۸ تکنولوژی جدید بانکی که در آینده می‌بینید

علی بختیاری زاده - تکنولوژی های جدید بانکی در حال تغییر بخش مالی جهان هستند و پیش بینی می شود بانکداری سنتی طی پنج سال آینده با مجموعه ای از تغییرات و تحولات سریع مواجه شود. ابزارهای امنیتی مثل رمزنگاری ها و زیست سنجی های پیشرفته به ما در برابر کلاهبرداری های بانکی کمک می کنند و اپلیکیشن ها این امکان را به ما می دهند که آسان تر از گذشته بدون مراجعه به شعبه، کارهای بانکی خود را انجام دهیم و مسلما در این حالت مشتری مداری بیشتری را شاهدیم تا این که به شعبه مراجعه کنیم.

ما در این جا به 8 تکنولوژی جدید اشاره می کنیم که انتظار می رود طی 5 سال آینده در سیستم بانکی دنیا فراگیر شوند. این تکنولوژی ها سازوکارهای اشتراک داده و انتقال و نگهداری پول شما را دچار تحول می کنند.  

1- تکنولوژی بلاکچین

تکنولوژی بلاکچین(Blockchain Technology) برخاسته است تا خدمات بانکی و مالی را از اساس دچار تغییر و تحول کند. این تکنولوژی، مدیریت مالی را ‌غیرمتمرکز کرده و حاکمیت مرکزی در حوزه مدیریت مالی را به یک مدیریت شبکه ای گسترده از طریق رایانه تبدیل می کند. تبادلات مالی به بسته های کدگذاری شده که به آن ها «بلوک»(blocks) گفته می شود تبدیل شده و این بسته ها به زنجیره کدهای رایانه ای اضافه شده و برای مقابله با حملات سایبری پیشرفته، دوباره کدگذاری می شوند. تکنولوژی بلاکچین این پتانسیل را دارد که حوزه های مختلف بانکداری را دچار تحول کند. این تکنولوژی می تواند پایه و اساس تحولات تکنولوژیک جدید بانکی مثل بیت کوین باشد. در این که بلاکچین صنعت بانکداری جهان را در آینده متحول می کند شک و تردیدی نیست و تنها مسئله این است که چه زمانی این تحول اتفاق می افتد.

بیت کوین اولین کاربرد از این فناوری بود که از بلاکچین برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران بهره برد. اگر بلاک چین یک سیستم عامل باشد، بیت کوین نرم افزاری روی این سیستم عامل است.

در هر بلاک هر اطلاعاتی می‌تواند ثبت شود؛ از جرم و جنایت‌های یک فرد تا نمایش اطلاعات حساب برای دارایی‌ها مانند بیت کوین. در بلاکچین اطلاعات در بلاک‌ها قرار می‌گیرند و با هم به صورت زنجیره‌ای مرتبط می‌شوند.

اگرچه تکنولوژی بلاکچین کاربردهای زیادی برای بانک ها در حوزه پردازش اطلاعات دارد اما پیش بینی می شود قبل از هر چیز در دو حوزه پرداخت و مقابله با کلاهبرداری ها مورد استفاده قرار گیرد.

2- خودپردازهای پیشرفته

خودپردازها(ATMs) که نخستین بار در سال 1967 وارد عرصه بانکداری شدند سیستم بانکی را دچار تحول کردند. انتظار می رود در آینده شاهد انقلابی در تکنولوژی خودپردازها و به ویژه حضور آن ها در حوزه پرداخت های بدون تماس مثل کارت های اعتباری باشیم. همچون خدماتی مثل اپل پی(Apple Pay) و گوگل ولت(Google Wallet) شما به زودی از این امکان برخوردار می شوید که با واسطه گوشی های هوشمند خود تبادلات بدون تماس از طریق خودپردازها انجام دهید.

در حال حاضر برخی ابتکارات مدرن در خودپردازها پیاده شده است. برای مثال در هند عملیات بانکی خودپردازها با تشخیص هویت زیستی(biometric authentication) مثل اثرانگشت انجام می گیرد و در خودپردازهای بانک ملی قطر تشخیص هویت افراد برپایه رنگ چشم افراد انجام می گیرد. این تکنولوژی ها با حفاظت از خودپردازها در برابر هکرها به افزایش امنیت تبادلات بانکی کمک می کنند.

در عین حال به نظر می رسد فراگیر شدن خودپردازهای نسل جدید در نظام بانکداری دنیا با دست اندازهایی مواجه شود. این مسئله به ویژه در مورد کشور آمریکا صادق است که قوانین و مقررات سختگیرانه ای در حوزه بانکی دارد.

3- توسعه قارچی غیربانک‌ها

بانک ها امیدوارند که با ظهور تکنولوژی های جدید بتوانند خدمات سریع تر و شفاف تری به مشتریان خود ارائه دهند. با این حال بخش مهمی از انرژی، زمان و منابعِ دردسترس بانک ها صرف امور امنیتی، اجرا و رعایت قوانین و مقررات و دیگر ملزومات خاص این بخش می شود. «غیربانک‌ها»(Non-banks) از این همه مشغله و گرفتاری بانک ها استفاده می کنند و می توانند بخش مهمی از کارکردهای بانک‌ها را تصاحب کنند. «غیربانک‌ها» در واقع موسسات ارائه کننده خدمات مالی ای هستند که الزامی به رعایت مقررات دست و پاگیر نظام بانکی را ندارند و به همین دلیل انتظار می رود با سرعتی قارچی طی سال های آینده رشد و توسعه پیدا کنند. این موسسات از آن جایی که می توانند درصد بیشتری از منابع و دارایی های خود را صرف تکنولوژی های جدید مالی کنند بسیار بیشتر از بانک های سنتی خدمات نوین و مدرن بانکی را در اختیار مشتریانشان قرار می دهند و مشتریان بیشتر و بیشتری را جذب می کنند.

4- تجربه ای مشابه اپل استور

 بانک های اینترنتی آینده شاید چیزی شبیه خرید از یک اپل استور(Apple store) باشند. امروزه افراد بسیاری می توانند اپلیکیش های بانکی را (اپلیکیشن هایی که کار با آن ها بسیار آسان است) دانلود کنند و یا به راحتی دستگاه خودپردازی را پیدا کنند و مبادلات معمول بانکی خود را از این طریق انجام دهند. مشتریان بانکداری اینترنتی در این بین به چیزی مثل تعامل دوجانبه نیاز دارند؛ تعاملی بین خودشان و بانک اینترنتی، چه یک اپلیکیشن باشد و یا یک دستگاه خودپرداز. بانک هایی که در جهت جذب مشتریان بیشتر و افزایش فروش محصولاتشان تلاش می کنند باید به این موضوع توجه کنند و تلاش نمایند مشتریان را بیش از پیش با خود و محصولاتشان مرتبط کنند؛ دقیقا شبیه همان چیزی که در اپل استور شاهد هستیم. در اپل استور ارتباطی مستقیم بین مشتری و دکَه های تکنولوژی(tech kiosks) برقرار می شود و امکان تبادل اطلاعات و برقراری ارتباط چهره به چهره برای پاسخ دادن به پرسش ها یا تامین نیازهای خاص هر مشتری فراهم می گردد.

5- ماشین های خودکار خدمات مالی

ویکرام پاندیت که در جریان بحران مالی سال 2008 مدیرعامل موسسه مالی سیتی گروپ بود دو سال پیش گفت طی پنج سال آینده و در نتیجه استخدام تکنولوژی های جدید 30 درصد فرصت های شغلی در بانک ها از دست می رود. درستی این سخن را به وضوح می توان در نظام بانکی آمریکا مشاهده کرد. طی دو سال گذشته در نتیجه به کارگیری تکنولوژی های جدید بسیاری از کارمندان بانک های بزرگ آمریکا تعدیل شده اند یا در درون بانک محل خدمت خود جا به جا شده اند. ‌از جمله این تکنولوژی ها می توان به تکنولوژی یادگیری ماشین(machine learning) یا تکنولوژی رایانش ابری(cloud computing) اشاره کرد.

 تکنولوژی یادگیری ماشین به اکتشاف شیوه ها و الگوریتم هایی اشاره دارد که با استفاده از آن می توان رایانه ها و سایر تجهیزات را از قدرت یادگیری برخوردار کرد. در واقع، یادگیری ماشین مقوله ای مربوط به الگوریتم است که به اپلیکیشن ها این امکان را می دهد بدون برنامه ریزی جدید، اقدام به پیش بینی رفتارها کنند. در این تکنولوژی، الگوریتم هایی طراحی می شود که با تحلیل آماری داده های ورودی به هر سیستم، خروجی آن سیستم را پیش بینی می کنند.

تکنولوژی رایانش ابری الگویی تازه برای عرضه، مصرف و تحویل خدمات رایانشی شامل زیرساخت، نرم افزار، بستر و سایر منابع رایانشی با به کارگیری شبکه است. ابر در این جا استعاره از شبکه ای مثل اینترنت است که کاربر معمولی از پشت صحنه و آنچه در پی آن اتفاق می افتد اطلاع دقیقی ندارد. جزئیات از دید کاربر مخفی می‌ماند و کاربر نیازی به آشنایی یا کنترل در مورد فناوری زیرساخت ابری که از آن استفاده می‌کنند ندارد.

این تکنولوژی ظرفیت بالایی به بانک ها برای مدیریت اطلاعات می دهد و چابکی، امنیت و قابلیت پاسخگویی آن ها را بسیار بالا می برد. بانک ها برای تجزیه و تحلیل داده ها، پردازش دسته ای و ذخیره اطلاعات از این تکنولوژی می توانند استفاده کنند. این تکنولوژی همچنین بهره وری را در بانک ها افزایش و هزینه های آن ها را کاهش می دهد. در عین حال تکنولوژی رایانش ابری تهدیدهایی را نیز برای بانک ها می تواند به دنبال داشته باشد. مهاجرت بانک ها از زیرساخت های فناوری اطلاعات به رایانش ابری به ویژه می تواند مسئله محرمانگی اطلاعات مربوط به مشتریان را به خطر بیندازد.

6- بانکداری همراه و دیجیتال

تحول دیجیتال در نظام بانکداری تازه اول راه است و پیش بینی می شود شاهد رشد و توسعه ای انفجاری در زمینه تکنولوژی دیجیتال و بانکداری همراه باشیم. در حال حاضر بانک ها سرمایه گذاری گسترده ای را در زمینه تکنولژی دیجیتال آغاز کرده اند تا مشتریان بتوانند با استفاده از تلفن همراه خود، شبکه وب یا پلتفورم های دیجیتال خدمات بانکی مورد نظر خود را دریافت کنند. ابزارهای هوش مصنوعی مثل چت بات ها(chatbots) در برخی عملیات های بانکیِ آسان مثل پرداخت، مورد استفاده مشتریان قرار دارند. در جریان مطالعه ای که در اواخر سال 2016 انجام شده مشخص گردید در 86 درصد بانک های مورد مطالعه، این گونه ابزارها پیشرفته ترین خدماتی است که به مشتریان ارائه می شود. 

امروزه چت بات ها عمدتاً در سرویسهای خدمات مشتری مستقر می شوند و به عنوان دستیار آنلاین برای خرید عمل می کنند اما در آینده شاهد کاربرد بیشتر آن ها در صنعت بانکداری خواهیم بود. با استفاده از چت بات ها شاهد توسعه بانکداری شخص محور و ارائه خدمات خودکار به مشتریان خواهیم بود. همچنین چت بات ها در زمینه دریافت بازخورد دقیق تر از مشتریان و تجزیه و تحلیل دیدگاه های آن ها نسبت به عملکرد بانک مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

7- همکاری استراتژیک

اگرچه بانک ها می توانند مقادیر زیادی پول در راه کسب تکنولوژی های جدید خرج کنند اما باید گفت سریع ترین راه برای دستیابی به ابتکارات و نوآوری های مالی، ورود به همکاری های استراتژیک است. شرکت های پیشروی که به نسل های جدید و بسیار پیشرفته فین تک ها(fintechs) یا پلتفورت های رسانه های اجتماعی دسترسی پیدا کرده اند برای همکاری با بانک های سنتی عالی هستند. این شرکت ها می توانند بسیار سریع، بانک های سنتی را به ابتکارات و نوآوری های جدید تکنولوژیک تجهیز کرده و فضایی جدید را برای ارائه خدمات به مشتریان فراهم آورند. در حال حاضر شرکت بازاریابی کاردلیتیک قراردادهای همکاری با موسسات مالی متعددی مثل بانک آمریکا امضا کرده است تا تازه ترین داده های آماری مربوط به مشتریان بانکی را در اختیار این بانک ها قرار داده و به آن ها در تطبیق خود با شرایط و نیازهای مشتریان بانکی کمک کند.  

8- تکنولوژی های پوشیدنی

تکنولوژی های پوشیدنی(Wearables) مثل ساعت های هوشمند حضور گسترده ای در عرصه بانکداری خُرد در آینده خواهند داشت. برای مثال بانک ها می توانند از فرستنده های بلوتوث برای ارسال پیام های خوش آمدید به ساعت های هوشمند مشتریان خود هنگامی که وارد یک شعبه یا مرکز بانک می شوند استفاده کنند.

عینک های هوشمند هم نوع دیگری از تکنولوژی های پوشیدنی هستند  که می توان کارمند  بانک را به این عینک ها مجهز کرد. کارمند بانک می تواند در حالی که  مشغول انجام امور بانکی مشتری بر روی صفحه مانیتور خود است به طور همزمان اطلاعات بانکی این فرد را با استفاده از عینک هوشمند خود مشاهده و پردازش کند.

به طور کلی تکنولوژی ها و ابزارهای هوشمند در حال تحول نظام بانکداری جهان هستند؛ تحولی که به سمت راحتی و آسایش بیشتر انسان برای انجام عملیات بانکی منجر می شود. بروز و ظهور طیف وسیعی از تکنولوژی های از راه  دور به شما این امکان را می دهند که از روی کف دست خود با بانک و حساب بانکی تان ارتباط برقرار کنید. شما به واسطه باکس ایمیل خود می توانید با شعبه بانک ارتباط برقرار کنید و بسیار سریع تر از زمانی که با پای خود به شعبه مراجعه کنید به تمام خدماتی که یک مشتری بانک انتظارش را دارد دسترسی پیدا نمایید.