شرکتهای ارزش افزوده در دوراهی کلاهبرداری ۳۵ میلیاردی یا خدمت!
اگرچه خدمات ارزش افزوده باید با اطلاع مشترکین فعال شود، اما برخی از این خدمات بدون اطلاع کاربران و توسط شرکتهای ارزش افزوده فعال شده و بعضا هزینههای زیادی برای برخی کاربران داشته است.
خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به اختصار VAS نامیده میشوند، شامل مواردی غیر از خدمات استاندارد اپراتورها مانند تماس صوتی و پیامک معمول است. در خدمات ارزش افزوده تلفن همراه ابزارهایی مانند پیامک، تماس و دیتای مصرفی بهعنوان ابزار ارایه خدمات استفاده میشود. خدمات ارزش افزوده میتواند توسط خود اپراتورها یا توسط شرکای ثالثی که بهعنوان تامینکنندهی محتوا (Content Provider) شناخته میشوند، انجام شود.
مهمترین موضوعات خدمات ارزش افزوده تلفن همراه، شامل مسابقات و رایگیری، خدمات تماس از دست رفته و صندوق پستی، تبلیغات موبایلی، پرداخت موبایلی، تلویزیون آنلاین و OTT، پخش یا دانلود موسیقی، زنگ انتظار تماس، بازی آنلاین، خدمات ورزشی و اطلاعرسانی، خدمات استیکر و این قبیل سرویسها میشود.
اگرچه استفاده از این خدمات ارزش افزوده باید اختیاری و توسط کاربر انتخاب شود، اما به نظر میرسد توسط برخی از شرکتهای ارزش افزوده، کاربران به عضویت این سرویسها درآمده بودند و با توجه به اینکه این خدمات معمولا هزینههای بالایی دارند، برای مثال ارسال یک پیامک ارزش افزوده به کاربر میتواند حداقل ۳۰۰ تومان هزینه داشته باشد، این موضوع که ظاهرا موجب بالا رفتن قبض گوشی کاربران شده بود، نارضایتی آنها را دربرداشته و واکنش وزیر ارتباطات را هم برانگیخت.
محمدجواد آذری جهرمی با اشاره به این نارضایتیها اظهار کرده بود: به یک پرونده بزرگ تخلف در ارزش افزوده رسیدهایم. برای ما شفاف است که تخلفاتی انجام شده و وقتی کل پرونده به سرانجام رسید، اعلام میکنیم. یک باندی در حوزه ارزش افزوده وجود دارد که اختاپوسی است و گزارش آن را به مردم میدهیم.
پس از آن نیز جهرمی از کلاهبرداری ۲۲ میلیارد تومانی شرکتهای ارزش افزوده خبر داد و اعلام کرد: برخی از شرکتهای ارزش افزوده در پنج ماه اخیر حدود ۲۲ میلیارد تومان از مردم کلاهبرداری کردهاند که خواستهام وجوه اخاذیشده را ظرف ۱۰ روز به مشترکین بازگردانند و پرونده برای سیر قضایی به دادستانی ارسال شود.
در نهایت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از بازگشت مبالغ کسرشده از حساب دو میلیون مشترک همراه اول که بدون اطلاع در سرویسهای ارزش افزوده عضو شده بودند، خبر داد و گفت: مجموع مبالغ کشفشده تاکنون بالغ بر حدود ۳۵ میلیارد تومان بوده است. در مواردی میزان مبالغ بازگشتی به مردم تا پنج میلیون ریال نیز بوده است.
وزیر ارتباطات همچنین در پاسخ به اظهار نظری درباره اینکه سود این ۳۵ میلیارد که بیش از یک سال در حساب همراه اول بوده چه میشود، نیز بیان کرد: در حساب همراه اول نبوده بلکه در حساب شرکتهای ارزش افزوده بوده. همراه اول نقش کلیدی در برخورد با این موضوع داشته. یکس سال هم نبوده و مربوط به پنج ماه اخیر بوده است.
به هر صورت، باید توجه داشت اگرچه کلاهبرداریهای صورتگرفته از طرف شرکتهای ارزش افزوده بوده است، اما صرف نظر از بازگشت هزینههایی که از کاربران کلاهبرداری شده، اینکه اطلاعات کاربران چرا و چطور در اختیار این شرکتها قرار گرفته که بتوانند بدون اطلاع از کاربری، او را عضو سرویسهای ارزش افزوده کنند، جای پیگیری دارد.