همزمان با عاشورا به بهانه‌ی ساخت «روز واقعه»
نزدیک یک ربع قرن از ساخت فیلم «روز واقعه» می‌گذرد و هنوز نه فیلمی تا این اندازه مهم و اثرگذار درباره عاشورا ساخته شده و نه متنی در این موضوع همانند فیلمنامه‌ی بهرام بیضایی به نگارش درآمده است.
«روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی سال ۱۳۷۳ ساخته شد و در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر هم به عنوان بهترین فیلم برگزیده شد.
این فیلم در تمام این سال‌ها بارها به بهانه ماه محرم از شبکه‌های مختلف تلویزیونی پخش شده و تماشاگرانش هر بار چهره بازیگرانی را می‌بینند که از جوانی‌شان کاسته شده و گَرد تجربه و پختگی بیشتر بر چهره‌شان نشسته است، اما امسال اگر باز هم در جایی این فیلم پخش شود جای خالی عزت‌الله انتظامی بیش از هر چیز به چشم خواهد آمد.
شهرام اسدی اخیرا درباره بازی این هنرمند در فیلم «روز واقعه» گفته بود: عزت‌الله انتظامی نقش را زندگی می‌کرد، با فیلمنامه‌ای که در اختیارش بود ابتدا روزها و روزها بر سر کلمه به کلمه‌اش با خود کلنجار می‌رفت و سپس رو در روی کارگردان می‌نشست و با تسلطی هم‌سطح نویسنده و کارگردان با نقش مواجه می‌شد.
کارگردان فیلم سینمایی «روز واقعه» گفته بود: بدون هیچ تردیدی جایگاه عزت‌الله انتظامی در هر عصر و دوره‌ای برای هنر و فرهنگ این سرزمین یگانه و خاص خواهد بود. بی‌تکرار و مثال زدنی. در یک جمله اگر بخواهم عنوان کنم باید بگویم عزت‌الله انتظامی در عرصه بازیگری یک معیار، شاخص و الگو بود. با تمام ویژگی‌های یک هنرمند تمام عیار، بازیگری در قله و در بالاترین نقطه بود.
درباره این فیلم علیرضا شجاع‌نوری که بازیگر نقش اصلی این فیلم بود، هم گفته است: افرادی را دیده‌ام که «روز واقعه» را بیش از صدبار دیده‌اند، نسخه فیلم را در خانه دارند و هر موقع که میخواهند حال کنند، فیلم را می‌بینند. این فیلم ژانر تاریخی و مذهبی نیست و تماشاگر با آن ارتباط برقرار می‌کند. خود من که بازی کردم و بارها فیلم را دیدم الان که می‌بینم باز هم حالم عوض می‌شود.
او که بازی در دو فیلم مهم تاریخ سینمای ایران یعنی «روز واقعه» و «محمد (ص)» را در کارنامه خود دارد، در «روز واقعه» نقش جوان نصرانی تازه مسلمان شده را بازی کرده که با شنیدن ندای «هل من ناصر» حضرت اباعبدالله(ع) مراسم عروسی خود را نیمه‌کاره گذاشت و به سمت ندا حرکت کرد و در فیلم «محمد (ص)» هم ایفاگر نقش حضرت عبدالمطلب پدر بزرگ پیامبر بوده است.
این بازیگر علت ماندگاری «روز واقعه» را مخلصانه کارکردن همه عوامل دانسته و اظهار کرده است: کسی برای چشمداشت مالی یا هر چیز دیگری در این فیلم شرکت نکرد. این شامل خود بهرام بیضایی هم می‌شود و قطعا روزی که فیلمنامه را نوشته برای این نبوده که زمانی تقدیر شود. حسی در ایشان بوجود آمده، رشد کرده و متولد شده و آن فیلمنامه فاخر و آن دیالوگ‌های شاهکار، خیلی درست، دلنشین، موجز و زیبا را نوشته است. همین‌طور شهرام اسدی که انسانی مخلص و درون‌گرا است.
شجاع نوری با بیان اینکه پیش‌بینی از موفقیت این فیلم نداشته گفته است: اگر پیش بینی می‌کردیم یا ماجرا قابل پیش‌بینی بود، شاید مقداری آن خلوص مخدوش می‌شد و به طمع چیزهای دیگری می‌آمدیم و چیزهای دیگری پررنگ‌تر می‌شدند.
او درباره واقعی بودن نقش‌اش در «روز واقعه» هم معتقد است: یک جوان نصرانی به نام وهب در واقعیت بوده که به طور غیرمستقیم درگیر عاشورا می‌شود ولی عبداله ترکیبی از آدم‌ها و اتفاقات مختلف بود که با هم در این کارکتر نمود پیدا می‌کرد.
وی با اظهار نظر درباره اینکه اگر «روز واقعه» با شرایط امروز ساخته می شد چه تفاوتی می‌کرد؟ هم گفته است: قطعا از لحاظ تکنیکی و ساختاری خیلی بهتر از آن روز خواهد بود. به طور مثال صحنه‌ای که دو خورشید در آسمان می‌آیند را امروز خیلی بهتر و راحت‌تر می‌توانیم داشته باشیم یعنی به لحاظ تکنیکی و فنی قطعا شرایط بهتر خواهد شد، اما مطمئن نیستم از نظر حس و حال به آن باحالی درآید.
شجاع نوری درباره واکنش های مردم به این فیلم که هنوز هم ماندگار است، گفته است: با وجود گذشت سال‌ها از «روز واقعه» مردم هنوز هم وقتی من را می‌بینند می‌شناسند و بسیار تعجب می‌کنم. فکر می‌کنم همان انرژی فیلم است که تشخیص می‌دهند. ممکن است برخی اسم من یا فیلم را به یاد نیاورند اما از چهره می‌شناسند. «روز واقعه» پربیننده‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران است که هنوز هم پخش می‌شود و فکر می کنم همه آن را دیده‌اند.
او تاکید می‌کند: شعارزدگی یکی از آفت‌های کارهای مذهبی است و کم حوصلگی بهره‌بران محصولات فرهنگی باعث می‌شود کمتر کسی سراغ اینگونه کارها بیاید. در ساخت فیلم‌های مذهبی اگر متهم به خطایی در کار شوی ممکن است قیمت گزافی برایش بپردازی. چون بحث خطرناکی است و به گونه‌ای شده که سراغ کارهای مذهبی رفتن دل شیر می‌خواهد.
این بازیگر اظهار کرده است: در موفقیت «روز واقعه» هم فیلمنامه دخیل بود و همه بهترین‌های آن موقع و بضاعت سینمای ایران برای ساخت فیلم جمع شده بودند. با حساسیتی که آقای بهشتی داشتند از بهترین تهیه‌کننده تا بهترین عوامل را فراهم کردند و باعث شد فیلم خوش ساخت شود.
«روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی و تهیه‌کنندگی مرتضی شایسته با فیلمنامه بهرام بیضایی که سال ۶۱ نوشته بود، در سال ۷۳ ساخته شد که در جشنواره سیزدهم فجر در ۱۰ رشته نامزد دریافت جایزه و در ۵ رشته موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره شد.
علیرضا شجاع‌نوری، مرحوم عزت‌الله انتظامی، جمشید مشایخی، لادن مستوفی، محمدعلی کشاورز، مرحوم مهدی فتحی، سعید نیکپور، مرحوم حمیده خیرآبادی، مرحوم حسین پناهی، ژاله علو، حسین محب‌اهری از جمله بازیگران این فیلم هستند که با موسیقی درخشان و به یادماندنی مجید انتظامی، در این فیلم به ایفای نقش پرداختند.