بین المللی شدن یوان گام حمایتی چین از ایران
چین که از دیرباز همواره از ایران در برابر تحریم ها و تهدیدات آمریکا حمایت کرده است این بار نیز با بین المللی کردن «یوان» ارز ملی خود، نه تنها به دنبال تقویت اقتصاد این کشور در سطح جهان است بلکه گوشه چشمی هم به تحریم های آمریکا علیه ایران در بحث مبادلات ارزی دارد.
هم اکنون بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی و حتی بخش هایی از اروپا می خواهند بتدریج از پول ملی چین موسوم به یوان که «رن مین بی» نیز نامیده می شود برای تبادلات تجاری استفاده کنند.
در واقع هر چقدر که سختگیری های آمریکا بر روی چین و دیگر کشورهای دنیا در زمینه تجاری افزایش می یابد فرصت بهتری در اختیار چین برای بین المللی کردن ارز ملی این کشور قرار می گیرد.
بسیاری بر این باورند که یکی از اصلی ترین علت هایی که چین به سمت بین المللی شدن یوان گام بر می دارد، توافق هسته ای ایران است که اکنون آمریکا آن را نقض کرده است و چین، روسیه و اروپا خواستار حراست از آن هستند.
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که زمان برای چین بسیار مناسب است تا شبکه بانکی مجزایی ایجاد کند و بتواند از طریق آن با یوان پول ملی خود با ایران و بتدریج با دیگر کشورهای آسیایی معامله کند.
البته استفاده از یوان در معاملات آسیای جنوب شرقی و بین چین و 'آ سه آن' شروع شده است و تقریبا بیشتر صرافی های کشورهای این منطقه اکنون یوان را نیز مانند دلار و یورو به آسانی مبادله می کنند.
در غرب آسیا این روند کندتر صورت می گیرد و کشورهای این منطقه هنوز وابستگی سنتی خود به دلار و یورو را رها نکرده اند اما در جنوب شرق آسیا یوان دیگر یک ارز بین المللی کامل است.
بویژه آنکه گردشگران چینی در سفر به کشورهای این منطقه، خریدها و سفارش های خود را با یوان انجام می دهند و این موضوع باعث شده است تا یوان با رونق کامل در این بازارها مبادله شود و هیچ محدودیتی برای آن وجود نداشته باشد.
امروز شمار زیادی از کشورهای آفریقایی هم اعلام کرده اند که می خواهند یوان را در سبد ارزی خود قرار دهند با این حساب چین یک گام بزرگ دیگر برای بین المللی کردن این ارز برداشته است.
گزارش ها حاکی است که بانک هایی از دستکم 14 کشور شرق و جنوب آفریقا، رایزنی های خود را با چین برای اینکه یوان در سبد ارزی آنها قرار گیرد آغاز کرده اند.
'شو جونگ یان' از دانشگاه اقتصاد شانگهای می گوید با گسترش بی رویه روابط تجاری چین با آفریقا، بسیار طبیعی به نظر می رسد که کشورهای آفریقایی رویکرد خاصی به یوان داشته باشند.
وی تاکید کرد معاملات تجاری چین و آفریقا با ارز یوان، بتدریج در مبالغ کوچک شروع می شود تا اینکه سبد ارزی کشورهای آفریقایی مقادیر بیشتری از ارز چین را در خود جای دهد و آن زمان یوان برای آنها حکم یک ارز بین المللی را خواهد داشت.
'جانگ جه' از دانشگاه تربیت معلم استان 'جه جیانگ' در شرق چین نیز بر این باور است که آفریقا یکی از سکوهای تبدیل یوان به ارز بین المللی خواهد بود و بیشتر آفریقایی ها به معامله با یوان رغبت نشان داده اند.
وی تصریج کرد: البته در مسیر بین المللی شدن یوان چالش ها هم کم نیستند و باید سبدهای ارزی کشورهای دیگر از ذخیره یوانی پر شود و آن زمان گام بلندی برای بین المللی شدن این ارز برداشته خواهد شد.
چین اعلام کرده است که اکنون بیش از 60 کشور و منطقه در سراسر جهان برای معاملات تجاری خود از ارز یوان (پول ملی چین) استفاده می کنند.
بانک مرکزی چین هم در اطلاعیه ای که تارنمای 'مردم' ارگان حزب حاکم این کشور منتشر کرده آورده است: یوان بتدریج در حال تبدیل به یک ارز بین المللی کامل است.
صندوق بین المللی پول با توجه به اینکه چین دومین قدرت اقتصادی دنیا محسوب می شود تصمیم گرفت تا یوان ارز ملی این کشور را در سبد حقوق ویژه ارزهای بین المللی در کنار دلار، یورو، ین و پوند انگلیس قرار دهد.
این موجب شد تا استفاده از یوان بتدریج افزایش یافته و نهایتا اتحادیه اروپا 500 میلیون یورو از پول های خود را به صورت یوانی مورد مبادلات تجاری قرار دهد.
آمارهای بانک مرکزی چین نشان می دهد که تا پایان سال 2016 میلادی از یوان در بخش های مرزی چین برای مبادلات تجاری به میزان یک هزار و 490 میلیارد دلار استفاده شده است.
در کنار این، هم اکنون بیش از 260 هزار شرکت در داخل چین برای بسیاری از مبادلات تجاری خارجی خود نیز از یوان استفاده می کنند.
بر اساس ارزش پرداخت های جهانی، سهم یوان 1.85 درصد است که بر این مبنا یوان چین ششمین ارز مهم و مورد استفاده فراوان برای معاملات در دنیا است.
اما یکی از چالش های چین بر سر تحقق این موضوع آن است که میزان ذخیره ارزی کشورهای دیگر که به یوان یا رن مین بی (واحد پول چین) است فقط 85 میلیارد دلار است که با این حساب هنوز ضعف این ارز در برابر ارزهای دیگر دنیا قابل مشاهده است.
این رقم فقط از نیمی از ذخیره ارزی آنها به دلار کانادا است و اصلا قابل رقابت با یک هزار و 600 میلیارد یورو و یا پنج هزار و 100 میلیارد دلار نیز که کل سبد ارزی جهان را در احاطه دارد، نیست.
با این حساب می توان به این نتیجه رسید که یوان پول ملی چین فقط یک درصد از کل ذخیره تبادلات ارزی دنیا را به خود اختصاص داده است.
دولت چین سعی کرده است برای افزایش ذخیره ارزی کشورهای دیگر به صورت یوان، امتیازات زیادی به دیگر کشورها بدهد با آنها سوآپ ارزی برقرار کند، وام هایی با پول یوان به آنها بدهد و خلاصه به هر شکلی کشورهای دیگر را تشویق کند تا یوان خریداری کرده و ذخیره یوانی خود را افزایش داده و با این پول تجارت کنند.
این کارها هنوز نتیجه دلخواه نداشته است و گزارش ارزی کشورهای مختلف که به صندوق بین المللی پول ارایه شده است نشان می دهد که فعلا هیچ نوع مقایسه ای نمی توان با قدرت ارزهای برتر دنیا مانند یورو و یا دلار با یوان انجام داد.
با این وصف کارشناسان معتقدند حتی همین یک درصد هم نشان می دهد که یوان چین بتدریج در عرصه ارزی بین المللی در حال اعتبار یافتن است.
قدرت پول ملی چین بتدریج بیشتر خواهد شد اما به نظر می رسد تا زمانی که آزادسازی ارزی و شفافیت های بانکی چین تکمیل و مورد تایید نباشد، ارز این کشور سهم ناچیزی در ذخیره ارزی جهانی و سپرده های بانکی دیگر کشورها خواهد داشت.
تحریم های دلاری آمریکا علیه ایران نیز می تواند به تقویت پول ملی این کشور به عنوان یکی از ارزهای رایج دنیا کمک کند با این وصف چین در مسیر بین المللی کردن یوان با استواری گام بر می دارد و امروز آسیا، آفریقا و بتدریج اروپا آماده اند درهای بانک های مرکزی خود را به روی این ارز باز کنند.