نگاهی به کارنامه کاری عزت الله انتظامی

در ادامه مروری دارد بر تمام فعالیت‌های هنری این هنرمند قدیمی سینمای ایران؛ «عزت‌الله انتظامی در سال ۱۳۰۳ در تهران  متولد شد، او فارغ‌التحصیل دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران با پایان‌نامه مکتوب پیش پرده‌خوانی در ایران است.

انتظامی از سال‌های اول دبیرستان به عنوان پیش پرده خوان فعالیت هنری خود را آغاز کرد و در ادامه به مدت ۵ سال در تماشاخانه کشور، تئاتر فرهنگ ( پارس)، گیتی (سینما ونوس) حضور داشت.»

آن‌طور که در کتاب دانشنامه‌ی سینمای ایران نوشته‌ی عباس بهارلو آمده است:«او در سال ۱۳۳۲ به آلمان غربی رفت و در مدرسه شبانه تئاتر و سینما به نام «فولکس هوخ شوله» در «هانوفر» تحصیل کرد. در همان دوره در فیلمی به نام «دزد/ قصیده» به سرپرستی «لپاخ» نقش آفرینی کرد. این هنرمند در سال ۱۳۳۷ به ایران بازگشت و در دوبله چند فیلم  مشارکت کرد.

او سپس در سال ۱۳۳۸ به استخدام اداره هنرهای زیبای کشور درآمد و در تماشاخانه‌های تهران به بازیگری و کارگردانی تئاتر مشغول شد.

عزت‌الله انتظامی فعالیت خود در سینما را با بازی در نقش کوتاهی در فیلم «واریته‌ی بهار» به کارگردانی پرویز خطیبی در سال ۱۳۲۸ آغاز کرد.

او در سالهای فعالیت خود با فیلم‌سازان برجسته‌ای چون داریوش مهرجویی، علی حاتمی، ناصر تقوایی، علی رضا داود نژاد، جلال مقدم، مسعود جعفری جوزانی، محمد متوسلانی، تورج منصوری، بهروز افخمی، رخشان بنی اعتماد، ضیاء الدی دری، احمد معتمدی و ... همکاری داشته است.

او در دوران فعالیت خود جوایز متعددی را نیز از جشنواره‌های داخلی و خارجی دریافت کرده است که از جمله می‌توان به دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش دوم برای بازی در فیلم «آقای هالو» در سومین جشنواره فیلم سپاس ۱۳۵۰، بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بازی در فیلم «گاو» در جشنواره شیکاگو۱۳۵۰ ، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول برای فیلم «گراند سینما» از هفتمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۷ و همچنین تقدیر برای بازی در فیلم «ناصرالدین شاه اکتور سینما» و «خانه خلوت» از دهمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۷۰، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول برای فیلم «روز فرشته» از دوازدهمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۷۲ و جایزه بهترین بازیگر برای  فیلم «گاوخونی» از بخش مسابقه بین‌الملل بیست و دومین جشنواره  فیلم فجر ۱۳۸۲ و تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره بین‌المللی فیلم بیروت ۲۰۰۸ برای فیلم «شب» را دریافت کرد.

عمده نمایش‌هایی که او در آنها نقش آفرینی کرده شامل اولتیماتوم، محصلین کلک باز، واریته بهار ، ناموس، آرشین مالالان، مستنطق، چراغ گاز، وسپن توپاز، دختر شکلات فروش، شنل قرمز، تارتوف، از طبع خارج شده، دو سه دقیقه ، اسب سیرک، خانه اجاره‌ای، ترس از جریمه، رانده وو، طناب ، صبح آفتابی، پنجه، قایق سرنوشت، پزشک دهکده، کوکونیان، ویلای یوکا، الماس، سکه، موش‌ها و آدم‌ها، اعتراف می‌کنم، مادمازل می می، بعد از آن همه سالها، بیم و امید، پست خانه، مکتب بیوه‌ها، شکارگاه، عروسی جناب میرزا، بازگشتی نیست، جراحی پلاستیک، طلسم، سنگر و خون، گردن بند مروارید، دیوانه‌ای روی بام، عشق شوم، رستاخیز، شیدوش و ناهید، آخرین تمرین، چشم‌های قشنگ خانم والری، ماجرای باغ وحش، بن بست، آگهی ازدواج، دزد بدشانس، خشت اول، پایان وحشت، دو خجول، چشمه چهلم، غریبه، دست بزن، مترسک‌ها در شب، هالو، روز شوم، خودکشی، دشتبان، حماسه بازگشت، انتظار، داستان یک شب، مارتی، از خود گریخته، آتشگاه، ازدواج با مکاتبه، افعی طلایی، بیگانه‌ای در خانه، شادروان مادر خانم، عظمت در گلزار، سیاه تا نیمه شب، صبح دم، کنار جاده، پروفسور خیاط، خوب نیست بدشان می‌آید، عروسک‌های گوشتی، آبرام آقا، گوهر شب چراغ، شنل ، آخرین نیرنگ یا قتل درساعت ۹ ، عاشق مترسک، تنهایی، طرف دیگر ، مرداب، درفش کاویان، بیگانه‌ای درخانه، ْآدمهای شب، در گوش سالمم زمزمه کن، پهلوان کچل، دیدار، عروس، روشنایی خانه ما، شکارگاه، گاو، غرور، دزد گاو صندوق، آرامگاه ماهان ، طلسم، امیر ارسلان ، دلیجان، چوب به دست‌های ورزیل، جعفرخان  از فرهنگ آمده، ننه انسی، کبوتر جلد، بهترین بابای دنیا، معاملات، سیزده بدر، مسافرین، لولو سرخرمن، مرد کوته فکر، سی زیف، بلبل سرگشته، مجسمه جان دار، رعد درخیابان، پیک نیک، خانه بی بزرگ‌تر، شاه عباس و مرد پاره دوز، خانه روشنی، ریچارد سوم، گرگ‌ها، راشل، توله، استعمال دخانیات ممنوع، آی با کلاه آی بی کلاه، لونه شغال، از پشت شیشه ، افول، کلمب، سلطان مار، دایره زنگی و مرد فرنگی، پرواربندان، مردی که مرده بود و خود نمی‌انست، سیاوش در باد، کردگردن ، بازرس، بنگاه تئاترال، دعوت، زن اجتماعی و پنجره می‌شود.

از جمله فیلم‌هایی که او در آنها نقش آفرینی کرده نیز می‌توان به «واریته بهار» پرویز خطیبی ۱۳۲۸، «گاو» داریوش مهرجویی ۱۳۴۸، «آقای هالو» داریوش مهرجویی ۱۳۵۰، «پستچی» داریوش مهرجویی ۱۳۵۰، «بی تا» هژیر داریوش ۱۳۵۱،«ستارخان» علی حاتمی ۱۳۵۱، «صادق کرده»  ناصر تقوایی ۱۳۵۱، «قیامت عشق» هوشنگ حسامی ۱۳۵۲، «دایره مینا» دارویش مهرجویی ۱۳۵۳، «شیر خفته» اسماعیل کوشان ۱۳۵۵، «ملکوت» خسرو هریتاش ۱۳۵۵، «این گروه محکومین» هادی صابر ۱۳۵۷، «غبارنشین‌ها» داود روستایی ۱۳۵۷، «مدرسه‌ای که می‌رفتیم / مدرسه عدل آفاق» دارویش مهرجویی ۱۳۵۹، «حاجی واشنگتن» علی حاتمی ۱۳۶۰، «کمال الملک» علی حاتمی ۱۳۶۲، «خانه عنکبوت» علی رضا داود نژاد ۱۳۶۲، «اجاره نشین‌ها» دارویش مهرجویی ۱۳۶۵، «شیر سنگی» مسعود جعفری جوزانی ۱۳۶۵، «چمدان» جلال مقدم ۱۳۶۵، «شیرک» داریوش مهرجویی ۱۳۶۶، «جعفر خان از فرنگ برگشته» علی حاتمی و محمد متوسلانی ۱۳۶۷، «گراند سینما» حسن هدایت ۱۳۶۷، «کشتی آنجلیکا» محمد بزرگ نیا ۱۳۶۷، «در مسییر تند باد» مسعود جعفری جوزانی ۱۳۶۷، «هامون» داریوش مهرجویی ۱۳۶۸، «سایه خیال» حسین دلیر ۱۳۶۹، «بانو» داریوش مهرجویی ۱۳۷۰، «خانه خلوت» مهدی صباغ زاده ۱۳۷۰، «ناصرالدین شاه اکتور سینما» محسن مخملباف ۱۳۷۰، «بازیچه» تورج منصوری ۱۳۷۲، «روز فرشته» بهروز افخمی ۱۳۷۲، «جنگ نفت کش‌ها» محمد بزرگ نیا ۱۳۷۲، «روسری آبی» رخشان بنی اعتماد ۱۳۷۳، «روز واقعه» شهرام اسدی ۱۳۷۳، «توفان» محمد بزرگ نیا ۱۳۷۵، «جهان پهلوان تختی» بهروز افخمی، ۱۳۷۶، «باد و شقایق» ضیا الدین دری ۱۳۷۷، «کمیته مجازات» علی حاتمی ۱۳۷۷، «میکس» داریوش مهرجویی ۱۳۷۸، «طهران روزگار نو» علی حاتمی ۱۳۷۸، «سایه روشن» حسن هدایت ۱۳۸۰، «خانه‌ای روی» آب بهمن  فرمان آرا ۱۳۸۰، «دیوانه‌ای از قفس پرید» احمدرضا معتمدی ۱۳۸۱  و «گاو خونی» بهروز افخمی ۱۳۸۲ ، جایی برای زندگی (۱۳۸۳)، ستاره‌ها (جلد ۱: ستاره می شود) (۱۳۸۴) ،حکم (۱۳۸۴) ، مینای شهر خاموش (۱۳۸۵) ، رئیس (۱۳۸۵) ، شب (۱۳۸۶) ، آتش سبز (۱۳۸۶) ، زندگی با چشمان بسته (۱۳۸۷) ، زادبوم (۱۳۸۷) ، چهل سالگی (۱۳۸۷) و راه آبی ابریشم (۱۳۸۹)  نقش آفرینی کرد.

از سریال‌های که عزت‌الله انتظامی در آنها ایفای نقش کرده بود می‌توان از «مسافرت»، «هزاردستان» و «محاکمه» نام برد.

او پدر مجید انتظامی موسیقی دان و آهنگ ساز فیلم ایرانی است.