باز هم حکم مرگ تاریخِ تهران صادر شد
در حالی که تا کنون بخشی از خانهی تاریخی تابان در چهارراه امیربهادر تخریب شده، اکنون سازمان میراث فرهنگی تهران از شهرداری درخواست کرده تا از ادامهی تخریبِ آن جلوگیری کند.
خانه را از همان ابتدا روی مغازههایی ساختهاند که سالهاست نبش خیابان ولیعصر در پل امیربهادر، نانآور خانوادههایند، حتی در سند همین خانهی قدیمی هم پلاک مغازهها ثبت شدهاند، اما حالا پنجرههای خانه از چند ماه قبل شکسته و به حال خود رها شدهاند و در طول یک هفته گذشته هم، برزنتهای آبی رنگی که روی بخشی از دیوار خانه تاریخی تابان و روی سقف مغازهها در نبش خیابان ولیعصر (عج) کشیده شده بود، از روز گذشته حذف شدهاند و نام چاپخانه «تابان» از روی تابلوی زردرنگ نبش کوچه اهلی شیرازی پاک شده...
خبرها و آنچه که از مقایسه تصاویر گذشته تا امروز میتوان به دست آورد، تخریب بخشی از خانه و معماری ارزشمند خانهی تابان است که در طول روزهای گذشته از جداره خیابان ولیعصر (ع) و درست در مقابل خیابان قزوین پایین ریختهاند و حالا حذفِ چهارچوب پنجرهها و شکستنِ شیشههای باقی مانده، خبر از تصمیم مالک برای تخریب کامل این بنای تاریخی دارد.
11 سال قبل نیز خبر احتمال تخریب این بنای ارزشمند منتشر شده بود و رضا موسوی - کارشناس وقت مرمت آثار تاریخی استان تهران در گفتوگو با ایسنا دربارهی این خانه گفته بود: «این ملک اکنون در اختیار ورثه است و آنها بنا را به چند قسمت تقسیم کردهاند و هر کدام به انجام کاری در بنا تمایل دارند. یکی از وراث این بنا به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تهران درخواست تخریب و نوسازی را داد که با مخالفت ما روبهرو شد. پس از آن، درخواست ثبت بنا داده شد و بعد از ناامید شدن مالک برای تخریب، اکنون مایل به فروش بنا به میراث فرهنگی شده است و تا وقتی که بنا ثبت نشود، امکان چنین کاری وجود ندارد. ضمن اینکه مالک در اینباره با ما همکاری نمیکند و ظاهرا این قضیه درحال پیگیری قانونی است.»
اسناد از خانه تابان میگویند
حالا همان طور که اسناد میگویند، برای نخستین بار میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۵ و در زمان مدیریت محمد ابراهیم طریقت بر میراث فرهنگی استان تهران، با این اقدام مخالفت کرد. او در آن زمان در نامهای به شهردار منطقه ۱۱ تهران نوشت: «بنای فوق واجد ارزش تاریخی – فرهنگی بوده و تخریب و نوسازی آن از نظر این سازمان مجاز نیست. ضمنا حفاظت و مرمت آن الزامیست.»
بعد از آن اسناد پیگیریها در سال ۱۳۹۴ را نشان میدهند، ۲۵ خرداد ۱۳۹۴، خسروابادی در نامهای به شهردار منطقه ۱۱ تهران نوشت: «با توجه به صدور رای بدوی و قطعی دیوان عدالت اداری، تخریب و نوسازی ملک مذکور با استعلام مجدد شهرداری از این اداره کل و بررسی به لحاظ مصوبههای جدید مربوط به محدوده ملک بلامانع است.»
چند ماه بعد در ۲۲ شهریور ۱۳۹۴ رجبعلی خسروآبادی - مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان تهران - در نامهای به شهرداری منطقه ۱۱ اعلام کرد: «با توجه به رای قطعی دیوان عدالت اداری و با عنایت به ارزشهای معماری و تاریخی فرهنگی ملک مذکور و همچنین مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی در خصوص ساختمانهای احداثی قبل از دهه ۴۰ شمسی، با تخریب و نوسازی ملک مشروط به تهیهی نقشههای معماری و ضع موجود به طور کامل شامل پلان ، مقاطع، نما و ساختوساز عین به عین، کاملا مطابق وضع موجود و تحت نظارت این اداره کل موافقت میشود.»
اما در پایان این نامه نیز اعلام شد که «مجوز این اعتبار از تاریخ صدور آن حداکثر یک سال است.»
تا اینکه در ۲۵ دی ۱۳۹۶ براساس رای تجدید نظر دیوان عدالت اداری اعلام شد که «به خواسته الزام شهرداری به صدور پروانه ساختمانی دادخواستی تقدیم دیوان عدالت اداری شد، که اعلام شد پس از انجام اقدامات قانونی طبق دادنامه مذکور، حکم به الزام صدور پروانه ساختمانی طبق طرح تفصیلی شهر تهران صادر شد» این حکم را دادگاه تجدید نظر تائید کرد.
نکته جالب توجه این است که هشتم خرداد امسال شعبه سوم دیوان عدالت اداری با پاراف کردن نامهای که طریقت در سال ۸۵ نوشته بود، به شکایت سازمان میراث فرهنگی از احتمال تخریب این ملک اشاره کرد.
در محتوای این نامه تاکید شده است که با برگزاری جلسه آبان سال ۸۸ برای درخواست ابطال نامه سازمان میراثفرهنگی به شهرداری منطقه ۱۱ تهران مبنی بر مخالفت با تخریب و نوسازی ساختمان در خیابان ولیعصر (عج) چهار راه امیربهادر به دلیل داشتن ارزش تاریخی و فرهنگی و مخالفت با اقدامات مالکانه به وسیله مالک، حالا مالک بار دیگر درخواست تخریب داده بود، برای بنایی واجد ارزش ثبت که در بافت قدیمی تهران قرار دارد.
بر اساس این نامه مالک در سال ۱۳۸۶ قبلا موافقت خود را برای ثبت ملی این اثر اعلام کرده بود، اکنون اعلام کرده است که در صورتی که ملک توسط میراث فرهنگی استان تهران خریداری شود، با ثبت آن در فهرست آثار ملی موافقت میکند.
حتی برخی اسناد از احتمال صدور پروانه ساخت برای این بنای تاریخی تا چند روز آینده خبر میدهند.
در مکاتبه شهرداری درخواست جلوگیری از تخریب بنا را داریم
اما اکنون و در بین همهی نامهنگاریهای انجام شده در طول این مدت، محسن شیخالاسلامی - معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران - در گفتوگو با ایسنا میگوید: در صحبت با شهرداری منطقه، قرار شد با برگزاری جلسهای با حضور شهرداری و مالک آنجا، درخواست دهیم تا با گرفتن امتیازهای مثبتی از سوی شهرداری، این بنای تاریخی تخریب نشود،.
او تاکید کرد: شهرداری منطقه نیز نارضایتی خود را از صدور رای برای تخریب این بنا اعلام کرده است.