شرایط انتقال، دانش فنی ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی به کشورهای درخواست‌کننده وجود دارد
مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی با اشاره به این‌که دانش فنی ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی در ایران بومی‌سازی شده است، گفت: امروزه برخی از کشورها درخواست راه‌اندازی این بانک را از کشور ما دارند و شرایط انتقال این دانش به کشورهای درخواست‌کننده وجود دارد.
مرتضی ضرابی صبح امروز چهارشنبه(۱۲ دی) در یک نشست خبری عنوان کرد: جمع‌آوری و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف از دهه ۸۰ در دنیا آغاز شده است، یکی از چالش‌هایی که در این زمینه مطرح شد، بحث اخلاقی آن بود.
وی با بیان این‌که بنیانگذار پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در کشور، مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی بود، افزود: یکی از مشکلات و نگرانی‌ها در این حوزه تامین سلول‌ها بود، این‌که از چه منابعی سلول‌های بنیادی به دست آید، مشکل بود؛ درحقیقت یکی از منابع، خون بندناف و جفت است که به عنوان زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شود. این منبع مملو از سلول‌های خونی است که اگر جمع‌آوری شود برای درمان بیماری‌ها می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
ضرابی با اشاره به این‌که در برخی از بیماری‌ها مانند سرطان‌ها، تالاسمی، فلج مغزی و اختلالات خونی از سلول‌درمانی بهره برده شده است، عنوان کرد: بزرگترین ظرفیت ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بندناف در سطح خاورمیانه، در ایران است.
مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان افزود: شرکت بن‌یاخته‌های رویان این درمان را شروع کرده و هم‌اکنون با ذخیره بیش از ۱۰۴ هزار نمونه به عنوان بزرگترین بانک خون بندناف خاورمیانه شناخته می‌شود.
وی با بیان این‌که کار جمع‌آوری خون بندناف با روشی بسیار ساده اما مهم انجام می‌شود، افزود: خون بند ناف پس از تولد نوزاد و بدون ایجاد مشکل در زایمان برای مادر و نوزاد با روشی ساده توسط پزشکان، کارشناسان آموزش‌دیده و پرستاران گرفته می‌شود.
ضرابی با بیان این‌که بین ۵۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد سلول از خون بند ناف می‌توان گرفت، ادامه داد: دو نوع بانک خون بندناف وجود دارد، عمومی و خصوصی. دریافت و ذخیره بانک خون بندناف عمومی مانند اهداء خون است و برای نگهداری و دریافت آن هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌شود و درصورت نیاز برای بیماران نیازمند به سلول‌درمانی و یا فعالیت‌های تحقیقاتی استفاده می‌شود.
وی عنوان کرد: بانک خون بندناف خصوصی نیز با دریافت هزینه‌های ابتدایی به مبلغ ۳ میلیون تومان و نیز هزینه نگهداری سالانه به میزان ۱۴۰ هزار تومان از خانواده‌ها، تشکیل می‌شود. پرداخت این مبالغ، هم به‌صورت تقسیطی و هم با دریافت وام از بانک طرف قرارداد امکان‌پذیر است.
مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بندناف کشور با بیان این‌که هم اکنون بیش از ۱۰۰ هزار نمونه در بانک خصوصی و بین ۵ تا ۶ هزار نمونه نیز در بانک عمومی ذخیره شده است، تصریح کرد: تاکنون ۳۰ پیوند برای بیماران خونی در کشور انجام شده که عمدتا برای خود فرد، خواهر، برادر و یا خویشاوندان استفاده شده است.
وی افزود: تاکنون تعداد ۸۰۰ هزار نمونه در بانک عمومی، ۴ میلیون نمونه در بانک خصوصی و ۴۰ هزار نمونه نیز پیوند در جهان ثبت‌شده است.
ضرابی با اشاره به این‌که بر اساس استاندارهای جهانی، نمونه‌ها حداقل برای ۲۰ تا ۲۵ سال در مرکز رویان ذخیره می‌شوند، همچنین با بیان این که محل‌های نگهداری وابستگی برقی ندارند، افزود: این مدت زمان با توجه به این که از زمان تاسیس رویان در ایران مدت ۲۵ سال سپری شده است و این نمونه‌ها سالم مانده‌اند، ممکن است حتی تا ۴۰ سال آینده نیز این نمونه‌ها عمر داشته باشند. در حقیقت به دلیل شرایط نگهداری این سلول‌ها در بانک‌های ذخیره سلول دارای نیتروژن مایع ۱۹۶- درجه، این سلول‌ها فعالیت ندارند و تا مدت زمان نامحدودی می‌توانند باقی بمانند و استفاده شوند. هم اکنون ۱۰ هزار سیکل درمان در پژوهشگاه رویان در حال انجام است.
وی در خصوص هزینه خرید هر نمونه خونی بندناف از کشورهای خارجی، بیان کرد: این کار هزینه‌ای در حدود ۳۵ تا ۴۰ دلار دارد و یکی از هدف‌گذاری‌های هند که سالانه ۲۵ میلیون تولد نوزاد را دارد، این است که به رتبه بزرگترین صادرکننده خون بند ناف تا سال ۲۰۲۰ برسد.
مدیرعامل بانک خون بندناف رویان با اشاره به این که دانش فنی ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی در ایران بومی‌سازی شده است، عنوان کرد: امروزه برخی از کشورها درخواست راه‌اندازی این بانک را از کشور ما دارند و شرایط انتقال این دانش به کشورهای درخواست‌کننده وجود دارد.
ضرابی با اشاره به این‌که اجرای بزرگترین طرح کارآزمایی بالینی با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی بند ناف ویژه کودکان چهار تا ۱۴ سال مبتلا به فلج مغزی با همکاری مرکز طبی کودکان، ستاد سلول‌های بنیادی و دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در حال اجراء است، افزود: مرحله نخست این طرح در سال گذشته برای ۱۲۰ کودک بیمار انجام شد و مرحله دوم نیز از اول دی سال جاری(۱۳۹۷) شروع شده است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی با بیان این‌که در این طرح هم از سلول‌های خون بندناف و هم از سلول‌های خود بند ناف استفاده شده است، ابراز امیدواری کرد که با تکمیل نتایج این تحقیقات، هرچه زودتر خدمات مربوط به این بیماران را به خانواده‌ها ارایه دهیم.
وی بیان کرد: با استفاده از سلول‌های بنیادی تا به امروز وضعیت یادگیری، بلع، بینایی، اختلالات حرکتی و تونوسیته عضلانی و... این کودکان بهتر شده است.