس، شیوه بازنگری، نحوه جذب مدرسان، پذیرش دانشجو و آموزش باید تغییر پیدا کند. این بدان معنا نیست که در مقایسه با شرایط موجود کشور از بقیه دانشگاهها وضعیت بهتری نداریم، اما وقتی صحبت از دانشگاه تراز بینالمللی میشود و به دنبال اهداف سهگانه دانشگاه هستیم، محور اصلی در دستیابی به اهداف این است که در حوزه آموزش بیش از گذشته سرمایهگذاری کنیم.
دانشگاه را تا چه حد در حیطه کارآفرینی با صنعت در ارتباط است که دانشجوها زودتر وارد بازار کار شوند؟
در دنیای امروز، رابطهای مستقیم بین توسعه تکنولوژی و پیشرفت در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر کشور برقرار است. بهطوری که تکنولوژی عامل اساسی برای ایجاد ثروت، دانایی و توانایی کشورها بوده و ابزاری قدرتمند در توسعه ملی میباشد. تکنولوژی طبق تعریف اسکاپ، چهار رکن اساسی دارد: انسان، ماشین، سازمان و اطلاعات که تعامل اینها با یکدیگر موجب رشد و توسعه اقتصادی میشوند.
از میان چهار رکن تکنولوژی، انسان نقش محوری و بنیادی دارد. استفاده از بهترین و مدرنترین ماشینآلات بدون نیروی انسانی متخصص و ماهر ممکن نیست. اینجاست که اهمیت دانشگاه بیش از پیش روشن میشود.
چرا؟
چون دانشگاه محل تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر است و اگر این نیروی انسانی متخصص بتواند دانش و مهارت خود را در عرصه تولید و صنعت به کار ببرد ، موجب پیشرفت خواهد شد. بنابراین ارتباط صنعت و دانشگاه در هر کشوری می تواند تأثیری تعیین کننده در رشد اقتصادی آنجا داشته باشد. معمولاً در راستای این تعامل وظیفه عمده دانشگاهها عبارت است از: آموزش و ارتقای دانش دانشجویان و آماده کردن آنان برای حضور در بازار کار و شناخت و برطرف کردن نیازهای تحقیقاتی بخش صنعت و به روز نگهداشتن آن دو عامل اصلی هستند.
از سوی دیگر بخش صنعت هم وظایفی دارد: نتایجی را که به کمک تحقیقات از حوزه فناوری به دست آمده در عملیات تولید محصول خود دخالت دهد و فراهم آوردن بازار کار و اشتغالزایی مفید برای جوانان و افرادی که آموزشهای مرتبط را در دانشگاهها گذراندهاند. با توجه به این که دانشکده فنی پسران کرمانشاه در واحدهای تئوری همانند واحدهای عملی و کارآموزی ارتباط مستقیمی با صنعت وکارآفرینی دارد. بر همین اساس در دانشگاه تلاشهای فراوانی کردهایم و در این راستا کمیتهی کارآفرینی را فعال کرده و برای همکاری دانشجویان با شهرکهای صنعتی و پتروشیمی و همچنین با واحدهای مختلفی که در سطح استان هستند ارتباطات زیادی در حال شکلگیری داریم و هدف ما این است که در این ارتباطات بتوانیم تمامی اهدافمان را محقق سازیم.
چه چالشهایی در دانشگاه فنیوحرفهای وجود دارد و برای رفع این چالشها شما چه راهکارهایی برای توسعه آموزشی دانشگاه پیشنهاد میدهید؟
مهمترین چالشی که دانشگاه فنی وحرفهای با آن روبرو است، تربیت نیروی ماهر و کارآمدی است که توانایی رویارویی با محیط واقعی کار را داشته باشد. این مهم زمانی امکان پذیر است، که سطح آموزشها، قدرت انطباق با تغییرات فناوری در عصر حاضر را داشته باشند و آموزشهای فنی در دنیا جدید را باید از «عرضه محوری» و همچنین «تقاضا محوری» صرف بر حذر داشت و راه ورود «آموزش مشارکتی» را در نظام آموزشی فعلی هموار کرد. یکی از ویژگیهای قابل توجه در آموزشهای مربوط به رشتههای فنی و حرفهای، حضور فارغالتحصیلان مقطع کاردانی در محیطهای واقعی کار، به ویژه در بخشهای صنعتی، خدماتی، کشاورزی، فناوری اطلاعات و هنر است. تربیت نیروی انسانی ماهر، فعال، خلاق و منطبق بر نیاز واقعی بازار کار، دارا بودن ویژگیهای کارآفرینانه و همچنین کسب روحیه اشتغالزایی، در همین راستا معنا میشوند.
نظام آموزشی دانشگاه فنی و حرفهای، باید برای تربیت نیروی انسانی ماهر، خلاق و کارآفرین، آموزشهای سنتی و استاد محور را به سوی آموزشهای مشارکتی سوق دهد. در این صورت میتوان با حمایت از آموزشبر مبنای سیاستهای مشارکتی و مهارتی در این زمینه گامهای مهمی برداشت. از جمله عوامل مهم موفقیت دانشگاه فنیوحرفهای در ایجاد کارآفرینی که بتواند مسیر توسعه را هموار سازد، عبارتند از: تقویت زیرساختهای آموزشی و پژوهشی و تجهیز کارگاهها و آزمایشگاهها، حمایت از تحقیق و توسعه، ارتقاء مهارت نیروی انسانی و کیفیت مدیریت، که تحقق بخشی از آنها منوط به حمایت دولتهاست که باید بدون درنگ و با مطالعه و بررسی دقیق دست به اقدام بزنند.
یکی دیگر از مهمترین چالشهای پیشروی دانشگاه موازی کاری است که بین همهی دانشگاهها متاسفانه وجود دارد، بخشی از مشکلات در حوزه آموزشهای مهارتی مربوط به آموزش و پرورش و بخشی مربوط به فرهنگ جامعه است که باعث میشود هنرستانها برای دانشآموزان اولویت اصلی نباشد. در حوزه مهارتآموزی مساله برنامهریزی و موازی کاری دو موضوعی است که باعث ایجاد بخشی از مشکلات این حوزه شده که باید برای ساماندهی این وضعیت اقداماتی انجام گیرد. شما ببینید متأسفانه خیلی از دانشگاهها در رشتههای موجود بدون این که حد نصاب فاصله را رعایت کنند اقدام به پذیرش دانشجو میکنند بهطور مثال در خود استان کرمانشاه حدود 57 واحد آموزشی یعنی مؤسسهی آموزشی عالی داریم که این در حد معمول خودش خیلی زیاد است، برخی از رشتهها هستند که به صورت موازی وجود دارند و در همهی این مراکز افرادی را تربیت میکنند و به بازار کار میفرستند بازار کار هم اشباع گردیده است یعنی یکی از چالشها این است که بتوانیم رشتههای موازی را که دانشجوهایشان را به قول معروف تربیت میکنند و فارغالتحصیل می شوند را ساماندهی بکنیم که خودش زمان زیادی میبرد یعنی در سطح خود وزارت علوم باید این کار را انجام بدهند که خوشبختانه دارن قدمهای مثبتی برداشته میشود من جمله این که دانشگاه علمی و کاربردی برای سال 97 دیگر پذیرش اولیه ندارند یعنی میخواهند یکسری رشتهها را جمعآوری کنند و زیر مجموعهی دانشگاههای فنیوحرفهای قرار دهند اگر ما بخواهیم بازار کار را از آن خود کنیم و دانشجوهایمان را سریعتر جذب کنیم یکی از بهترین روشها استفاده از فضاهای آموزشی موجود در دانشکدههای فنی استان کرمانشاه که در دورههای دو ساله تکنیسین تربیت میکنند به عبارتی این افراد با کسب علم و مهارت راحتتر جذب بازارکار میشوند. بهطور مثال الان اداره برق بیشترین پذیرش را از رشتههای برق داردو نیز رشتههای ساختمان بیشترین جذب بازار کار را داراست. به این دلیل که دانشجویان طی دو سال آموزش و مهارتاندوزی مدرک تحصیلی خود را دریافت میکنند و در طی این دو سال هم به راحتی میتوانند قسمتی از نیاز های مهارتی و تخصصی جامعه را بر طرف بکنند یعنی مثلاً در قسمتهای مختلف ادارات یک تکنیسین راحتتر میتواند با حقوق کمتر و قابل قبول ترکارها را انجام بدهد. این درحالی است که شخصی با مدرک ارشد یا دکتری آن رشته چنین چیزی را نمیپذیرد و اصطلاحاً سطح توقع بالاتری دارد.
چه رشتههایی حالا در دانشکده دایر است و کدام رشتههای جدید برای آینده پذیرش دارید؟
اکنون در این دانشگاه 17رشته وجود دارد، چهار رشته در مقطع کارشناسی که شامل: مهندسی کامپیوتر،کارشناسی برق، کارشناسی حسابداری و اجرایی عمران و 13رشته در مقطع کاردانی که شامل: کامپیوتر، نرمافزار IT ، حسابداری، ساخت و تولید، سختافزاری ماشینافزار، نقشهبرداری، تربیتبدنی، معماری، هتلداری و... هستند.
خوشبختانه در دانشکده فنی پسران استان کرمانشاه رشته هتلداری را پذیرش داریم که در هیچکدام از مؤسسات آموزشعالی استان کرمانشاه و حتی استانهای همجوار چنین رشتهای پذیرش ندارند، اما رشتهی هتلداری که ما در دانشگاه راهاندازی کردیم فقط در آموزشکده فنی دختران در کاشان پذیرش دارد و این به این معنا میباشد که دانشکده فنی کرمانشاه در راستای نیاز کشور پیش میرود و در پی آموزش و تربیت نیروهای ماهر و متخصص در هر زمینه شغلی است. در دورهی کارشناسی هم که دو رشته جدید را از مهر امسال پذیرش داریم، یکی مهندسی کامپیوتر و دیگری حسابداری و همچنین دو رشته کارشناسی مهندسی اجرایی عمران و مهندسی تکنولوژی هم از قبل پذیرش داشتیم.
دورنمای دانشگاه را چگونه ترسیم میکنید و چه کارهایی دانشگاه در آینده انجام خواهد داد و چه اهدافی برای آینده آموزشی و پژوهشی دانشگاه در نظر دارید؟
یکی از کارهای مهمی که دانشگاه در حال حاضر در سطح کلان دارد انجام میدهد این است که ما از وضعیت تک مدرکی خارج بشویم، ما فقط بچههای هنرستان را پذیرش میکردیم این موضوع باعث میشد که بچهها یک دست باشند و همهی آنها معمولاً از هنرستان وارد دانشگاه فنیوحرفهایی میشدند و تنوع خاصی برای آنها نبود. در حال حاضر دانشگاه فنیوحرفهای تهران به این نتیجه رسیده و رایزنیهایی با دانشگاه علوم کرده است و میخواهد به بچههای ریاضی برای استفاده در خیلی از رشتههای فنی هم اجازه پذیرش بدهند. رشتهی نقشهبرداری یکی از بهترین رشتههای موجود در دانشکده فنی پسران میباشد که موقعیت کاری و بازار مناسبی دارد، جزو رشتههایی است که به نوعی در دانشکده ما نوپاست و تنها 90 تن فارغالتحصیل داریم در حالی که رشتههای مهندسی ساختمان بالای چهارهزار تن فارغالتحصیل داریم، عمران، برق، مکانیک و... همه بالای چهار هزار تن فقط در استان کرمانشاه فارغالتحصیل داریم. در حال حاضر دانشگاه فنیوحرفهای میخواهد با وزرات علوم به توافق برسد که دانشجویان رشتهی ریاضی هم بتوانند در کنکور آموزشکدههای فنیوحرفهای شرکت کنند و از این امکانات برخودار شوند. از اهداف والا و اساسی دانشگاه فنیوحرفهای استان کرمانشاه که در دورنمای ما مدنظر هست عبارتنداز:افزایش شایستگیهای حرفهای نیروی انسانی و اصلاح هرم شغلی، افزایشکارایی خارجی و اثر بخشی آموزشهای فنیوحرفهای و کاهش نرخ ضایعات، ایجاد زمینههای اشتغال مولد و بالا بردن نرخ بهرهوری نیروی انسانی، پاسخگویی به نیازهای صنایع در حوزههای مهارتی و فناوری در سطح آموزشعالی، گسترش آموزشهای کارآفرینی به منظور افزایش اشتغال مولد و کاهش بیکاری، افزایش شایستگیهای مدیریتی و پشتیبانی برای اداره و راهاندازی محیطهای کسب و کار، ایجاد جاذبههای لازم برای افزایش سهم دانشجویان رشتههای فنیوحرفهای، ارتقای فرهنگ کار و تلاش در کشور از طریق ارایه آموزشهای فنی و حرفهای با کیفیت، ارتقای جایگاه و منزلت اجتماعی آموزشهای فنیوحرفهای، بالا بردن نرخ پوشش تحصیلی واقعی در دورههای کاردانی و دوره متوسطه فنیوحرفهای، بومیسازی و توسعه آموزشهای فنیوحرفهای حسب آمایش سرزمین میبشد.
دانشگاه فنی وحرفهای چه نقشی در تولید، رونق اقتصادی و اشتغالزایی برعهده دارد؟
اگر بین دانشگاهها و صنایع ما یک ارتباط خوب و دو طرفه ایجادشد میتوان به تحقق برنامه چشمانداز 20 ساله امیدوار بود. متاسفانه پیوند میان دو بخش علوم و فناوری با دانشگاه و صنعت در کشور ضعیف و ناپایدار است و کمتر محصول تولیدی را در کشور میتوانیم پیدا کنیم که از فرایند تحقیق و توسعه بهدست آمده باشد. شاید سهم کم تولید درآمد ناخالص ملی و پایین بودن صادرات غیر نفتی و منفی بودن تراز تجاری ما هم ناشی از همین مسائل باشد. اگر چه اکثر واحدهای تولیدی، امروزه به نقش تحقیقات در پیشرفت کاری خود اعتقاد دارند اما بدیهی است که بنگاه اقتصادی به تنهائی نمیتواند تمامی منابع مالی و قابلیتهای علمی مورد نیاز را خود تامین نماید لذا سوق دادن واحدهای صنعتی به سمت فعالیتهای تحقیقاتی نیاز به حمایت و سیاستگذاری دقیق در سطح ملی دارد. البته نمیتوان فقط به دانشگاه ایراد گرفت و فقط از او انتظار داشته باشیم. صنعتگران ما نیز عمدتاً همکاری قابل توجهی با دانشگاه ندارند. صنعت ما در انتظار افراد مدرکدار نیست بلکه نیازمند نیروهای کاربردی متخصص و تحولگراست، متخصصانی که بتوانند ایده بدهند و ایده را به یک محصول و خدمت نو و رقابتی تبدیل کنند. این روزها ما زیاد از زبان بعضی از مسئولین میشنویم که علت بالا بودن بیکاران در کشور این است که فارغالتحصیلان ما به دلیل دوری دانشگاه و صنعت از هم، مهارت و تجربه کاری ندارند. اکنون اگر از فارغالتحصیلانی که در رشتههای مرتبط با صنعت تحصیل کردهاند پرسیده شود که چند بار در طول دوران تحصیل خود به بازدید از کارخانههای صنعتی برده شدهاند، در خوش بینانهترین حالت از تعداد انگشتان یک دست بیشتر نمیشود. برای ارتباط بهتر دانشگاه با صنعت باید ابتدا نیازهای بخش صنعت و معدن شناسایی شده و سپس، این موضوعهای به صورت پروپوزالهایی در آید که اگر دانشجویی به دنبال عنوان پایاننامه یا کار تحقیقاتی بود با توجه به نیازهای صنعت و موضوع مورد علاقه خود، شروع به تحقیقات نماید.
خوشبختانه میتوان با قطعیت گفت که اکثر فارغالتحصیلان دانشکدههای فنی با کسب علم، مهارت و تخصص بیشتر میتوانند با بازار کار ارتباط برقرار کنند و جذب شوند. یشترین ارتباط صنایع با دانشگاهها که شکل دائمی و منظم پیدا کرده است برنامه کارآموزی تابستانی دانشجویان در واحدهای صنعتی است. فارغالتحصیلان جوان دانشگاهی که در رشتههای مرتبط با صنعت و معدن درس خواندهاند میتوانند مدت زمان معینی در واحدهای تولیدی مشغول به کار شوند این طرح باعث میشود که نیروهای جوان، فرصت مناسبی را برای کسب تجربه و شناسائی محیطهای صنعتی و بازار کار بدست آورند. این طرح بسیار خوبی است. ایرادش مقطعی بودن آن است. در اجرای این طرح هم مشکلاتی وجود دارد که البته بعضی از دانشجوهای ما هم به نوعی مشکل دارند. متاسفانه خیلی از دانشجویان به واحدهای کارآموزی خود اهمیت چندانی نمیدهند.
چه پیشنهاد یا انتقادی دارید؟
پیشنهاد ما این است که خانوادهها یک مقداری دیدشان را نسبت به مراکز فنیوحرفهای عوض کنند در چندین پارسال معمولاً این گونه فکر میکردند که هر دانشآموزی انتخاب رشته نیاورد و نتواند مثلاً در رشتههای ریاضی، تجربی و یا علوم انسانی برود به ناچار باید هدایت شود به سمت مراکز فنیوحرفهای و هنرستانها، حالا چه در قالب کارو دانش چه در قالب فنیوحرفهای ولی الان ما در بازار کار داریم میبینیم دانشجویانی که از این مراکز فارغالتحصیل میشوند موفق ترند، اولاً دو ساله مدرک خود را دریافت میکنند، دوماً سریع جذب بازارکار می شوند چون توقعی که از این ها میرود و حقوقی که کارفرما میخواهد به این افراد بدهد خیلی پایینتر از فارغالتحصیلان ارشد و دکتری است و به این دلیل است که سریعتر جذب بازار کار میشوند. با توجه به وضعیت شغلی و ازدحام فارغالتحصیلان رشتههای زیادی که الان ما داریم به نظر بنده اگر خوده اولیا این دید را عوض کنند حالا چه اولیای مدارس، چه اولیای آموزش و پرورش و چه اولیای دانشآموزان. که رفتن به فنیوحرفهای به این معنا نیست که دانشآموز هیچ جا رشته نیاورده جایی برایش نبوده و به ناچار مجبور به انتخاب رشتهی فنیوحرفهای شده و اگر این دید عوض شود من فکر میکنم که هم ما و هم خوده دانشآموزان موفقتر باشند. چون هدف از خروج دانشجو از دانشکدهها و بهطور کلی مؤسسات آموزشعالی این است که سریع وارد بازار کار شوند. هر چه جذب بازار کار تسهیل پیدا کند و راحتتر باشد ما میتوانیم بگوییم که موفقتر بوده و مراکز فنیوحرفهای در این زمینه موفقتر از بقیهی مراکز عمل کرده است. مسئله کیفیت آموزش نیاز به مراقبت همگانی و آسیبشناسی دارد. تلاش دانشگاه بر این است که جایگاه آموزش بهعنوان محور همچنان مورد توجه قرار گیرد.
در پایان از تمامیت مجموعه دانشگاه فنیوحرفهای استان کرمانشاه که شرایط را برای بهبود وضعیت مساعد کردهاند و همواره در پی رسیدن به شرایطی مطلوب گام برداشته و در راستای تحقق اهداف والای علمی و مهارتی پیش رفتهاند سپاسگزارم و همچنین از همکاران و مدرسان و دانشجویان گرامی که برای رسیدن به یک معیار ملی و جهانی درراستای محوریت تلاش، پشتکار، تخصص و مهارت همدل به سمت جلو پیش میروند.