بازار کار فقط ۱۷ درصد دانش آموختگان دانشگاه‌ها را جذب می‌کند
مدیرکل توسعه اشتغال وزارت کار با بیان اینکه بیش از ۸۵ درصد جویندگان کار دانش آموخته در کشورمان، بدون مهارت هستند, ادامه داد: ساختار بازار کار در کشورمان به گونه‌ای است که ۱۵ تا ۱۷ درصد دانش آموختگان دانشگاه‌ها را جذب می‌کند.
علاءالدین ازوجی در ارتباط تلفنی با برنامه گفت و گوی ویژه خبری پنجشنبه شب شبکه دو سیما با بیان این که براساس آمار سال 1397 چهل و دو درصد از کل بیکاران کشور را جمعیت دانش‌آموخته دانشگاهی تشکیل می‌دهندگفت: جمعیت دانش آموخته و در حال تحصیل کشورمان حدود 13 میلیون و 200 هزار نفر هستند که یا شاغل و یا دانشجو و یا بیکارند.
وی ادامه داد: حدود 7 میلیون و 600 هزار نفر نیروی انسانی دانش آموخته هستند که بخشی از آن‌ها شاغل و بخشی از آن‌ها یعنی حدود یک میلیون و 400 هزار نفر بیکارند.
ازوجی گفت: نظام مهارتی در کشورمان دچار مشکل است و این موضوع، وضع اقتصاد ایران را دچار مشکل کرده است و گاهی اوقات نظام آموزشی عالی کشور را زیر سوال می‌برد.
وی افزود: به جای سیاست‌های اشتغالزایی به سمت سیاست‌های اشتغال پذیری و توسعه کارآفرینی پیش می‌رویم و این سیاست‌ها به این بر می‌گردد که قابلیت‌های افراد در نظام آموزش عالی، چند برابر می‌شود بنابراین باید بهره وری آن‌ها بیشتر شود، اما چون نظام آموزش عالی ما به صورت انبوه، نیروی کار تولید می‌کند، این اتفاق نمی‌افتد.
مدیرکل توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: دانشگاه‌ها باید در خدمت نظام اداری کشور باشد که این اتفاق افتاده است، اما نگرانیم که آیا دانشگاه در خدمت نظام درآمد و رفاه کشور است یا خیر؟
وی با بیان اینکه بیش از 85 درصد جویندگان کار دانش آموخته در کشورمان، بدون مهارت هستند, ادامه داد: ساختار بازار کار در کشورمان به گونه‌ای است که 15 تا 17 درصد دانش آموختگان دانشگاه‌ها را جذب می‌کند.
ازوجی افزود: یکی از راهکار‌ها این است که باید ببینیم ظرفیت بنگاه‌های اقتصادی در بازار کار و ظرفیت جویندگان کار در قالب نظام آموزشی عالی چیست؟ اما آمار و اطلاعات رسمی و مشخص در این باره نداریم.
وی اضافه کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای این منظور در چند ماه گذشته، در حال پیاده سازی نظام اطلاعات بازار کار است که این نظام به صورت نمونه ای، سرشماری و سطحی است.
ازوجی افزود: این نظام اطلاعاتی هم به سیاست گذار این خدمت را ارائه می‌کند که در چه رشته‌هایی چه درس‌هایی در دانشگاه‌ها آموزش داده شود و به دانشجویان و دانش آموزان هم، اطلاعاتی را می‌دهد که چه رشته‌هایی را انتخاب کنند.
معاون خط مشی گذاری ستاد علم شورای عالی انقلاب فرهنگی هم با حضور در این برنامه گفت: نظام عرضه و تقاضا در کشورمان برای نیروی انسانی به خوبی شکل نگرفته است و بر روی نظام عرضه، خیلی تاکید کردیم.
ابراهیم سوزنچی افزود: دانشگاه‌ها به ویژه پس از انقلاب به شدت گسترش یافتند، اما تقاضا برای این میزان تخصص و فارغ التحصیل دانشگاه وجود ندارد و این موجب شد نرخ بیکاری در دانش آموختگان دانشگاه از نرخ بیکاری بقیه مردم بیشتر باشد.
وی اضافه کرد: در آمایش آموزش عالی باید نیازسنجی کنیم، اما این کار به خوبی اجرا نشد و در نقشه جامع علمی کشور هم بحث آمایش وجود دارد، اما نتوانستیم به خوبی این نقشه راه را عملی کنیم.
سوزنچی با اشاره به اینکه نظام کشور از گذشته تاکنون، نفتی بوده است، گفت: بسیاری از فعالیت‌های کشور چه صنعت و چه دانشگاه بر مبنای آن پیش رفته است.
وی افزود: اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان از این زاوریه است که مشکل را ریشه‌ای حل کنیم و برای این منظور همه اجزا را باید با هم ببینیم.
سوزنچی با اشاره به اینکه به طور بی رویه دانش آموخته دانشگاهی را تولید می‌کنیم، اضافه کرد: این موضوع باید ساماندهی شود، اما تنها علت بیکاری دانش آموختگان، این نیست و بخش‌های دیگر هم مشکل دارند.
معاون خط مشی گذاری ستاد علم شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ریشه بسیاری از مشکلات تولید و صنعت این است که ما در رقابت بین المللی نیستیم به همین علت، صنعت در کشورمان تقاضای دانش ندارد.
وی افزود: رقابت‌های بین المللی به دو صورت شکل می‌گیرد یا اینکه در‌ها را باز کنیم تا شرکت‌های خارجی به داخل وارد شوند. کشور‌هایی که این کار را انجام داده اند در بیشتر موارد شرکت‌های داخلی آن‌ها نابود شدند، زیرا شرکت‌های خارجی، قدرتمند بودند.
سوزنچی ادامه داد: راه دیگر این است که به خارج برویم، اما متاسفانه این کار را انجام نداده ایم. وقتی شرکت‌های ما در بیرون از کشور قرار بگیرند تحریم و آزار و اذیت نمی‌شوند و به سادگی می‌توانند محصولات خود را بفروشند و صادر کنند و به این صورت خود را در معرض رقابت جهانی قرار می‌دهیم.
وی با بیان اینکه سندی که درباره اقتصاد دانش بنیان در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تهیه است در این باره راهکار ارائه کرده است، افزود: این سند می‌گوید که چگونه می‌توانیم در رقابت بین المللی قرار بگیریم.
معاون خط مشی گذاری ستاد علم شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: این سند در حدود شش ماه دیگر آماده می‌شود.
آقای سوزنچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نباید رانت‌های قدیمی را به نام جدید، توزیع کنیم.
علی پنیریان کارآفرین و مدیر یک مرکزی نوآوری هم با حضور در این برنامه گفت: جامعه و خانواده، حاکمیت و بخش‌های دولتی، خود شخص و صنعت، هر کدام در متناسب نبودن عرضه و تقاضای دانش آموختگان دانشگاهی و ارتباط آن‌ها با صنعت و شغل، نقش دارند.
وی با تاکید بر اینکه باید به کارآموزی دانشجویان بهای بیشتری داده شود، افزود: آن‌ها باید درگیر کار شوند. البته اشتباهات فرهنگی هم داریم.
پنیریان با اشاره به اینکه استعداد‌ها هم باید بالفعل شوند، اضافه کرد: دانشگاه‌ها بستر آن را ایجاد نکردند و تاکید زیادی به علم تئوری می‌کنند و از نظر عملی فعالیت کمی دارند.
این کارآفرین گفت: دانشگاه‌ها باید به سمت ایجاد بستر شکوفا شدن استعداد‌ها بروند.
پنیریان افزود: اکنون صنعت ما بیشتر، مونتاژمحور است و به سمت نوآوری محور بودن حرکت نکرده و مزه آن را نچشیده است.
وی اضافه کرد: در سه سال گذشته با بررسی 200 شرکت، اکثر آن‌ها الگوی تجاری شان یکی است برای مثال برای سرمایه انسانی سرمایه گذاری نمی‌کنند و به آن‌ها آموزش واقعی حین خدمت ارائه نمی‌کنند.
پنیریان تاکید کرد: کارآموزی مهم است و خانواده‌ها هم باید فرزندانشان را تشویق کنند تا وارد بازار کار شوند.
معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت هم در ارتباط تلفنی با این برنامه با بیان اینکه در جهان در کنار دانشگاه‌ها و موسسات، مجموعه‌هایی شکل گرفته اند که مهارت آموز هستند، گفت: دانشگاه‌ها باید نیرو‌های خبره‌ای را تربیت کنند که بتوانند به کار مشغول شوند.
سعید زرندی افزود: در حوزه‌های دانشگاه‌ها و صنعت به طور پراکنده در موضوعات مختلف ورود کردیم، اما در هیچ کدام متمرکز نشدیم و این نبود انطباق همیشه وجود داشته است.
وی اضافه کرد: بر اساس مطالعات از بین 144 کد در حوزه صنعت، 35 کد، بیشترین اثر را در تولیدات، صادرات و کاهش واردات ما دارد که محصولات شیمیایی، فلزات اساسی، حوزه غذایی و آشامیدنی، وسایل نقلیه موتوری، لاستیک و پلاستیک، تجهیزات پزشکی، نساجی و حوزه ماشین آلات و دستگاه‌ها از جمله آن است.
زرندی گفت: این حوزه‌ها برای کشورمان اولویت بیشتری دارد و این موضوعات به دانشگاه‌ها هم گفته شده است.
معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: باید بر اساس ظرفیت‌ها و مزیت‌های نسبی کشورمان، اقدامات انجام شود و دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان بر مبنای آن تمرکز و اقدام کنند.
زرندی تاکید کرد: باید صنعت را به سمت دانش بنیان شدن بیشتر، حرکت و صنایع بزرگ را به سمت استفاده از شرکت‌های نوآور و دانش بنیان، سوق دهیم.
وی با اشاره به اینکه در توانمندسازی شرکت‌های بزرگ با استفاده از توان استارتاپی در حال فعالیت هستیم، گفت: این شرکت‌ها نشان تجاری و قدرت مالی دارند.
زرندی ادامه داد: در زنجیره تامین شرکت‌های بزرگ و جانمایی شرکت‌های دانش بنیان در حال اقدام هستیم.
وی افزود: در حوزه نهضت ساخت داخل، شرکت‌های دانش بنیان را تشویق کردیم و از آن‌ها حمایت مالی و بیمه‌ای می‌کنیم.