اثرات انتخاب مناسب رشته تحصیلی

 مجتبی حبیبی عسگرآباد روانشناس سلامت، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار کرد: حق انتخاب مسئله‌ای اساسی است که هر فردی در زندگی خود پیش روی دارد، افراد در انتخاب کردن یا انتخاب شدن هم حق انتخاب دارند و می توان گفت که مدام توسط عوامل درونی و بیرونی انتخاب می‌شوند البته بسیاری از افراد انعطاف تعامل با مولفه‌های محیطی را ندارند و نمی‌توانند در تعامل با محیط دست به انتخاب بزنند چرا که همیشه نمی‌توان حق انتخاب را برای فرد قائل شد و مولفه‌‌ها یا عوامل محیطی در این راستا مهم هستند در واقع  می‌توان گفت انتخاب یک مسئله چند مولفه‌ای است.

این روانشناس سلامت بیان کرد: انتخاب‌ در زندگی هر فردی مهم است و این روزها یکی از انتخاب‌های مهم، انتخاب رشته تحصیلی یا کنکور سراسری پیش روی نوجوانان و دبیرستانی‌ها است؛ انتخابی که می‌تواند مایه افسردگی، خسران یا موفقیت افراد باشد، در طول زندگی روزمره، بسیاری را می‌بینیم که نسبت به حال دیگران غبطه می‌خورند یا نسبت به حال اکنون یا گذشته خود افسوس می‌خورند، این نکته دقیقا ماحصل همین انتخاب‌های درست، به موقع یا اشتباه است.

حبیبی ادامه داد: اکثر افراد به دلایل مختلف دچار بحران در زندگی خود می‌شوند که این بحران بیشتر در میانسالی برای فرد رخ می‌دهد که به آن بحران هویت می‌گویند؛ در این حالت، افراد در انتخابات خود دچار شک می‌شوند و نسبت به مسیر گذشته خود دو دل هستند، 3 انتخاب بزرگ در زندگی پیش روی ما قرار دارد که  شامل انتخاب تحصیل، شغل و همسر است و این 3 عامل می‌تواند باعث ایجاد احساس موفقیت و شکست در آینده شود.

وی افزود: معمولا افراد بر اساس نوع انتخاب تحصیل، شغل و همسر، زمینه‌ها و میزان موفقیت یا شکست خود را توصیف می‌کنند؛ در جامعه کنونی افراد را بر اساس این سه مورد، در طبقه بندی‌های اقتصادی، اجتماعی و نوع سبک زندگی قرار می‌دهیم و حتی اعتماد به نفس آن‌‌ها را از روی این انتخاب‌ها می‌توان تشخیص داد.

این روانشناس سلامت تشریح کرد: بسیاری از دانشجویان در سال‌های اول تحصیلی با افت تحصیل مواجه می‌شوند، یا در این راستا تغییر رشته می‌دهند یا دو رشته‌ای می‌شوند، یا افت تحصیلی نشون می‌دهند و مسیری که نتیجه مثبتی برایشان ندارد را انتخاب می‌کند، در واقع می‌توان گفت این افراد اجازه داده‌اند نتیجه کنکور برای آن‌ها مسیر زندگی را انتخاب کند.

حبیبی ادامه داد: اگر یک نفر در کنکور رتبه یک می‌شود به این معنا نیست که می‌تواند در هر رشته‌ای ادامه تحصیل دهد، بلکه علاوه بر توانمندی‌ها، انگیزه و علاقه آن فرد در انتخاب رشته بسیار مهم است اما خیلی از دانشجویان اجازه داده‌اند رتبه تحصیلی راه را برای آن‌ها انتخاب کند. در نهایت این انتخاب نادرست  بسیاری افراد را در این راستا مجبور به تغییر رشته و تکرارمجدد کنکور می کند.

وی بیان کرد: در سال‌های اخیر شاهد این بوده‌ایم که بسیاری افراد تغییر رشته داده‌اند و به سمت رشته تجربی رفته‌اند، چرا که بسیاری افراد به دنبال کسب در آمد، به سراغ این رشته می‌روند و در نهایت متوجه می‌شوند به رشته دیگری علاقه دارند و تغییر رشته می‌دهند، گاهی دیده می شود افرادی که پزشکی خوانده‌اند نه تنها به طبابت علاقه نداشتند بلکه فقط استعداد تحصیل در رشته پزشکی را داشتند و بعد از فارغ التحصیلی به کارهای اداری و پشت میز نشینی و غیره مشغول شده اند.

برای انتخاب درست رشته تحصیلی چه باید کرد؟

این روانشناس سلامت با بیان اینکه افراد باید زمانی وارد کاری می‌شوند از قبل پیش آگهی نسبت به آن داشته باشند، اظهار کرد: این پیش آگاهی مانند خریدن هندوانه است، وقتی می‌خواهیم هندوانه بخریم به رنگ، شکل ظاهری و حتی صدای آن گوش می‌دهیم که انتخاب مناسبی داشته باشیم این درحالی است که انتخاب یک هندوانه یک انتخاب کم هزینه و حتی بی‌ارزش در برابر انتخاب رشته تحصیلی است،  بارها شنیده‌ایم که فرد اصلا از آن رشته اطلاعی ندارد و تنها به دلیل علاقه‌ای که به اسم و رسم آن رشته دارد به آن رو می‌آورد در واقع باید گفت که یک فرد می‌تواند با انتخاب درست یک مسیر درست را نیز طی کند.