از چین و روسیه تا کشورهای اروپایی؛
واکنشها به اولتیماتوم برجامی ایران
پایان صبر یکساله ایران به خروج آمریکا از توافق هستهای و بیتعهدی غرب نسبت به یک پیمان بینالمللی، با دو گام متقابل تهران و اولتیماتوم 60 روزه به امضاکنندگان برجام همراه شد؛ این اقدام تاکنون واکنشهای مختلف کشورها بویژه دولتهای غربی را به همراه داشته است.
حسن روحانی رییسجمهوری اسلامی ایران امروز(چهارشنبه) در واکنش به اقدام آمریکا در خروج از توافق هستهای و بازگرداندن تحریمها، دو گام نخست ایران شامل «توقف فروش اورانیوم غنیسازی شده و آبسنگین برای 60 روز» را به اعضای برجام اعلام کرد.
وی افزود: اگر اروپاییها در این مدت به جبران بپردازند ما نیز به شرایط امروز برمیگردیم؛ در غیر این صورت، 2 اقدام دیگر را در پیش میگیریم.
این اولتیماتوم ایران به دیگر اعضای برجام، با دعوت سفیران کشورهای آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه و تسلیم نامه رئیسجمهوری از سوی «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزارت امور خارجه به آنها، صورت گرفت.
** پکن: برجام باید کامل اجرا شود
چین نخستین کشوری بود که نسبت به اقدام متقابل ایران در خروج آمریکا از برجام واکنش نشان داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در نشست خبری، با تاکید بر اینکه همه طرفهای توافق هستهای مسئولیت دارند، گفت: برجام «یک توافق جامع و چندجانبه مصوب شورای امنیت سازمان ملل» است که باید به صورت جامع اجرا شود.
«گنگ شوانگ» برجام را سبب تقویت صلح و ثبات خاورمیانه دانست و از همه امضاکنندگان توافق هستهای خواست به این قرارداد بینالمللی پاینبد باشند.
وی ضمن تقدیر از پایبندی دقیق و کامل ایران به برجام گفت: چین از ابتدای توافق هسته ای در سال 2015 میلادی به آن پایبند بوده و از آن حراست می کند.
** روسیه: آمریکا مقصر تصمیم ایران در مورد برجام است
سخنگوی کاخ کرملین نیز در واکنشی، آمریکا را مقصر اقدام ایران در کاهش برخی تعهداتش در برجام دانست.
«دیمیتری پسکوف» افزود: «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه بارها در مورد پیامدهای خروج آمریکا از برجام هشدار داده بود.
وی ادامه داد: مسکو خواهان حفظ برجام است و اینکه دیپلماتهای روسیه برای حفظ توافق هستهای، هر کاری بتوانند در مذاکرات با مقامهای اروپایی انجام خواهند داد.
سخنگوی کاخ کرملین درباره واکنش اعضای برجام نسبت به این اقدام ایران نیز گفت: لازم است با جدیت شرایط را تجزیه و تحلیل کنیم.
وزیر امورخارجه روسیه نیز امروز در مسکو بعد از دیدار با «محمد جواد ظریف» همتای ایرانی خود گفت: نامه رییس جمهوری ایران را دریافت کرده و آن را مورد بررسی دقیق قرار میدهیم.
«سرگئی لاوروف» با بیان اینکه احترام زیادی برای صبر ایران قائلیم، مقصر اصلی در این زمینه را آمریکا دانست.
وی خاطرنشانکرد: پایبندی جمهوری اسلامی ایران به توافقهای به دست آمده و قطعنامه شورای امنیت را ارج مینهیم.
لاوروف به پیامدهای خروج آمریکا از برجام اشاره کرد و گفت: این اقدام واشنگتن سبب متشنجتر شدن اوضاع پیرامون توافق هستهای شده است.
وزیر امورخارجه روسیه ادامه داد: «به دنبال راهی برای مقابله با اقدامات یکجانبه آمریکا هستیم» و با همه اعضای برجام جز واشنگتن گفتوگو خواهیم کرد تا به تعهداتی که وعده دادهاند، عمل کنند.
** فرانسه: برای حفظ برجام تلاش میکنیم
«فلورانس پارلی» وزیر دفاع فرانسه در واکنش به این موضوع گفت: پاریس خواستار بقای توافق هستهای ایران است.
وی به تلویزیون «بیافامتی» گفت: چیزی بدتر از خروج ایران از این توافق وجود ندارد.
این مقام فرانسوی به عزم اروپا برای حفظ برجام اشاره کرد و گفت: امضاکنندگان اروپایی این توافق، با وجود تحریمهای شدید آمریکا، همه تلاش خود را برای زنده نگه داشتن برجام و کمک به اقتصاد ایران انجام میدهند.
پارلی به نقل از مقامهای فرانسه اضافه کرد: در صورتی که تهران قصد خروج از برجام را داشته باشد امکان بازگشت دوباره تحریمهای اروپایی وجود دارد.
** تاکید انگلیس بر ضرورت لغو تحریمهای برجامی
«مارک فیلد» معاون وزیر امور خارجه انگلیس نیز امروز در نشست اضطراری مجلس عوام درباره برجام، تصمیم جدید ایران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هستهای را «اقدامی ناخوشایند» خواند اما گفت: از همه کشورها همچون چین و روسیه میخواهیم با گامهای محکم برای لغو تحریمها تلاش کنند.
وی افزود: در حال بررسی جزئیات آن هستیم و با سایر اعضا برجام در این رابطه تماس نزدیک داریم.
معاون وزیر امور خارجه انگلیس، از بازگشت تحریمهای آمریکا «عمیقا»' ابراز تأسف کرد و گفت: انگلیس در کنار سایر اعضاء باقیمانده در برجام و دیگر کشورهای آن، متعهد بر لغو تحریمهاست.
فیلد با کنایه به آمریکا گفت: از کشورهای غیر عضو برجام میخواهیم از اقدامی که مانع اجرای تعهد کشورهای عضو برجام میشود پرهیز کنند.
وزیر امور خارجه انگلیس نیز عصر امروز در نشست خبری مشترک با «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در لندن به رویکرد متفاوت کشورش نسبت به واشنگتن در قبال برجام اشاره کرد و گفت: از ایران میخواهم گامهای تشدید کننده بر ندارد و به تعهداتش در این توافق پایبند باشد.
«جرمی هانت» افزود: انگلیس و آمریکا برای جلوگیری از آنچه «فعالیتهای بیثبات کننده ایران را در خاورمیانه» نامید همکاری میکنند.
وی خاطرنشان کرد: برکسی پوشیده نیست که رویکرد لندن با واشنگتن متفاوت است و انگلیس به حفظ برجام ادامه میدهد زیرا معتقدیم این مساله برای امنیت ما ضروری است.
هانت در عین حال واکنش امروز تهران درباره تعهدات برجامی را «ناخوشایند» دانست و گفت: اگر ایران تعهداتش را متوقف کند، به طور قطع با عواقبی روبه رو خواهد شد.
** آمریکا: نامه ایران درباره برجام مبهم است
«مایک پمپئو» وزیر امورخارجه آمریکا نیز در نخستین واکنش به تصمیم ایران درباره برجام گفت: نامهای که فرستاده شده به عمد مبهم است. ما نظارهگر اقدامات آنها خواهیم بود و براساس آن تصمیم مقتضی خواهیم گرفت.
وی در نشست خبری مشترک با همتای انگلیسی خود در لندن یادآورشد، آمریکا در قبال برجام تصمیمهای متفاوتی نسبت به بریتانیا گرفت اما تصمیم ایران در فاصله گرفتن از برجام و حرکت به سمت برنامه هستهای، ممکن است به سمت سلاح هستهای باشد.
پمپئو همچنین درباره سازوکار مالی اروپا و ایران گفت: با این وسیله اگر برای مبادلات انسان دوستانه باشد مشکلی نداریم.
** آلمان: برلین خواستار حفظ توافق هستهای است
«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان نیز امروز (چهارشنبه) اعلام کرد که دولت برلین از این اقدام ایران نگران است.
وی با تاکید بر اینکه برجام برای امنیت آلمان و اروپا، امری حیاتی است، افزود: موضع ما یعنی پایبندی به توافق هستهای پابرجاست.
یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه آلمان نیز در واکنش به اقدام ایران اعلام کرد که برلین از تهران میخواهد اقدام تهاجمی اتخاذ نکند.
خبرگزاری رویترز بدون اشاره به نام این سخنگو، به نقل از وی افزود: برلین به تعهداتش در قالب برجام تا زمان پایبندی ایران، متعهد خواهد بود.
«اشتفن زایبرت» سخنگوی دولت آلمان نیز عصر امروز در نشست خبری تاکید کرد که ایجاد سازوکار مالی با ایران زمانبر بوده و برلین برای اجرایی کردن آن به زمان بیشتری نیاز دارد.
به گزارش رویترز، وی در نشستی خبری گفت: در پیشبینیها تصور میکردیم سازوکار مالی برای تجارت با ایران در مدت زمان برنامهریزی شده قابل اجراست اما اکنون به زمان بییشتری نیاز داریم.
** نگرانی اتحادیه اروپا نسبت به اقدام ایران
یک سخنگوی بلندپایه اتحادیه اروپا نیز با اعلام دریافت نامه رئیسجمهوری ایران درباره تصمیم متقابل تهران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هستهای، گفت: اعضای کمیسیون مشترک برجام مشغول بررسی پیامدهای آن هستند.
وی که خواست نامش فاش نشود به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با نگرانی اظهارات مطرح شده توسط ایران درباره تعهداتش در چارچوب برجام را مورد ملاحظه قراردادیم.
وی تصریح کرد: کاملاً به برجام بهعنوان دستاورد کلیدی عدم اشاعه هستهای که برای امنیت همه ما ضروری است متعهدیم.
** اسپانیا: باید مانع از پاره شدن توافق برجام شد
«جوسپ بورل» وزیر خارجه اسپانیا نیز در مصاحبه با تلویزیون ملی این کشور در واکنش به اقدام ایران گفت: خوشبختانه ایران توافق هسته ای را پاره نکرد و باید مانع از پاره شدن کامل آن شد.
وی افزود: محکوم کردن توافق هسته ای از سوی آمریکا خبر بدی است.
بورل گفت: خوشبختانه پاسخ ایرانیها در مرز قرار دارد؛ آنها گفتند اگر آمریکا به تعهداتش عمل نکند آنها نیز به تعهداتشان عمل نخواهند کرد و کارهایی در چارچوب محدودیت توافق برجام انجام می دهند.
** ژاپن: همچنان از برجام حمایت میکنیم
سخنگوی دولت ژاپن نیز در واکنش به اقدام ایران ابراز امیدواری کرد که بتواند از روابط سنتی و دوستانه تهران و توکیو در راستای حل مشکلات منطقه از طریق گفتوگو با هدف دستیابی به صلح و ثبات استفاده کند.
«یوشیهیده سوگا» در نشست مطبوعاتی به «نقش سازنده» ایران برای تامین صلح و ثبات منطقه اشاره کرد و افزود: تصمیم ایران این است که همچنان در برجام بماند؛ ما نیز به دقت تحولات را مورد توجه قرار میدهیم.
وی تاکید کرد که ژاپن از برجام با هدف تقویت رژیم منع گسترش سلاحهای هستهای پشتیبانی میکند اما تشدید مواضع آمریکا علیه ایران، توکیو را در موقعیتی دشوار قرار داده است اما همچنان در پی حفظ مناسبات با تهران هستیم.
به گزارش ایرنا، همسو با اظهارات ریاست جمهوری، شورای عالی امنیت ملی نیز امروز در بیانیهای خطاب به کشورهای برجام اعلام کرد: ایران از امروز (18 اردیبهشت) برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف میکند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که در مسکو به سر میبرد، در این رابطه گفت: آمریکا نه فقط در یک سال گذشته ناقض قطعنامه شورای امنیت و برجام بوده بلکه تلاش کرده کشورهای دیگر دنیا را با فشار، قلدری و زورگویی وادار به نقض برجام و مهمتر از آن نقض قطعنامه شورای امنیت کند.
«محمد جواد ظریف» پس از مراسم رونمایی از سردیس چهار تن از شعرای نامی ایران درمحل سفارت ایران درمسکو افزود: نشان دادهایم کشوری کهن با صبر زیاد هستیم اما حاضریم برای حقوق خود مقاومت کنیم.
وی خاطرنشان کرد: در طول یک سال گذشته جمهوری اسلامی ایران با نشان دادن «صبر راهبردی» در برابر تلاشهای آمریکا برای نابود کردن برجام، نشان داده که همواره بر تعهدات بینالمللی خود پایبند بوده است.
ظریف افزود: ایران به جهان نشان داده که به تعهداتش پایبند است و امروز نوبت دنیاست که به تعهداتش در قبال تهران عمل کند.