کنترل دانش‌آموزان برای ورود به رشته تجربی
مدیرکل دفتر آموزش های کاردانش وزارت آموزش و پرورش نیز با بیان اینکه قبول ندارم که در نظام آموزشی مهارتی ناکام هستیم گفت: نظام‌های آموزشی مهارتی در دنیا، تقاضامحور است.
مصطفی آذرکیش، مدیرکل دفتر آموزش‌های کاردانش وزارت آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی پرسشگر که با موضوع چالش‌های آموزش‌های مهارتی به روی آنتن رفت، با بیان اینکه قبول ندارم که در نظام آموزشی مهارتی ناکام هستیم گفت: نظام‌های آموزشی مهارتی در دنیا، تقاضامحور است.
وی افزود: خروجی دانش آموزان ما باید به بازار کار وصل شود. برای اشتغال به زیرساخت اقتصادی، حقوقی و قانونی نیاز داریم و دستگاه‌ها باید در جذب و بکارگیری افراد سهم خود را ایفا کنند. زمانی که بنگاه‌های اقتصادی فعال اند، پویایی اشتغال را بیشتر می بینیم.
آذرکیش با اشاره به تحصیل 910 هزار هنرجو در هنرستان‌ها گفت: بیش از ۲۸۰ هزار خروجی دیپلم داریم که باید مشوق‌هایی برای بکارگیری شان داشته باشیم. ۲۸.۴۲ درصد دانش آموز رشته تجربی داریم، چطور می‌شود که بیشتر از ۶۰ درصد داوطلبان کنکور رشته تجربی‌اند؟ یک علت سیگنال‌هایی است که برای اشتغال در رشته‌های پزشکی می رسد، البته آموزش و پرورش در حال کنترل ورود دانش اموزان به رشته تجربی است. مولفه‌های تاثیرگذار دیگری داریم. به عنوان مثال غول کنکور یکی از مشکلات بزرگ ماست.
وی با اشاره به اینکه نقش رسانه ها را نیز باید در ناکامی آموزش‌های مهارتی درنظر بگیریم گفت: چه میزان از تولیدات رسانه ملی مختص تقویت فرهنگ کار است؟ قانون جامع مهارت در مجلس تصویب شده و هدف انسجام بخشی به آموزش‌های مهارتی را دنبال می کند. آموزش‌های مهارتی ماهیتا تقاضامحور است و باید بنگاه‌ها بر اساس قوانینی، در فرایند آموزش وارد شوند.
وی افزود: اگر از سوی بازار کار به ما اعلام نیاز شود ما آماده تربیت نیروییم اما باید با تعهد بکارگیری توامان باشد. پیوند بین نظام اقتصادی و آموزشی در جوامع موفق، بالاست.
آذرکیش با بیان اینکه تعامل اثربخش بین دستگاهی ضرورتی اجتناب ناپذیر است گفت: مشارکت دستگاه‌های دولتی بخص خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی باید برقرار شود. خلائی که داریم پیوند بین بنگاه‌های اقتصادی و آموزش مهارتی است. عملکرد هنرستان ها علی رغم کمبودها قابل دفاع است و می توانند در صورت لزوم نیازهای بازار کار را پاسخگو باشند.
وی افزود: باید بهترین برگه و مدرک برای استخدام و تسهیلات و... گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای باشد. تضمین‌های لازم را باید برای قوانین مصوب داشته باشیم. برخورداری از گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای در قانون برنامه ششم توسعه مورد تاکید قرار گرفته است. اقتصاد موتور محرکه آموزش‌های مهارتی است.
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به ساماندهی نیروی انسانی در آموزش و پرورش گفت: با توجه به آنچه در کمیسیون آموزش به طور شفاف از مسئولین می شنوم یقین می‌دانم اول مهر دچار مشکل جدی در تامین معلم هستیم.
قاسم احمدی لاشکی، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در این برنامه با بیان اینکه در حال حاضر 14 میلیون و ۱۳۴ هزار دانش آموز و 930 هزار حقوق بگیر داریم گفت: از این آمار، هفت میلیون و ۷۲۶ هزار دانش آموز ابتدایی، ۲ میلیون و ۹۵۰هزار دانش آموز متوسطه اول و سه میلیون و ۴۵۶ هزار دانش آموز متوسطه دوم هستند.
وی افزود: نزدیک به دومیلیون نفر در شاخه نظری و حدود ۶۱۱ هزار نفر در شاخه کاردانش و ۴۸۲ هزار نفر در شاخه فنی و حرفه ای مشغول به تحصیل اند.
وی با اشاره به اینکه ساماندهی نیروی انسانی و تنوع مدارس دو چالش آموزش و پرورش هستند گفت: آیا کاردانش مربی به اندازه لازم دارد یا خیر؟ مدارس دیگر هم همینطور. از سوی دیگر با تنوع مدارس روبروییم و هیچ کجای دنیا اینگونه نیست. با توجه به آنچه در کمیسیون آموزش به طور شفاف از مسئولین می شنوم، یقین می‌دانم اول مهر دچار مشکل جدی هستیم.
احمدی لاشکی ادامه داد: از مجموع پرسنل آموزش و پرورش، 589 هزار معلم، ۱۷۶ هزار مدیر و معاون و مابقی کادر اجرایی‌اند و ما 43 هزار مدرسه زیر۵۰ دانش آموز داریم.
وی ادامه داد: کره جنوبی جمعیت دانش آموزی شش میلیونی و در عین حال بیش از ۵۰۰ هزار نیروی انسانی دارد و در کلاس درس ۲۵ نفره همزمان ۵ معلم سرکلاس‌اند.
لاشکی با اشاره به اینکه دائم گفته می‌شود معلم تامین می‌شود، اما باید پرسید از کجا؟ از حق التدریس‌ها و سرباز معلم‌ها؟ گفت: اگرحق التدریس‌ها خوب‌اند چرا تعیین تکلیف نمی‌شوند؟ آموزش و پرورش دنبال این نیست که پول و بودجه اجرای قانون تعیین تکلیف را از سازمان بودجه بگیرد. نتیجه این می‌شود که اول مهر معلمی را سر کلاس می فرستیم که حقوق به او نمی دهم، عید حقوق ندارند، ریزگردها که مدرسه را تعطیل کرد باز حقوق ندارند. با چه انگیزه و آرامشی باید سرکلاس بروند؟ معلمان سه نوع اند، یک جور درس می دهند، اما سه جور حقوق می‌گیرند. در کاردانش هم برونسپاری می کنند، اگر نکنند نمی توانند.
وی با بیان اینکه امروز عدالت آموزشی به شدت زیر سوال است، به نتایج نفرات برتر کنکور امسال اشاره کرد و گفت: ۶۰ درصد رتبه برترها مربوط به تهرانی‌ها و ۴۰ درصد مربوط به مدارس خاص شهرستان‌ها و مدارسی چون سمپاد، شاهد، نمونه دولتی یا هیئت امنایی است. پس جایگاه مدرسه دولتی کجاست؟.
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت آموزش‌های مهارتی گفت: امسال برای اولین بار سیستم آموزشی شش، سه، سه کامل شد. در متوسطه دوم مباحث مهارتی دو دسته کاردانش و فنی و حرفه‌ای شد. کاردانش یعنی دیپلمه‌ها وارد بازار کار شود و هنرستان‌های فنی تکنیسین تربیت کنند و به مقاطع بالاتر بروند. قانون جامع مهارت را تصویب کردیم. حوزه علوم ریاضی نیز در حیطه فنی، مهندس تربیت می کند.
وی افزود: گره و مشکل اینجاست که وقتی فرد در کاردانش آموزش داده شد دیگر نباید دنبال مدرک گرایی برود. این غلط است. در جوامع توسعه یافته امروز، وقتی فرد یک رشته را انتخاب کرد، شغلش از ابتدای راه مشخص است اما در جامعه ما، دانشگاه و مدرک ارجحیت پیدا کرده است.
لاشکی ادامه داد: کمتر از ۳۰ درصد شاغلان ما در مشاغل مرتبط با تحصیلشان مشغول‌اند. بیکاری پنهان از مهمترین دغدغه‌های فعلی است. آنچه امروز مهم است عدم تناسب عرضه نیروی کار با نیاز بازار کار است. همه چیز هم گردن آموزش و پرورش نیاندازیم، اقتصاد و تولید و صنعت هم باید با آموزش هماهنگ پیش برود. این هماهنگی ها باید در دولت اتفاق بیافتد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وقتی که رسالتی برای کاردانش و فنی و دانشگاه‌های فنی تعریف می‌شود باید هماهنگی‌هایی هم ایجاد شود که اثرات آموزش را ببینیم گفت: خیلی ضعف داریم. بودجه در حوزه فنی بسیار کم است. هنوز در کارگاه مکانیک روی پیکان تمرین می کنند.
وی راهکار مهمی نیز ارائه و اظهار کرد: اساتید باید بروز شوند و به تعداد قابل توجه برسند. طبق قانون برنامه ششم توسعه تا سال ۱۴۰۰ باید ۵۰ درصد دانش آموزان به سمت رشته‌های فنی هدایت شوند اما اکنون این رقم ۳۸ درصد است و باید دولت این مهم را در دستورکار قرار دهد و آموزش و تجهیزات و امکانات باید بروز شود.
به گزارش ایسنا، رحیم سرهنگی، مدیرکل دفتر کارآفرینی وزارت کار نیز در این برنامه با اشاره به حقوق و دستمزد معلمان گفت: با این تورم و نوسان اقتصادی آیا معلم می‌تواند دغدغه‌هایش را پشت در بگذارد و وارد کلاس درس شود؟.
وی افزود: واقعا آنچه خروجی نظام آموزشی است مهارت محور نیست. در حوزه سیاست گذاری، "یادگیری" نداریم. آموزش می دهیم فقط برای اینکه آموزش داده باشیم. اینکه در انتهای ۱۲ سال سنجش کنیم که آیا مهارتی بوجود آمده است یا خیر؟، چنین چیزی وجود ندارد. آیا دانش آموز مهارتی یاد گرفته و جامعه پذیر شده است یا خیر؟ این مشکلات در آموزش عالی هم تشدید می‌شود و نرخ بیکاری فارغ التحصیلان ۱۸.۱ درصد است در حالی که نرخ بیکاری کل کشور ۱۲ درصد است.
سرهنگی با بیان اینکه سیستم آموزشی ما نمره محور است و دانش آموزان باید نهایتا یکسری مطالب حفظی را خوانده و امتحان دهند گفت: مشکل دوم این است که مربیان به طور عملیاتی کارشان این است یا فقط دارند آموزش می دهند؟ آموزش مهارت از جنس استاد شاگردی است و مربی باید خبره این کار باشد. نکته بعدی این است که تقاضای بازار کار را نمی دانیم. سیاست گذار به اصطلاح در برج عاج می نشیند و سیاست گذاری‌هایش متناسب با نیاز واقعی بازار کار نیست.
وی راهکارهایی ارائه کرد و گفت: این سوال همیشه مطرح است که اقتصاد باید مهارت‌ها را دنبال خود بکشاند یا برعکس است؟ واقعیت این است که بین این رفت و برگشت مانده‌ایم. بیشترین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در حوزه‌های آموزشی در رشته معماری و ساختمان با نرخ حدود ۲۶.۱درصد بر اساس طرح نیروی کار است و بعد رشته هنر قرار دارد.
سرهنگی ادامه داد: تامین نیروی انسانی با کیفیت، اکوسیستم کارآفرینی و حمایت از افراد کارآفرین باید مورد توجه قرار بگیرد. تربیت نیروی باکیفیت در سنین بالای ۱۸ سالگی بسیار دیر است. آموزش کارآفرینی باید از زیر ۱۸ سالگی آغاز شود.