تنها جزیره ایرانی دریای خزر

بزرگترین دریاچه جهان که امروزه با نام دریای خزر شناخته می شود، جزایری با نام های جزیره اغورجه، جزیره گیل، جزیره چچن، جزیره زنبیل، جزیره ژانبای، مجمع الجزایر باکو و آشوراده را دربرگرفته، اما سهم ما از این جزایر فقط یک جزیره است و آن آشوراده است.

آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر به حساب می آید. این جزیره در مرکز شبه جزیره میان کاله واقع شده و در قرن های اخیر تا اندازه ای تحت تأثیر عملکرد و فعالیت گروه های انسانی قرار گرفته که از توده اصلی خشکی خود که همان شبه جزیره میان کاله باشد، جدا افتاده است.

آشوراده در سال 1354 جز نخستین مناطق زیست کره جهان ثبت شده و در کنوانسیون جهانی رامسر یکی از تالاب های مهم جهان به حساب آمد. این جزیره یکی از اعضای پناهگاه حیات وحش است. زیستگاه نمونه گونه های جانوران وحشی که از اهمیت زیست محیطی و ملی برخوردار بوده و با نام پناهگاه حیات وحش شناخته می شوند. این زیستگاه ها محیط های مناسبی برای فعالیت های آموزشی و پژوهشی به ویژه در ارتباط با جانوران وحشی هستند.

در اینجا بهتر است نگاهی به ریشه نام آشوراده بیندازیم. آشوراده در زبان ترکمنی به معنای جزیره آشور است؛ ترکمن ها به این جزیره مال آشیر هم می گویند، زیرا آشیر به معنای رساندن و مال به معنای دام است و معنای این نام ریشه در گذشته دارد. ترکمن ها در گذشته دام های خود را برای چریدن به جزیره آشوراده می رساندند.

گفتنی است که آشوراده تا سال های پیش بیشتر از 1000 نفر سکنه داشت، اما در سال 1372 به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل مردم جزیره، آنجا را ترک کردند و هم اکنون فقط کارمندان شیلات ساکن جزیره آشوراده هستند.