تعطیلی مراکز «ترک الکل» و درمان الکلی‌ها در انتظار تعیین تکلیف
معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی کشور با اشاره به افزایش حدود ۲ تا ۳ درصدی تماس‌ها با خط ملی اعتیاد درباره موضوعات مرتبط با مصرف «الکل» گفت: درمان مصرف الکل یک مقوله تخصصی است و افراد باید در این مورد دوره تخصصی ببینند و مراکز خاصی هم باید برای این منظور وجود داشته باشد.
فرید براتی سده با بیان اینکه در دو سه ماه اخیر بر تعداد سوالات در مورد مصرف الکل و مراکز درمان آن در تماس با «خط ملی اعتیاد» افزوده شده است، گفت: در حال حاضر مرکز درمان مصرف الکلی زیر نظر سازمان بهزیستی وجود ندارد که آن را معرفی کنیم و تماس‌های برقرار شده در موارد حاد را بیشتر به بیمارستان‌ها ارجاع می دهیم.
افزایش 3 درصدی تماس‌های مرتبط با الکل با خط ملی اعتیاد
بیمارستان‌ها هم برنامه خاصی برای درمان ندارند
وی با اشاره به افزایش حدود ۲ تا ۳ درصدی تماس‌ها با خط ملی اعتیاد درباره موضوعات مرتبط با مصرف الکل طی دو ماه اخیر، اظهار کرد: پیش از این حتی این تعداد تماس نیز با خط ملی اعتیاد در مورد الکل برقرار نمی‌شد. قبلا در یک ماه حتی یک مورد تماس هم نداشتیم اما الان این تعداد افزوده شده است. مشکل این است که برای درمان الکل مرکز ویژه‌ای نداریم و چون مرکز خاصی برای ارجاع وجود ندارد، نمی‌توانیم تماس گیرندگان را به طور دقیق راهنمایی کنیم.
معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی کشور در ادامه با بیان اینکه فرض بر این است، مراکزی که کار درمان اعتیاد را انجام می‌دهند، باید در این مورد هم اطلاعات داشته باشند، توضیح داد: این درحالیست که می‌دانیم این طور نیست، چراکه درمان مصرف الکل یک مقوله تخصصی است و افراد باید دوره تخصصی ببینند و مراکز خاصی هم باید برای این منظور وجود داشته باشد. در نهایت نیز اگر موضوع بحرانی باشد ما آنها را به بیمارستان ها ارجاع می دهیم اما می‌دانیم بیمارستان ها هم برنامه خاصی ندارند و ما در حد امکانات موجود آنها راهنمایی می کنیم.
براتی سده با بیان اینکه گزارش تماس‌های برقرار شده با خط ملّی اعتیاد نشان می‌دهد که تماس‌ها در مورد الکل افزایش یافته و خانواده ها در این مورد سوالاتی دارند، اظهار کرد: سازمان بهزیستی چند سال پیش مرکز ترک الکلی را افتتاح کرد، اما از طرف وزارت بهداشت گفتند براساس مصوبه و سند کمیته ملی مقابله با الکل در وزارت کشور، درمان الکل بر عهده وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی است. کسانی هم که آن زمان در سازمان بهزیستی مسئولیت داشتند این رویه را پذیرفتند و مراکز سازمان بهزیستی تعطیل شد.
۱۵۰ مرکز درمان الکل وزارت بهداشت کجا هستند؟
وی افزود: انتظار این بود که این مراکز یا مراکز ترک اعتیاد، خودشان درمان الکل را هم انجام دهند یا اینکه مراکزی برای درمان الکل به طور مجزا فعال شود که متاسفانه هیچکدام محقق نشد. اخیرا در جلسه‌ای در کمیته ملی مقابله با الکل مصوب شد که درمان الکل در مراکز درمان اعتیاد انجام شود. نامه‌ای هم برای ما فرستادند و از بهزیستی خواستند به مراکز درمان سرپایی بگوییم که درمان الکل را هم انجام دهند.
معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه "ما برای این کار به موافقت دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر نیاز داشتیم"، تصریح کرد: به همین دلیل نامه‌ای به ستاد مبارزه با مواد مخدر نوشتم و این قضیه در کمیته درمان در حضور مسئولین وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با مواد مخدر و بهزیستی مطرح شد. در این جلسه دوستان وزارت بهداشت عنوان کردند که ما ۱۵۰ درمانگر مواد مخدر را در مراکز درمان اعتیاد آموزش دادیم که این افراد بتوانند درمان الکل را هم انجام دهند، اما درباره اینکه این ۱۵۰ مرکز درمان الکل در کجا هستند؟ و چه کار می‌کنند؟ چیزی نگفتند.
براتی سده افزود: قرار شد طی یک دوره ۶ ماهه که الان یکی دو ماهی از آن گذشته گزارشی به کمیته درمان ارائه شود که نتیجه فعالیتشان چه بوده و بر اساس آن تصمیمی بگیرند که آیا درمان الکل به مراکز ترک اعتیاد منتقل شود یا در جای جداگانه‌ای فعال شود؟. هنوز هیچ نتیجه مشخصی اعلام نشده و این کار در حال انجام است.
وی ادامه داد: به هر حال این مشکل در مورد درمان مصرف الکل وجود دارد و مردم هم در این باره سوال دارند و هم نیاز دارند تا خدمات بگیرند، اما هنوز منتظریم وزارت بهداشت و دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر و وزارت کشور تعیین تکلیف کنند. اگر مسئولیت بر عهده سازمان بهزیستی قرار گرفت که انجام می‌دهیم وگرنه خود وزارت بهداشت مسوول است و باید اقدامات لازم را انجام دهد.
مراکز درمان اعتیاد کفایت لازم برای درمان الکل را ندارند
معاون پیشگیری و درمان مرکز درمان سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه معتقدم مراکز درمان اعتیاد برای درمان الکل کفایت لازم را ندارند، توضیح داد: به نظر می‌رسد که حداقل بخشی از افراد، نیازمند خدمات خاصی هستند که مراکز سرپایی ترک اعتیاد نمی‌توانند این خدمات خاص را ارائه بدهند و باید برای این افراد کاری کرد. چرا که آنها وابسته به الکل هستند. در حال حاضر این مسئله ما هم هست که در خط ملی اعتیاد مشکل پاسخ دهی به مردم را داریم و روز به روز هم این افراد در حال افزایش هستند.
یک کارشناس اعتیاد:
ویژگی‌های شخصیتی و بیماری مصرف‌کنندگان الکل متفاوت از مصرف‌کنندگان مواد مخدر است
دکتر محمدرضا قدیرزاده، کارشناس درمان اعتیاد نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در اینباره که آیا فردی که دوره آموزش ترک مواد مخدر را دیده، می‌تواند خدمات ترک الکل را هم ارائه دهد؟ گفت: مشکلی نیست به نظر می‌رسد پزشکان عمومی هم می‌توانند این درمان را انجام دهند و لازم نیست حتما در کلینیک ترک الکل باشند، اما کسی که دوره آموزشی ترک اعتیاد را دیده است این کار را بهتر می‌تواند انجام دهد. چراکه گاهی این افراد در کنار اعتیاد به الکل، مصرف کننده مواد دیگر هم هستند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از روان‌پزشکان در مورد وابستگی به الکل مشغول فعالیت هستند، اظهار کرد: با توجه به اینکه درمانگر اعتیاد هستم می‌دانم که برای درمان الکل ویژگی‌های شخصیتی و بیماری این افراد متنفاوت از افراد معتاد به مواد مخدر است و همین باعث می‌شود این افراد از کسانیکه برای درمان اعتیاد با مواد مخدر مراجعه می‌کنند، متمایز باشند.
این کارشناس اعتیاد با بیان اینکه معمولا معتادان الکل از لحاظ سطح اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از سطح بالاتری بخوردارند و ممکن است برایشان مقداری ناخوشایند باشد که وقتی برای درمان مراجعه می‌کنند، افرادی آنجا هستند که به مواد دیگر اعتیاد دارند، اظهار کرد: در مجموع می‌توان گفت که هنوز بحث درمان الکل در کلینک‌های ترک الکل در کشور جا نیفتاده است. وزارت بهداشت ادعا می‌کند که ۱۵۰ کلینیک را آموزش داده است و این کار در حال انجام است، اما فکر نمی‌کنم از این طرح خیلی استقبالی شده باشد.
جدایی کلینیک‌های درمان اعتیاد و الکل صرفه اقتصادی نخواهد داشت
قدیرزاده با بیان اینکه آمار متناقضی از تعداد افراد وابسته به الکل مطرح می‌شود، افزود: آمارها در این مورد متفاوت است و بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر متغیر است، اما اگر از وزارت بهداشت بپرسید که با ۱۵۰ کلینیک چند بیمار داشتند؟ فکر نمی‌کنم به رقم بالایی اشاره کنند.
وی در ادامه توضیح داد: با این وجود نباید فراموش کرد که جدایی کلینیک‌های درمان اعتیاد و الکل صرفه اقتصادی نخواهد داشت. آمار مصرف کنندگان الکل خیلی بالا نرفته است بلکه این آمار وجود داشت اما نادیده گرفته شده است. در مورد بحث اعتیاد به الکل باید بسترهای قانونی و درمانی آن فراهم شود که افراد برای درمان از آن استقبال کرده و بدون نگرانی درمان کنند. همانطور که افراد به طور شفاف برای درمان اعتیاد مراجعه می‌کنند و مشکل قانونی هم ندارند.