ماجرای فیلم ضدایرانی که برنده سیاسیترین اسکار هالیوود شد
تونی مِندِز مأمور سابق سیا که مرد پشت پرده فیلم ضدایرانی «آرگو» به شمار میرفت، در ۷۸ سالگی درگذشت.
تونی مِندِز، مأمور سابق سازمان جاسوسی سیا که عملیات فراری دادن ۶ دیپلمات آمریکایی از تهران را در جریان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به اجرا گذاشت، در ٧٨ سالگی درگذشت.
وی در دوران جوانی در دانشگاه کولورادو درس هنر خوانده بود و در سال ۱۹۶۵ به عنوان یک هنرمند «جاسوس» در سازمان «سیا» مشغول به کار شد.
مندز پس از فعالیت جاسوسی در مناطق مختلفی چون خاورمیانه و جنوب شرقی آسیا، در سال ۱۳۵۸ شمسی دست به یک دروغ بزرگ زد و در پوشش یک کارگردان به ایران آمد تا با جا زدن ۶ دیپلمات آمریکایی به عنوان بازیگران یک فیلم کانادایی، آنها را از کشور خارج کند.
در سال ۲۰۱۲، هالیوود با الهام از این ماجرا، فیلم ضدایرانی «آرگو» را ساخت که به دلیل تحریف حقایق با انتقادات فراوانی مواجه شد، ولی به خاطر ماهیت ضدایرانی خود، جایزه اسکار را نیز دریافت کرد.
این فیلم در مجموع در بخش بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین تدوین، ۳ جایزه اسکار دریافت کرد و «بن افلک» کارگردان و بازیگر آن، جایزه بهترین کارگردان گلدن گلوب را نیز کسب کرد. با این حال، جایزه اسکار در آن سال به عنوان یکی از سیاسیترین اسکارهای تاریخ هالیوود شناخته شد.
بن افلک پیش از آرگو، تجربه کارگردانی دو فیلم جنایی را در کارنامه داشت، اما تجربه سوم او که با دو تجربه قبلی کاملاً متفاوت و در ژانر سیاسی ساخته شده بود، نتوانست به لحاظ کارگردانی از دو تجربه قبلی او بالاتر باشد.
او در حالی با آرگو جایزه اسکار و گلدن گلوب را دریافت کرد که کارگردانهای بزرگی همچون استیون اسپیلبرگ، کوئنتین تارانتینو، آنگ لی و کاترین بیگلو در آن سال با فیلمهای لینکلن، جانگوی آزاد شده، زندگی پای و سی دقیقه نیمه شب، رقیب او بودند؛ فیلمهایی که اگرچه آنها نیز در ژانر سیاسی قرار داشتند، اما به اعتقاد منتقدان سینما، در سطحی بالاتر از آرگو ساخته شده بودند.
آرگو در واقع روایتی هالیوودی از واقعه تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به دست دانشجویان انقلابی و فرار شش دیپلمات آمریکایی از ایران است که در سفارت کانادا در تهران مخفی شده بودند. با این حال، این فیلم از آنجا که تلاش میکرد تماشاگر را قانع کند که در این واقعه تمام تقصیرها به گردن ایران بود و سیاستها و مداخلات آمریکا هیچگونه نقشی در پدید آمدن آن شرایط و برانگیخته شدن خشم دانشجویان انقلابی نداشت، با انتقادات زیادی روبه رو شد.
نمایش اولیه این فیلم حتی اعتراض مقامات کانادایی را نیز برانگیخت؛ چراکه به گفته آنها هیچ نشانی از همکاری دولت کانادا در عملیات نجات ۶ دیپلمات آمریکایی به چشم نمیخورد. فشار دولت کانادا در نهایت باعث شد که کارگردان فیلم آرگو در انتهای فیلم بنویسد: «عملیات آرگو، یکی از موفقترین عملیاتهای مشترک بین دولتها بوده است.»
آرگو محصول کمپانی صهیونیستی «برادران وارنر» است که فیلم ضد ایرانی «۳۰۰» را نیز در کارنامه کاری خود دارد. جالب آنکه «میشل اوباما» همسر رئیسجمهور سابق آمریکا آن سال از کاخ سفید و از طریق ویدئو کنفرانس به طور مستقیم با مراسم اسکار در ارتباط بود و نام آرگو در اقدامی غیرمعمول توسط او به عنوان برنده جایزه اسکار بهترین فیلم سال اعلام شد.
فیلم «آرگو» به عقیده بسیاری از منتقدان غربی شاید از برخی جهات به عنوان یک اثر سینمایی، قابل دفاع باشد، ولی در مقایسه با فیلمهای رقیب خود شایستگی دریافت جایزه اسکار را نداشت، بویژه آنکه به اعتراف رسانههای غربی و همچنین برخی مورخان، در روایت خود از یک واقعه تاریخی به "اصل پایبندی به حقایق" وفادار نبوده است.
با این وجود، برخی سیاستمداران آمریکایی همچون «جیمی کارتر» رئیسجمهور اسبق آمریکا پیش از برگزاری مراسم اسکار ابراز امیدواری کردند که اعضای آکادمی اسکار این فیلم را به عنوان فیلم برتر سال انتخاب کنند و در نهایت نیز همین اتفاق افتاد.