جبران فرصت سوزی دولت های نهم ودهم در پارس جنوبی/ امنیت انرژی ایران با توسعه بزرگ ترین میدان گازی جهان افزایش یافت

مسئولان وزارت نفت دولت های نهم و دهم با اتخاذ تصمیم های غیرکارشناسی سبب شدند ایران در توسعه میادین مشترک گازی و نفتی و از جمله میدان عظیم پارس جنوبی از شرکای خود عقب بماند.

تصمیم وزیر پیشین نفت در کلنگ زنی فازهای 35 ماهه در پارس جنوبی نه تنها کمکی به افزایش برداشت ایران از پارس جنوبی نکرد بلکه با پراکنده کردن منابع فنی و مالی، باعث تاخیر در تکمیل پروژه ها و عقب ماندن ایران از قطر در برداشت گاز و سود سرشار این کشور شد.

کلنگ زنی چندین فاز جدید در پارس جنوبی در دوره فعالیت وزیر پیشین نفت که به فازهای 35 ماهه موسوم شد، باعث شد برنامه توسعه پارس جنوبی تغییر اساسی کند و با پراکنده کردن بودجه محدود و امکانات فنی میان فازهای قدیم و جدید، زمان بهره برداری از فازهایی که کار ساخت آنها زودتر شده بود با تاخیر چندین ساله مواجه شود.

در دوران مدیریت پیشین وزارت نفت، بدون توجه به ظرفیت و توان داخلی و همچنین محدودیت های بودجه، در خرداد سال 89 کلنگ اجرای فازهای 13،14،19،20،21،22،23 و 24 موسوم به فازهای 35 ماهه به زمین زده شد.

طبق قرارداد باید در خرداد ماه سال 1392 تولید زودهنگام از این هشت فاز آغاز می شد اما این مساله در تاریخ اعلام شده محقق نشد و حتی نگاهی به وضعیت پیشرفت این فازها نشان داد که این فازها در آن مقطع تنها 50 تا 60 درصد پیشرفت داشته اند.

نکته قابل توجه این است که در زمان امضای پر سروصدای قرارداد فازهای 35 ماهه کارشناسان صنعت نفت هشدار می دادند راه اندازی فازهای 35 ماهه اقدامی احساسی است و با واقعیت های صنعت نفت همخوانی ندارد.

** کندی سرعت توسعه پارس جنوبی با کلنگ زنی بدون برنامه طرح های جدید

قرارداد فازهای 35 ماهه خرداد 89 بین شرکت نفت و گاز پارس به عنوان کارفرما و پیمانکاران داخلی بسته شد. طبق قرارداد باید خرداد ماه سال گذشته، تولید زودهنگام از این هشت فاز آغاز می شد اما این برنامه هیچ گاه تحقق نیافت.

فازهای 35 ماهه شامل فازهای 13،14،19،20،21،22،23 و24 است که قرارداد آنها با انتقاد کارشناسان صنعت نفت در دوران وزارت مسعود میرکاظمی امضا شد.

تعریف فازهای 35 ماهه باعث شد بودجه در نظر گرفته شده برای توسعه فازهای پارس جنوبی بین طرح های متعدد تقسیم شود و بدین ترتیب فازهای قدیمی پارس جنوبی نیز به میزان لازم توسعه نیابند و از برنامه اولیه عقب بمانند.

**اولویت بندی فازهای پارس جنوبی در دولت یازدهم

آغاز فازهای 35 گانه نه فقط کمکی به پیشرفت پارس جنوبی نکرد بلکه با بلعیدن بودجه هنگفت، مانع از اتمام کار پروژه های قدیمی پارس جنوبی شد، بنابراین وزارت نفت دولت یازدهم برای ساماندهی به وضعیت پروژه های در حال اجرا اقدام به اولویت بندی فازهای در دست ساخت پارس جنوبی کرد.

براین اساس، بیژن زنگنه وزیر نفت پس از استقرار دولت یازدهم اعلام کرد تکمیل فازهای ١٢، ١٥، ١٦، ١٧ و ١٨ میدان مشترک پارس جنوبی در اولویت قرار گرفته است.

وی تاکید کرد: باید نخست تکلیف طرح های قدیمی را روشن کنیم و مطمئن شویم به موقع می آیند و بعد روی فازهای ٣٥ ماهه تمرکز کنیم، نمی گویم آنها را تعطیل کنیم، اما اکنون تمرکز بر پنج فاز قدیمی پارس جنوبی است.

بدین ترتیب فاز های 12، 15 و 16 تکمیل و سپس روی سایر فازها تمرکز شد.

در ادامه این مسیر، پنج فاز 17، 18، 19، 20 و 21 پارس جنوبی که بخش عمده توسعه آنها در دولت یازدهم انجام شد، با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران افتتاح شد.

علاوه بر بهره برداری از پنج فاز پارس جنوبی ، چهار طرح شامل پتروشیمی تخت جمشید پارس، فاز2 پتروشیمی کاویان، واحد منو اتیلن گلایکول (ام ای جی) پتروشیمی مروارید و پلی استایرن گروه صنعتی انتخاب و طرح توسعه لایه نفتی را به ارزش بیش از 20 میلیارد دلار رئیس جمهوری افتتاح کرد که جزو بزرگترین سرمایه گذاری های تاریخ اقتصادی کشور به شمار می رود.

میزان برداشت گاز در بخش ایرانی میدان گازی پارس جنوبی با راه اندازی فازهای جدید به 575 میلیون مترمکعب در روز رسید که با قطر برابر شد ، گرچه وزارت نفت درنظر دارد این برابری را به زودی به برتری تبدیل کند.

** درآمدزایی ١٩٠ میلیارد دلاری پارس جنوبی

بر اساس گزارش ها، پارس جنوبی علاوه بر بالابردن امنیت انرژی، معادل١٩١ میلیارد دلار برای کشور درآمدزایی داشته است.

بررسی ها نشان می دهد در صورتی که پارس جنوبی توسعه نمی یافت، ناچار بودیم به جای گاز از منابع نفتی کشور استفاده کرده و بخش قابل توجهی از تولید نفت را به جای صادرات به مصرف داخل اختصاص دهیم.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در این باره می گوید: تولید تجمعی ایران در میدان گازی پارس جنوبی به یک هزار و 60 میلیارد متر مکعب رسیده است که معادل١٩١ میلیارد دلار ارزش دارد.

علی کاردر با اشاره به حفاری‎‎ چاه‎ها از سوی کشور همسایه در مناطق مرزی، گفت: با توجه به حوزه تخلیه چاه ها، اتفاقی در حوزه مهاجرت گاز نمی افتد و اگر سرعت خوبی داشته باشیم می توانیم سهم خود را از این میدان به دست آوریم.

میدان گازی پارس جنوبی، بزرگ ترین منبع گازی جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران قرار دارد؛ مساحت این میدان 9700 کیلومتر مربع است که سهم متعلق به ایران 3700 کیلومتر مربع وسعت دارد.

ذخیره گاز این بخش از میدان 14 تریلیون مترمکعب گاز به همراه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی است که هشت درصد کل گاز دنیا و نزدیک به نیمی از ذخایر گاز کشور را شامل می شود.