معرفی کاخ فلاحتی با معماری خاص در ایلام

الویت اجرایی در ایجاد و راه اندازی این موزه تغییر کاربری بنای تاریخی کاخ فلاحتی در ایلام به موزه تاریخ کشاورزی است. موزه در یکی از بهترین نقاط شهر ایلام در محوطه ای سرسبز که اطراف آن را درختان سر به فلک کشیده کاج و صنوبر احاطه کرده چشم انداز کاملا زیبایی دارد.

بنای کاخ فلاحتی ایلام در اوایل پهلوی و در زمان رضاخان ساخته شده است، موزه تاریخی کشاورزی در مساحتی حدود 4000 مترمربع و زیربنای 305 مترمربع با پلانی کاملا ساده که با وجود سادگی پلان تزیینات بیرونی کاخ از جمله سرستون ها و اطراف پنجره ها و بالای آن ها به طرز بسیار زیبایی اجرا گردیده است.

کاخ فلاحتی ایلام دارای 7 اتاق و یک ایوان به شکل مستطیل می باشد. ایوان کاخ با عرض برابر 2/90 سانتی متر بر روی شش ستون قرار دارد، تمامی اتاق ها و درها بازشویی هایی به ایوان دارند، دیوارهای کاخ فلاحتی در ایلام از بیرون دارای تزییناتی به صورت برجسته به وسیله آجر و گچ بری هایی در اطراف پنجره ها می باشد. در فضای داخلی کاخ هیچ گونه تزیینات و نقش و نگاره هایی وجود نداشته و فقط سه طاق نما در قسمت شاه نشین، چهار در وردی فرعی در ضلع جنوبی کاخ وجود دارد، درها و پنجره های کاخ از چوب ساخته شده و در نعل درگاه های پنجره ها و درهای وردی ها قوس ها نیم دایره جناغی و بیضی خوابیده استفاده شده است. دیوارهای کاخ از بیرون دارای تزئیناتی به صورت برجسته به وسیله آجر و گچ بری هایی در اطراف پنجره ها می باشد. در جلوی کاخ یک حوض مستطیل شکل قرار دارد. این بنای تاریخی به دلیل ویژگی های خاص معماری در تاریخ 1/6/1375 به شماره 1750 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. و در دور سفر چهارم ریاست جمهوری گشایش و به بهره برداری است.

فضاهای نمایشی موزه

موزه تاریخ کشاورزی شامل 4 فضای نمایشی می باشد:

فضای اول: در این فضا ابزارهای سنگی تپه علی کش که مربوط به 8 هزار سال قبل از میلاد می باشد، به نمایش گذاشته شده است، ابزارها شامل: تیغه، ریز تیغه، خراشنده از جنس چخماق، ابسیدین، کوبه و سنگ معمولی است.

تپه علی کش یکی از محل های شاخص روستانشینی در دوره ی نوسنگی در دهلران است. به استناد آثار به دست آمده می توان گفت که این منطقه باقیمانده قدیمی ترین و شاید جزء اولین دهکده های دائمی و پر سابقه ترین مناطق روستایی در تاریخ بشر و قطعا یکی از اولین روستاهای تشکیل شده در ایران در هزاره ی هشتم ق.م می باشد.

فضای دوم: در این فضا کشاورزی به شیوه سنتی و مراحل کاشت، داشت و برداشت به نمایش گذاشته شده است. این بخش شامل مراحل کاشت، داشت و برداشت است. حدود 40 تا 50 سال پیش در استان ایلام به روش سنتی کشاورزی انجام می گرفت. مرحله کاشت گندم که از محصولات اصلی و مهم این استان است به وسیله گاو آهن یا خیش انجام می گرفت. مرحله برداشت شامل دو مرحله است. مرحله اول به وسیله چرخش گاوها دور تا دور خوشه های گندم است که در این مرحله گندم از کاه جدا شده، مرحله دوم مرحله باد دادن کاه یا جدا کردن کاه از گندم است و سرند (غربال) گندم و تقسیم محصول می باشد، وسایل مورد استفاده در اتاق کشاورزی شامل خیش، یوغ، چنگک، بیل کشاورزی، داس به اندازه های مختلف، الک یا سرند و پیمانه غلات است.

فضای سوم: در این فضا، گیاهان دارویی و آسیاب دستی و شیوه آسیاب نخود و غلات به نمایش گذاشته شده است.

فضای چهارم: جهت ارائه اطلاعات بیشتر و تخصصی به بازدیدکنندگان متخصص و نیز پاسخگویی مستمر به بخش پژوهش و تحقیقات موزه وجود یک کتابخانه و مرکز اسناد در موزه تاریخ کشاورزی ضروری بوده است، لذا کتابخانه ی موزه حاوی کتاب هایی مرتبط با موارد مطرح شده در موزه اطلاعات تکمیلی و تخصصی راجع به آن مسائل بوده و مجلات، روزنامه های محلی، انتشارات، کاتالوگ ها، تصاویر، فیلم و اسلاید در آرشیو خود نگهداری می کند. ضوابط حاکم در این کتابخانه مانند کتابخانه های عمومی خواهد بود.

آدرس: ایلام، خیابان آیت الله حیدری، ساختمان اداری جهاد کشاورزی