تاثیر «رنگ‌ِ» لباس و محیط آموزشی در سلامت روان دانش‌آموزان
یک کارشناس آموزش و پرورش با بیان اینکه شادی در آموزش یکی از پارامترهای مهم است، گفت: مدارس ایران فضاهای رضایت‌بخشی در کشور ندارند و باتوجه به شرایط کنونی و تحولات فرهنگی، نظام آموزش و پرورش همچنان با دیدگاه سنتی در بهره گیری از رنگهای تیره و خنثی حرکت کرده و هیچ تنوعی در ساختار فضاهای آموزشی ایران دیده نمی‌شود که با ترویج و توسعه این روند شاهد افسردگی و اضطراب در روحیه دانش آموزان خواهیم بود.
محمدرضا نیک نژاد افزود: متاسفانه زیباسازی و رنگ آمیزی نه در نگاه مدیران میانی و نه از دیدگاه نظام آموزش و پرورش اولویت چندانی ندارد زیرا مدیران آموزش و پرورش تنها با دیدگاه رفع مسئولیتی به مدارس به منظور رفع تکلیف در جهت تربیت دانش آموزان هستند و این امر کارآمد نخواهد بود.
این کارشناس آموزش با اشاره به تاثیر زیباسازی در نوع آموزش معلمان اظهار کرد: باتوجه به اینکه خیره شدن به یک نقطه فقط برای چند دقیقه می‌تواند بر روی تمرکز و بینایی اختلال ایجاد کند به همین جهت گیرنده‌های حسی و بینایی نیازمند تنوع رنگ هستند. این در حالیست که مدارس علاوه بر فضاهای آموزشی برای لباسهای فرم هم از رنگ های تیره و خنثی مثل سفید و خاکستری استفاده می‌کنند که این موضوع نه تنها در روحیه دانش آموزان بلکه در نوع آموزش معلمان بی تاثیر نخواهد بود.
او با بیان اینکه مدیران به دلیل هراس از قدرت‌های بالا دست به رنگ توجهی ندارند، گفت: در جامعه به دلیل نگاه تک ساحتی بعضی مدیران، فضاهای تیره از فضاهای رنگی رسمی‌تر تلقی می‌شوند که این ایدئولوژی مسلط به صورت مستحکم در مقابل تنوع قرار می‌گیرد.
نیک نژاد با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد ادراک حسی انسانها از طریق بینایی است، گفت: بینایی یکی از عوامل موثر در نگاه ،انتقال و کسب اطلاعات است در همین راستا با ایجاد فضاهای شاد آموزشی، دانش آموزان می‌توانند در یادگیری دروس کارآمدتر عمل کنند.
وی با اشاره به اینکه تنوع رنگ، در طبیعت نهفته شده است افزود: انسان موجودی است که در طبیعت زاده شده و رشد می کند و باتوجه به اینکه از دوران تولد با رنگ های متنوع در ارتباط بوده و با این رنگ ها عجین شده به همین جهت تنوع رنگ تاثیرات گوناگونی در راستای عملکرد بهتر مغز انسان خواهد داشت، به همین جهت باید ساختار فضای آموزشی شبیه به طبیعت باشد تا دانش آموزان فضاهای خارجی را با فضاهای داخلی متفاوت نبینند.
این کارشناس آموزش و پرورش با بیان اینکه کودکان در ۹ سال ابتدایی زندگی خود یادگیری و شرایط ویژه‌تری برای کسب اطلاعات دارند، تصریح کرد: تنوع رنگ در درون مایه های آموزشی به ویژه دوران دبستان یک الزام است و پوشش مناسب معلمان، متناسب با روحیه دانش آموزان می تواند یکی از عوامل موثر در ایجاد انگیزه باشد.
نیک نژاد در بخشی از صحبت‌های خود به لباسهای فرم مدارس نیز اشاره‌ای کرد و افزود: در مدارس کشورهای دیگر لباسهای فرم به دلخواه دانش‌آموزان است، و حتی در کشورهای هند و انگلیس که لباس فرم یک الزام است تنوع و رنگ به وفور در لباس‌هایشان مشاهده می‌شود این در حالیست که مدارس ایران نه تنها به زیبایی مدارس بلکه به لباسهای فرم نیز هیچ توجهی ندارند.
وی با اشاره به ارزش گذاری مدارس شهرها و روستاها به لحاظ ظاهر افزود: با توجه به سطح متوسط آگاهی کلان‌شهرها و همچنین تنوع اطلاعات کسب کرده توسط شهروندان، کلان شهرها توجه بیشتری به معماری و ساختار مدارس دارند، لازم به ذکر است که بخش زیادی از هزینه‌های صرف شده برای این مسئله از جانب خانواده‌ها بوده چرا که مدیران مدارس برای جلب رضایت خانواده‌ها مجبور به زیباسازی هستند.
نیک نژاد فضای سبز، تنوع رنگی در فضاهای آموزشی، دوری از رنگهای سایه و خنثی که می تواند در دانش آموزان تاثیرات منفی و کسل کننده‌ای ایجاد کند را یکی از عوامل موثر در استانداردهای یک مدرسه خوب دانست.
او همچنین ساختار مدرسه را وابسته به نوع آموزش دانست، و گفت: باتوجه به اینکه در دوران دبستان کودکان باید مهارت‌های حسی، حرکتی و هماهنگی ارتباط بدن را آموزش ببینند به همین جهت مدارس باید در راستای نوع آموزش طراحی شود چراکه دو سوم زمان حضور کودکان در فضاهای باز است.
او ادامه داد: در کشورهای پیشرفته بخش زیادی از زمان حضور بچه ها در مدارس در فضاهایی مانند حیاط ،سالن نمایش، موسیقی ،کتابخانه و محیط هایی که آموزشهای عملی صورت می گیرد، می گذرد این در حالیست که حضور دانش آموزان در مدارس ایران تنها در کلاس‌ها خلاصه شده و این امر سبب شده تا دانش آموزان از مدارس گریزان شوند در حالی که در کشورهای دیگر کودکان به دنبال کسب آموزش هستند.
نیک نژاد همچنین در بخش‌های پایانی صحبت‌های خود به بازسازی بافتهای فرسوده اشاره کرد و افزود: مدارس در حال بازسازی متناسب با نوع آموزش چند دهه اخیر است چراکه نوع آموزش در آن دوران "سنتی" ،"حافظه محور" و پادگانی بوده این در حالیست که نوع آموزش در شرایط کنونی به سمت پرورش و آماده سازی کودکان برای زندگی آینده است و هر چقدر با زیباسازی مدارس فرسوده سامان یابد بازهم محیط آموزش، سنتی بوده و نمی تواند پاسخگوی نوع آموزش پیشرفته در شرایط کنونی باشد.
او در پایان افزود: اگرچه نظام آموزش و پرورش با سرعت بسیار پایینی در حال رشد است اما ناگزیریم تا با حرکت به سمت آموزش نوین و فرهنگ سازی خود را همگام با مدارس پیشرفته کنیم و با تنوع موجود در ادبیات، فرهنگ و دین، آموزش نوین را در مدارس خود بگنجانیم.