خودکشی سریالی از یک پل/ چرا چمران؟

 خودکشی، گرچه تلخ و غلط اما در همه جوامع وجود دارد. افرادی به هر دلیل تصمیم می‌گیرند به زندگی خود پایان دهند، هرکدام راهی را برای انجام این عمل پیدا می‌کنند.

اینکه فرد با چه روشی خودکشی کند به وسایل و زمان در دسترس او بستگی دارد اما انتخاب شیوه‌های خودکشی می‌تواند معنادار بوده و پیامی به همراه داشته باشد. به خصوص از آنجایی که خودکشی ترسناک و دردآور است، معمولا سعی بر این است که سریع و بی درد انجام شود. روش‌های متعددی برای خودکشی وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های خود را دارند. اهمیت روش خودکشی تا جایی پیش می‌رود که گاهی در گوشه‌ و کنار دنیا کتاب‌هایی نیز در رابطه با خودکشی نوشته می‌شود.

با وجود اینکه ادیان از جمله اسلام، این عمل را به شدت نکوهش کرده و حرام می‌داند اما برخی جوامع این انتخاب را یک حق انسانی دانسته و از آن دفاع می‌کنند. به همین دلیل است که مرگ خودخواسته در برخی کشورها که البته به تعداد انگشتان دست هستند، قانونی بوده و شرکت‌هایی نیز در این زمینه فعال هستند.

شیوه انتخاب شده برای خودکشی، پیام‌های زیادی با خود دارد. برای مثال استفاده از قرص برای خودکشی نشان می‌دهد فرد بیش از اینکه برای خودکشی تلاش داشته باشد، سعی در جلب توجه دارد و برای خودکشی اطمینان ندارد. این شیوه معمولا توسط نوجوانان انتخاب می‌شود.

سپهر رستمی- روانشناس، در گفتمانی که با خبرنگاران دارد معتقد است انتخاب شیوه‌ خودکشی می‌تواند نشان دهد فرد تا چه اندازه این تصمیم را در لحظه و ناشی از فوران احساسات گرفته است. بررسی این مساله می‌تواند نشان دهد آیا فرد با فکر و تعقل به این تصمیم رسیده است یا تنها تحت فشار عصبی اقدام به خودکشی کرده.

وی با اشاره به اینکه خودکشی‌های در خانه احتمال بیشتری دارند که بدون فکر و در نتیجه تصمیمی لحظه‌ای انجام شده باشند ادامه می‌دهد اینکه افراد مسیری را طی کنند و در محلی دیگر خودکشی کنند نشان می‌دهد فرد درباره این اقدام مصمم و مطمئن است.

این روانشناس باور دارد اگر تصمیم به خودکشی به صورت آنی گرفته شده باشد با قدری راه رفتن و ترک موقعیت، رفع خواهد شد. به همین دلیل کسی که بعد از این تصمیم به مکانی دیگر نقل مکان کند و همچنان برای خودکشی مصمم باشد، مشکلات عدیده، به اعتقاد خودش حل نشدنی و غیر قابل تحملی دارد.

رستمی می‌گوید برخی در مقابل ساختمان‌های استراتژیک خودکشی می‌کنند که در این حالت معمولا خودکشی دردناک و خبرسازی را نیز انتخاب می‌کنند. برای مثال چندی پیش مردی در مقابل هتل ترامپ خود را به آتش کشید که قصد داشت با این شیوه اعتراض خود را به جهان نشان دهد.

وی باور دارد ممکن است خودکشی‌های اعتراضی به صورت دسته جمعی و همزمان انجام شوند و یا در طول یک دوره، توسط افراد دیگری تکرار شوند. خودکشی‌های سریالی معمولا با خودکشی یک نفر انجام می‌شود و بعد توسط کسانی که با فرد نخست همزاد پنداری می‌کنند به همان شیوه یا در همان محل تکرار می‌شود.

محمد حیدری‌پور- جامعه شناس نیز چند روز پیش گفته بود برخی جوانان راه گریز از شرایط اجتماعی را خودکشی می‌دانند. هنگامی که جوان حل مشکلات پیش رو را بیش از توانایی‌های خود می‌بیند و چشم انداز مثبتی به آینده با تلاش‌های خود ندارد، طعمه تفکر خودکشی می‌شود.

وی همچنین گفته بود گسترش و عمق پیدا کردن ناامیدی به آینده موجب بروز دو معضل فرار مغزها و یا آسیب‌هایی مثل خودکشی می‌شود. جوان هنگامی که راه فراری پیدا نمی‌کند برای فرار از شرایط دشوار دست به اقدام دیگری مثل خودکشی می‌زند.

شاید خبرسازترین حادثه‌ای که بر روی پل چمران اتفاق افتاد خودکشی دو دختر نوجوان اصفهانی بود که آبانماه سال 1396 انجام شد. گرچه در ابتدا این اقدام به بازی نهنگ آبی نسبت داده شد اما این مساله خیلی زود تکذیب شد.

دادستان اصفهان گفته بود «به نظر می رسد برخی مشکلات خانوادگی و فشارهای روحی موجب این حادثه شده است». تصویری که این دو دختر پیش از خودکشی از خود منتشر کرده بودند نشان می‌دهد مشکلات زندگی آن‌ها را به این مسیر هدایت کرده است.

بعد از آن اتفاق چندین خودکشی دیگر در طول یک سال بر روی این پل انجام شده است. یکی از کسبه حوالی این پل که نخواست نامش فاش شود به خبرنگار ایسنا می‌گوید مدتی است که هرکس بر روی پل می‌ایستد، توجه همه جلب می‌شود که مبادا قصد خودکشی داشته باشد.

این سوال پیش می‌آید که آیا تکرار خودکشی‌ها در پل چمران اصفهان، پیام مشترکی از جانب قربانیان دارد؟ آیا آنها ناخواسته نوعی چالش تلخ را کلید زده‌اند که قصد دارد با پیوستن تعداد افراد بیشتر، توجه را به خود جلب کند؟