رامین کشاورز: مجتبی قلی پور استیلای خوانندهسالاری را شکسته است
رئیس مرکزعلمی کاربردی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس معتقد است مجتبی قلی پور در آلبوم «مهرانههای ماه»، استیلای خوانندهسالاری را شکسته و سنت ذاتی تنبور، که آئین خنیاگری است، دراین اثرلحاظ شده است.
به گزارش سایت خبری و تحلیلی «موسیقی ایرانیان»، عزیزشبانی استاد زبان وادبیات فارسی دانشگاه شیراز، ضمن بیان این مطلب در آئین رونمائی آلبوم «مهرانههای ماه» با آهنگسازی و خوانندگی «مجتبی قلیپور» این بیت منسوب به حافظ :« اندرین دایره می باش چو دف حلقه به گوش / ورقفایی خوری ازدایره ی خویش مرو» را به حسین رضائی نیا، نوازنده دف این آلبوم، تقدیم کرد و گفت :«این استاد دف نواز، فلسفه حیات را ازدرون دف به دامن این فرهنگ سوخته میریزد».
او درادامه با اشاره به اینکه کمترکسی متوجه زحمتهای پشت پرده هنرمندان میشود، به نقل خاطره ای ازحسین علیزاده پرداخت و گفت «استاد علیزاده میگفت: عاشق موسیقی شدم و رفتم ازپدرم اجازه بگیرم؛ گفت به شرطی که معتاد نشوی! آن موقع نمیفهمیدم که معتاد یعنی چه؟! اما بعد که وارد سرزمین موسیقی شدم ، فهمیدم که چه سفارش سنجیدهای به من کردهاند. جتبی قلی پور هم از۹ سالگی، پنجه روی سیم تنبورریخت و جا دارد که قدردان پدر و مادر هنرپرور و اخلاق مدارایشان نیز باشیم که چنین هنرمندی را تحویل جامعه داده اند. خانوادهای که فرزندشان پشت ساز تنبور مینشیند، میدانند که دروادی این ساز، عشق و عرفان به هم آمیختهاند!»
این استاد د انشگاه، قلی پور را ازفرهیختگان دانشگاهی رشته موسیقی دانست و گفت: «ایشان، علاوه برصوت آفرینش، علم آفرینش هم در سینهاش دارد ! استاد عباس کمندی که این قطعه به ایشان تقدیم شده، گوشهای ازعرفان را درساز و آواز متجلی کردهاند.»
رامین کشاورز، رئیس مرکزعلمی کاربردی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، هم در ادامه نقطه عطف این آلبوم را اتکا به سنت روایتگری ساز تنبور دانست و گفت: «دراین اثر، ظرافتهای زیادی به کارگرفته شده؛ اما سنت روایتگری درآن بسیار برجسته است. این ساز در طول تاریخش، سنت روایتگریاش را، که به خنیاگری موسوم است،حفظ کرده است.»
او اضافه کرد: «هنرمند این عرصه تمام این کارکردها را درهنرش لحاظ می کند. مجتبی قلی پور دراین آلبوم ، استیلای خوانندهسالاری را شکسته و سنت ذاتی تنبور، که آئین خنیاگری است، دراین اثرلحاظ شده است. با این حال، هیچکس مثل آهنگسازو نوازنده قادربه انتقال احساسات ملی نغمه پردازی و درک جاودانه هنرنیست.»
کشاورز، درپایان ابرازامیدواری کرد که بازارموسیقی باعث لطمه زدن به این نوع موسیقی ها نشود و اصالت و غنای این موسیقی بیشترمعرفی شود.
مجتبی قلی پور، آهنگسازی و خواننده این اثر، هم دربخشی از این برنامه به ارائه توضیحاتی درباره گروه موسیقی «روچَن» و آلبوم« مهرانه های ماه» پرداخت و گفت: «نام گروه ما درابتدا «نوای درون» بود اما تصمیم گرفتیم که عنوانی کنجکاوی برانگیز و اصیل ایرانی روی آن بگذاریم. ما کلمه «روچَن»، که یک کلمه اصیل ایرانی و به معنی پنجره است را انتخاب کردیم تا عنوان گروهمان اصالت داشته باشد. آلبوم هم ، دربردارنده ۷ قطعه درحوزه موسیقی مقامی است و سازهای تنبور و دف که سابقه چندهزارساله دارند درآن محوریت دارند.»
او درادامه با اشاره به حضور «حسین رضائی نیا» با نواختن سازدف و سازهای کوبه ای دراین آلبوم گفت: «ایشان به ما افتخاردادند و ما هم ازتجربه دف نوازی ایشان بهره بردیم و خیلی تحت تاثیردف نوازی شان قرارگرفتم.»
قلی پورسپس با اشاره به تصنیف سودای دلبر، که براساس یک آهنگ فولکلورکردی که عباس کمندی، موسیقیدان، ترانه سرا و خواننده معروف کرد آن را خوانده است، خاطرنشان کرد :«ما هم دراینجا به تنظیم این تصنیف روی سازتنبور پرداختیم و آن را بازخوانی کردیم و به این هنرمند فقید کرد تقدیم کردیم. خیلی ازافراد ازاین قطعه خاطره خوب دارند هرچند که ممکن است متوجه معنای برخی ازکلمات کردی آن هم نشوند اما احساس خوبی به آنها دست میدهد و توجهشان را جلب میکند.»
مجتبی قلی پور، درادامه به استفاده ازریتمهای ۱۰ و ۱۶ ضربی موسیقی کردی، ریتمهای آئین سماع و مقامات تنبوردراین آلبوم اشاره کرد و اظهارداشت:«جملات سازتنبور بنا به ویژگی موسیقی آئینی که در آن از این ساز استفاده می شود، خیلی تکراری است؛ به همین دلیل، ضمن حفظ هویت و ماهیت اصیل این ساز، سعی کردیم تا آنجا که این سازجای انعطاف دارد و باعث سوق یافتن شیوه نوازندگی مان به سمت سازهای موسیقی غربی نشود، تنوعی در ریتمها و جمله بندیها ایجاد کنیم تا این سازبرای نسل جوان قابل پذیرش تر و جذاب تر شود. درواقع، با تلفیق ریتمها و فضاهای تازه سعی کردیم پویائی خاصی درنوازندگی این سازایجاد کنیم تا مخاطب جوان ارتباط بهتری هم با این سازاصیل آئینی پیدا کند.»
قلی پور، تصنیف کاروان براساس شعری به همین عنوان از نیمایوشیج با آهنگسازی خودش و تنظیم علی رضائی را ازدیگرقطعات آلبوم «مهرانههای ماه» عنوان کرد و گفت: «دراین قطعه از ساز تنبور که یک سازآئینی است در اجرای قطعه ای براساس شعرنو بهره بردهایم. تصنیف لایتناهی براساس شعری ازمولانا ، قطعه بیکلام نو، تصنیف عشاق براساس شعری ازحافظ، قطعه بی کلام چوپی (با الهام ازمقام سماع)، ساز و آواز براساس شعری ازحافظ ، ازدیگرقطعات این آلبوم هستند.»
علی رضائی و علیرضا تذکر به عنوان تنبورنوازان و هم آوایان، حسین جعفری هم آوا، کوروش وفا طراح جلد و گرافیک، صادق نوری صدابردار و معین هاشمی نسب به عنوان عکاس ازهنرمندان دیگری هستند که درتولید این آلبوم با قلی پورمشارکت داشتهاند.