چرا بی خانمان ها نمی توانند در مسجد بخوابند؟

شدت سرمای ماه گذشته باعث شد اهالی رسانه و بیشتر از آنها مردم توجهشان به حمایت از کارتن‌خواب‌ها و به طور کلی بی‌خانمان‌ها بیشتر جلب بشود؛ تمرکزی که با توجه به مشغله اینترنتی این روزهای ایرانیان، عمده آن صرف ابراز همدردی و انتقاد و گلایه بابت وضع موجود در همان فضای مجازی شد. از کمپین‌های مرسوم اینترنتی که معمولا فقط همانجا شروع و تمام می‌شود، گرفته تا حرکت‌های خودجوش مردمی و دانشجویی با هر سلیقه‌ای، به کمک این افراد رفتند.

گذشته از فلسفه و چرایی بروز و گسترش پدیده کارتن خوابی در حال حاضر سوال این است که چگونه باید این افراد را تحت پوشش ولو موقت و برای گذر از سرما قرار داد.

گزارشی که روز گذشته از «گورخواب‌ها» منتشر شد صرفا شکل و شمایل جدیدی از نحوه زندگی و نلاش بی‌خانمان‌ها برای در امان ماندن از رحمت خدا را به نمایش گذاشت و به همین دلیل بود که تاحدودی واکنش مسئولان را هم در برداشت وگرنه هر مسئولی اگر بخواهد از عمق این درد باخبر شود، کافی‌ست با خودرو دودی خود، چرخی کوتاه در شهر و نه حتی حاشیه شهر از جنوبی‌ترین منطقه تا شمالی‌ترین آن بزند و شاهد مصادیق گوناگون بی‌خانمانی باشد؛ مصادیقی مثل رودخانه‌خوابی، خیابان‌خوابی،‌ پارک‌خوابی، پل‌خوابی و شیوه‌های دیگر. هرچند بعد از دستور استاندار تهران به فرماندار شهریار برای پیگیری این موضوع، به جای رسیدگی به اوضاع بی‌خانمان‌ها، به وضعیت گورستان رسیدگی شد و این افراد را از آنجا بیرون کردند.

نیازی به گفتن نیست که بسیاری از افراد بی‌خانمان هرشب به اماکنی که توسط دولت و شهرداری مانند گرمخانه‌ها خدمات ارائه می‌کنند مراجعه می‌کنند اما به هرحال عده‌ای نیز به هر دلیلی از جمله عدم احساس امنیت یا عدم دسترسی از این خدمات محروم هستند.

سازمان‌های دولتی و شهرداری‌ها با وجود تلاش‌های صورت گرفته به خاطر کمبود منابع مالی تاکنون نتوانسته‌اند در این حوزه عملکرد مناسبی داشته باشند و هنگامی که در پایتخت کشور با تمرکز بالای منابع مالی شاهد چنین مشکلاتی هستیم دیگر نیازی نیست به وضعیت اسفبار سایر استان‌ها و حتی شهرهای حاشیه تهران اشاره کرد. پس می‌توان با اتخاذ راهکارهای دیگری، ضمن استفاده از سایر امکانات موجود، مردمی که همیشه در این مواقع با وجود انبوه مشکلات به داد هم می‌رسند را بسیج کنند.

استفاده از ظرفیت مساجد برای پناه دادن به بی‌خانمان‌ها حداقل در این شب‌های سرد، از یک سو می‌تواند این افراد را از سرما و حتی مرگ نجات دهد و از سوی دیگر با توجه به دسترسی راحت‌تر مردم و خیریه‌ها به آنها، می‌تواند بستری برای کمک بیشتر مردم به آنها باشد.

یادمان نرفته که تا همین چند سال پیش به خاطر نبود فضاهایی مانند گرمخانه‌ها در هر زمستان چند بی‌خانمان به خاطر سرما جان خود را از دست می‌دادند و اکنون وضعیت هرچند به نقطه ایده‌آل نرسیده اما تغییر رخ داده غیرقابل انکار است؛ به نظر می‌رسد مسئولان می‌توانند با گشودن در مساجد بی‌خانمان‌ها در این شب‌های سرد، سرپناهی ولو موقت برای آنها تهیه کنند و تا زمان ایجاد مکان‌های ویژه نگهداری افراد بی‌خانمان مخصوصا در شهرهایی که فاقد فضاهایی مثل گرمخانه هستند این امکان موجود استفاده کنند؛ شاید در کنار آن بتوان با استفاده از ظرفیت‌های اصیل مساجد و کمک‌های مردمی، مشکلات بخشی از آنها را هم حل کرد.

مقام معظم رهبری نیز در پاسخ به سوالی درباره حکم خوابیدن در مسجد اینگونه پاسخ داده‌اند که «خوابیدن در مسجد اگر انسان ناچار نباشد، مکروه است».