گاهشماری خورشیدی ایرانیان، دقیقترین تقویم در جهان است
گاهشماری خورشیدی ایرانیان، دقیقترین گاهشماری (تقویم) در جهان است
گاهشماری و یا به اصطللاح تقویم کنونی در کشور ایران یک تقویم دقیق و جامع و کاملی است که بر مبنای حساب سال خورشیدی و یا شمسی و با احتساب کبیسه که حدود هشتاد سال پیش رایج شد در واقع از سال 1304 شمسی به صورت رسمی درآمد.
بنا بر این رسم و حساب، آغاز سال همواره اعتدال ربیعی یا آغاز بهار قرار گرفت که شش ماه اول سال سی و یک روز و پنج ماه بعد سی روز و ماه اسفند بیست و نه روز محاسبه شده است.
قابل توجه است که در هر چهار سال یکبار ماه اسفند نیز سیروز به شمار میرود تا کبیسه نیز به شمار آید، چونئ هر سال درست سال شمسی 365 روز و تقریباً ربع روز میباشد و این ارباع با یک چهارمها، در هر چهار سال یک روز به آخر افزوده میشود.
قابل توجه است که این نوع از گاهشماری (تقویم) و حساب کبیسه در دورانهای باستان ایران نیز وجود داشته است.
چنانچه مطابق با روایتها و اسناد تاریخی اولین اصلاح تاریخ و محاسبات کبیسه را به زرتشت نسبت دادهاند. اما در دوران هخامنش و اشکانی و ساسانی و حتی پس از تسلط تازیان نیز ایرانیان حساب درست سال یا احتنساب کبیسه در اشکال گوناگون انجام میدادهاند.
اما در دوران اسلامی که مبنای محاسبه سال قمری (اسلامی) بود و یا شمسی (خورشیدی) ناقص یعنی هر سال 365 روز اشکالاتی بسیار به وجود آمد.
چون هر سال 365 روز و یکچهارم روز بود و هر 120 سال یک ماه سال تغییر میکرد چنان چه در اواخر سده سوم هجری، در مثل نوروز مقارن با آغاز زمستان میشد. که نهایتا با گاه شماری علمی و دقیقتری که توسط حکیم بزرگ و دانشمند ایرانی، خیام محاسبه گردید و ارائه شده است. این سال خورشیدی و یا به اصطلاح رایج سال شمسی یکی از کاملترین و دقیقترین گاهشماری (تقویم) از دوران بسیار کهن و حتی در سر تاسر دنیای امروزی نیز نماد و نشانههای از خرد جمعی ایرانیان و از فرهنگ کهن و غنی کشور ایران است.