دانشگاه رازی به جمع دانشگاه‌های نفتی ایران پیوست
دانشکده نفت و پتروشیمی دانشگاه رازی اسفندماه ۱۳۹۵ با حضور مسئولان کشوری و استانی به بهره‌برداری رسید. این دانشکده با بهره‌مندی از هیأت علمی بنام و با داشتن تجهیزات و امکانات مناسب بستر لازم برای تربیت نیروی کارآمد هم اکنون فعال است و مهرماه سال جاری اقدام به پذیرش دانشجو نموده است.
در ادامه گفتگوی روابط عمومی دانشگاه رازی با دکتر محسن حیاتی رئیس دانشکده فنی مهندسی را در خصوص وضعیت دانشکده نفت و پتروشیمی می‌خوانید.
چرا دانشکده نفت دانشگاه رازی راه‌اندازی شده است؟ در پاسخ به کدام نیازها تأسیس شده و الزام تأسیس این دانشکده چه بوده است؟
دانشکده نفت و پتروشیمی دانشگاه رازی از مهر ماه ۱۳۹۵ آغاز به کار کرد. از یک طرف گروه مهندسی شیمی که در زمینه فرآیندهای پایین دستی حوزه نفت فعالیت داشته‌اند و از طرف دیگر وجود مناطق نفت‌خیز غرب کشور و همچنین استقرار شرکت بهره‌برداری نفت و گاز غرب در کرمانشاه از دلایل تأسیس این رشته می باشد.
پرورش نیروهای متخصص در فرایندهای پایین دستی نفت (شامل واحدهای پالایشگاهی، پتروشیمی) و بالادستی (شامل شناسایی، حفاری، استخراج و فراوری اولیه)، بروز مشکلات فرآیندی و امکان حل آنها در قالب ارائه مشاوره و تعریف پروژه‌های برون دانشگاهی و همچنین عدم وجود رشته نفت در غرب کشور از دیگر دلایل ضرورت تأسیس این دانشکده است.
آیا تأسیس این دانشکده می‌تواند بر صنعت نفت استان کرمانشاه تأثیرگذار باشد و این تأثیرات در چه حوزه‌هایی خواهد بود؟
از تاثیرات آن در حوزه بالادستی می‌توان به مطالعه میادین نفت و گاز به منظور افزایش بهره‌برداری از مخازن اشاره کرد و در حوزه پایین دستی، توجه به فعال بودن پتروشیمی بیستون، پتروشیمی کرمانشاه و پتروشیمی پلیمر و وجود پالایشگاه نفت کرمانشاه، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، فرصتی را برای انجام همکاری‌ها با این واحدهای صنعتی جهت حل مشکلات آنها در سنوات گذشته فراهم کرده است. به طوری که تاکنون بیش از بیست طرح پژوهشی با حوزه صنایع پتروشیمی و پالایشگاه منعقد شده است که بیانگر تأثیر این دانشکده در صنعت نفت منطقه غرب می باشد.
چه گرایش‌ها و مقاطع تحصیلی در دانشکده نفت دانشگاه رازی تعریف شده است و در خصوص تعداد دانشجویان مورد پذیرش توضیح بفرمایید.
در ایران اغلب رشته مهندسی نفت در برگیرنده چهار مهارتِ «اکتشاف»، «حفاری»، «بهره‌برداری» و «مهندسی مخازن» است. در مقطع کارشناسی این چهار مهارت با هم ترکیب شده و در قالب رشته مهندسی نفت ارائه می‌شود و دانشجویان ما در رشته مهندسی نفت در این چهار مهارت آموزش‌های لازم را دریافت می‌کنند. از مهرماه امسال، اولین دوره دانشجوی مهندسی نفت در مقطع کارشناسی (۴۲ نفر) پذیرش شدند.
آغاز رشته مهندسی شیمی در دانشگاه رازی از سال ۱۳۷۳ بوده و در این رشته سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دایر هستند، در مقطع کارشناسی دو رشته مهندسی شیمی و مهندسی نفت فعال می باشد و مقطع کارشناسی ارشد با ۵ گرایش با عناوین طراحی فرآیند، فرآیندهای جداسازی، ترموسینتیک و کاتالیست، بیوتکنولوژی و پلیمر فعال است.
در برنامه توسعه دانشکده نفت و پتروشیمی در نظر است تا مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا راه‌اندازی گردد.
به لحاظ محتوایی آیا این رشته تفاوتی با رشته‌های نفت سایر دانشگاه‌ها دارد؟ آیا نوآوری در این رشته اتفاق افتاده است و در کجا؟ ساختار رشته چه تفاوتی با سایر رشته‌ها دارد؟
تمرکز فعالیت‌های رشته مهندسی نفت به تخصص اعضا هیأت علمی شکل دهنده گروه بستگی داشته و معمولاً در اغلب دانشگاه‌ها روی یک یا دو مهارت از چهار مهارت ذکر شده در مهندسی نفت تمرکز می گردد. در دانشکده نفت و پتروشیمی دانشگاه رازی با توجه به نیاز صنعت استان، بیشترین تمرکز در مهارت‌های بهره‌برداری و مهندسی مخازن می‌باشد.
در رشته مهندسی نفت، به علت پیچیدگی ذاتی که مخازن نفت و گاز دارند، این رشته نیازمند آشنایی و اشرافیت به علومی نظیر توپوگرافی، مکانیک خاک، تجهیزات حفاری، تأسیسات بهره‌برداری، جریان سیال در محیط‌های متخلخل، زمین شناسی و ... است.
پیش بینی شما برای جذب دانشجویان (رتبه‌های برتر، نخبه و...) در این حوزه چیست؟ امسال چطور بوده و چه برنامه‌هایی در آینده دارید؟
امسال ۴۲ نفر دانشجو در مقطع کارشناسی مهندسی نفت از طریق رقابت آزمون سراسری در دانشگاه رازی پذیرش شد. اما برای ایجاد انگیزه جهت جذب دانشجویان ما باید دانشکده نفت دانشگاه رازی را در بین دانشکده‌های نفت ایران معرفی کنیم. بنابراین برای این کار هدف ما این است که با دانشگاه‌های بزرگ تعاملاتی در راستای معرفی پتانسیل‌های دانشکده نفت داشته باشیم. حفظ ارتباط با بخش صنعت جهت همکاری‌های دوسویه، ارائه کارگاه‌های مهارتی، ارتباط بیشتر با انجمن‌های دانشجویی حوزه نفت مانند انجمن ژئومکانیک نفت، راه اندازی مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در حوزه مهندسی نفت از دیگر اقدامات برای ایجاد جذابیت این رشته در دانشجویان منطقه غرب کشور است. پیش بینی می شود مجموع این اقدامات منجر به یک جوّ پویا در اعضای هیأت علمی و دانشجویان در حوزه صنعت نفت و گاز استان شود.
در خصوص وضعیت تجهیزات و امکانات دانشکده و وضعیت اعضای هیأت علمی توضیح بفرمایید.
در حال حاضر آزمایشگاه‌های شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه و شیمی فیزیک در بخش آزمایشگاه‌های عمومی و در حوزه آزمایشگاه‌های تخصصی آزمایشگاه انتقال حرارت، مکانیک سیالات، عملیات واحد، کنترل فرآیند و نفت فعال می باشند. همچنین توانایی بررسی کنترل کیفی محصولات نفتی در دانشکده امکان پذیر است.
پژوهشکده تحقیقات پیشرفته مهندسی شیمی با سه مرکز غشا، دینامیک سیالات محاسباتی و کاربرد هوش مصنوعی مشغول به فعالیت است و از سویی دانشگاه رازی در طرح ملی متانول همکار دانشگاه شیراز است. بدین منظور، از بدو تأسیس دانشکده نفت، مرکز انستیتومتانول در زمینه تولید متانول و تبدیل متانول به محصولات با ارزش افزوده بالا فعال شده است.
دانشکده نفت و پتروشیمی دانشگاه رازی در حال حاضر از پانزده عضو هیأت علمی تمام وقت، شامل دو استاد تمام، چهار دانشیار و نه نفر استادیار و نیز دو کارشناس بهره‌‌مند می باشد. تمامی این اعضای هیأت علمی در بحث فرآوری محصولات نفتی مشغول آموزش و تحقیقات هستند که در این زمینه شاهد ارتباطات برون دانشگاهی با صنایع مرتبط در سطح منطقه غرب هستیم.
آیا بازار کار برای فارغ‌التحصیلان نفت و پتروشیمی وجود دارد؟
با توجه به تمرکز واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی، صنایع شیمیایی، دارویی و غذایی در منطقه، خوشبختانه جزء رشته‌هایی است که درصد بالایی از فارغ التحصیلان آن جذب بازار کار می‌شوند.
آیا دانشکده نفت برنامه‌هایی برای همکاری با صنعت نفت استان کرمانشاه دارد؟
بله، داشتن بیش از بیست طرح پژوهشی با صنایع مرتبط و واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی، بیانگر تعاملات دانشکده نفت با صنایع مرتبط است. این دانشکده جهت بهبود بهره‌وری و قدرت بخشیدن به ارتباطات خود با بیرون از دانشگاه، نشست‌های مشترکی با بخش‌های مختلف صنعت نفت داشته است که شناسایی مشکلات فرآیندی و ارائه راهکارهایی جهت حل آنها در چهارچوب قراردادهای پژوهشی و پایان نامه‌های دکترا و ارشد صورت گرفته است. همچنین شکل‌گیری اتاق فکر و برگزاری کلاس‌های مهارت افزایی برای پرسنل حوزه نفت، استقرار دفاتر نفت و گاز و پتروشیمی جهت تعامل بیشتر در دانشکده نفت دایر گردیده است.
یکی از راهبردهای کنونی دانشگاه رازی حرکت به سمت مسئولیت اجتماعی دانشگاه در قبال اجتماع محلی است، به نظر شما دانشکده نفت تا چه اندازه می‌تواند صنعت نفت استان کرمانشاه را نسبت به اجتماع محلی پاسخگو نماید؟
دانشکده نفت نه تنها با صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی و واحدهای دارویی و غذایی استان کرمانشاه شامل شرکت پالایش نفت کرمانشاه، پترشیمی کرمانشاه، پتروشیمی پلیمر تعامل دارد بلکه با خارج از استان نیز تعاملاتی در قالب تفاهم نامه رسمی با پالایشگاه گاز ایلام و شرکت نفت مناطق مرکزی ایران داشته است. زیرا معتقد هستیم که این تعاملات می‌تواند باعث توسعه صنعت نفت استان شود. با توسعه صنعت نفت در استان، طبعاً رشد اشتغال زایی، ارتقا فرهنگ اجتماعی و رشد اقتصادی را شاهد خواهیم بود. تا ان شاءالله بتوان به انتظاری که جامعه از جامعه علمی دارد جامه عمل بپوشاند و در حل بخشی از مشکلات جامعه سهیم باشد.
در پایان لازم به ذکر است تا از تلاشها و پیگیری‌های ریاست محترم دانشگاه و هیأت رئیسه دانشگاه و تمام اعضای هیأت علمی دانشکده فنی مهندسی، به ویژه دانشکده نفت و پتروشیمی تشکر نمایم و امید است که با تداوم تعاملات صورت گرفته بتوانیم در مسیر حرکت به سوی دانشگاه های نسل سوم گام مؤثر و موفقی برداریم.