تمایل روزافزون خاندان پادشاهی آل سعود برای کنار گذاشتن محمد بن سلمان از ولیعهدی

بر اساس گزارش‌های پیاپی غربی، تمایل در خاندان حاکم سعودی برای دور کردن محمد بن سلمان از تخت پادشاهی در حال افزایش است و همچنین اسامی افرادی که نامزد قرار گرفتن به جای وی در منصب ولیعهدی هستند، مطرح شده است.

با این پراکنده بودن تلاش‌های شاهزادگان مخالف بن‌سلمان، نبود رهبری یکپارچه در میان آنها و نیز عدم حمایت واضح آمریکا، این رویکرد یعنی تلاش برای کنار گذاشتن بن سلمان را تضعیف کرده است.

نکته قابل توجه این است که نه در نظام‌نامه پادشاهی عربستان و نه در نظام هیئت بیعت، هیچ بندی که از این مسئله حرف بزند، وجود ندارد و مسئله به شکل اساسی به پادشاه و آنگاه به هیئت بیعت منوط است.

محمد آل الزلفه عضو سابق مجلس مشورتی سعودی امکان عزل محمد بن سلمان را بعید می‌داند و می‌گوید هیچ مجال و جایی برای تغییر وی وجود ندارد.

سعد الفقیه معارض برجسته سعودی و رئیس جنبش اسلامی اصلاح که مقیم لندن است، هم می‌گوید هیئت بیعت صرفا یک نهاد صوری است و محال است که سلمان، پسرش را قربانی و از ولیعهدی دور کند.

الفقیه که با دویچه وله عربی سخن می‌گفت، افزود هنگامی که شاهزاده نایف مُرد و سلمان به عنوان ولیعهد در دوران پادشاهی عبدالله منصوب شد، هیئت بیعت جلسه برگزار نکرد، بلکه خالد التویجری رئیس دربار پادشاهی با برخی از اعضای هیئت بیعت(50+1) تماس گرفت و به آنها اطلاع داد که ملک عبدالله، شاهزاده سلمان را به عنوان ولیعهد منصوب کرده است، در نتیجه تا زمانی که ولیعهد، گزینه و فرد انتخاب شده از سوی پادشاه باشد، اعتراض به وی بسیار دشوار است.

این گزارش بر این باور است که فرصت‌های تغییر خودکار از داخل سعودی با وجود حمایت گسترده غربی به ویژه آمریکا(از بن سلمان) در حال کاهش است.

وی افزود اگر ایالات متحده آمریکا اعلام کند که محمد بن سلمان دستور قتل جمال خاشقجی را صادر کرده و واشنگتن نمی‌تواند با او تعامل کند، در آن صورت پیش بینی می‌کنم که خاندان پادشاهی به طور جدی دست به تحرک خواهد زد و محمد بن سلمان را برکنار خواهد کرد.

اما به گفته الفقیه با وجود افزایش خشم در داخل خاندان حاکم به سبب مسئله خاشقجی، تلاش‌های شاهزادگان مخالف بن سلمان در این زمینه بی‌نهایت پراکنده است و هیچ رهبری یکپارچه‌ در میان آنها وجود ندارد که این امر، مسئله تغییر بن سلمان را دشوار می‌کند.

رویترز چند روز پیش فاش کرده بود که ده‌ها شاهزاده و عموزاده از شاخه‌های مختلف در خاندان آل سعود با افراد دیگری در خاندان حاکم درباره امکان اینکه احمد بن عبدالعزیز 76 ساله برادر کوچکتر ملک سلمان 82 ساله ولیعهد شود و پس از مرگ وی به پادشاهی برسد، مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند.