تولیدات ۲۰ زبانه ویژه زائران غیرایرانی بارگاه منور رضوی
مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: در مجموع تولیدات ما به ۹ زبان به صورت مکتوب برای مسلمانان و غیرمسلمانان و در فضای مجازی به ۲۰ زبان تولید می‌شود و تلاش کردیم در تهیه این محصولات همه گرایش‌ها و مذاهب را لحاظ کنیم.
از آنجایی که بارگاه منور حضرت رضا(ع) جاذبه معنوی فراوانی برای همه مسلمانان و حتی غیرمسلمانان دارد، این آستان از ظرفیت بی‌بدیلی برای تبدیل شدن به پایگاهی برای تقریب مذاهب اسلامی در سطح بین المللی برخوردار است و در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره تلاش و همت خود را برای تحقق وحدت امت اسلامی و تقریب بین مذاهب مصروف داشته و به شکرانه الهی این تلاش‌ها از ثمرات ارزشمندی برخوردار بوده است.
سید محمدجواد هاشمی‌نژاد؛ مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی در گفت‌وگویی که با خبرنگار تسنیم خراسان رضوی داشت، ضمن تبیین سیره تقریبی حضرت امام رضا(ع)، بر ضرورت و اهمیت تقریب مذاهب و بیان فعالیت‌های وحدت‌بخش و ظرفیت‌هایی که در آستان قدس رضوی وجود دارد، پرداخت. آنچه که در ادامه می‌خوانید نتیجه این گفت‌وگو است.
با توجه به اینکه اصطلاح تقریب مذاهب، از جمله واژگانی است که در دوره معاصر مطرح شده، آیا این اندیشه در سیره و نگاه اهل بیت(ع) به ویژه امام رضا(ع) وجود دارد؟
هاشمی نژاد: از همان روزهای نخست رحلت پیامبر اسلام(ص)، رسالت بزرگ امامان برای هدایت و ممانعت از ایجاد شکاف بین مسلمانان و کاستن آسیب‌های ناشی از آن آغاز شد و تمامی آنان در تلاش بودند تا با ارائه راهکارها و در پیش گرفتن رفتارهایی، وحدت و همزیستی را در درون امت اسلام ایجاد کنند. امام رضا(ع) نیز از جمله امامانی بودند که به تاسی از سیره اجداد بزرگوارشان نقش بسیار پر رنگ و اثربخشی در وحدت آفرینی میان مذاهب اسلامی داشتند و همواره با تاکید بر اتحاد، گفتگوهای سازنده‌ای با بزرگان سایر ادیان در مراسم و مناسک عبادی و اجتماعی انجام می‌دادند و درصدد بودند تا تقریب و همگرایی در میان امت اسلامی حفظ شود.
با توجه به اینکه حرم مطهر رضوی ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و معنوی بسیاری دارد، چقدر توانسته از این قابلیت‌ها برای تقریب مذاهب اسلامی استفاده کند؟
هاشمی نژاد: حرم حضرت امام رضا(ع) به تأسی از منش امام رئوف(ع)، کانونی برای تبادلات علمی، تولید محتواهای فکری، اندیشه‌های گوناگون، تجمیع دیدگاه‌ها و تضارب آراء علمی است. این مکان مقدس در طول سال پذیرای میلیون‌ها مسلمان از سراسر دنیا با گرایش‌ها، دیدگاه‌ها و فرهنگ‌های مختلف است که در کنار آن نیز شاهد حضور صدها توریست از 120 کشور جهان هستیم.
کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم این است که در وهله نخست سخنان گرانبها و ناب ائمه اطهار(ع) و بن مایه‌های فکری آنها را به مخاطبان خود انتقال دهیم و در گام بعدی به معرفی اشتراکات و همسانی‌ها در میان مذاهب اسلامی، بررسی مسائل و مشکلات مسلمانان و موضع‌گیرهای مشترک در برابر آن بپردازیم. ما این مسائل را از طریق تولید محصولات فرهنگی در قالب‌ها و بسترهای مختلف و همچنین برگزاری نشست‌های تخصصی به زبان‌های مختلف ارائه می‌دهیم.
این اقدامات چقدر توانسته در گسترش سیره تقریبی حضرت امام رضا(ع) کمک کند؟
هاشمی‌نژاد: ما تلاش کردیم در تولیدات خود سیره تقریبی ایشان در مورد مذاهب مختلف را بازگو کنیم. به عنوان مثال محصولی تولید کردیم برای مسیحیان که بیان کننده تمام سخنان ائمه اطهار(ع) پیرامون حضرت مسیح است. این تولیدات علاوه بر توزیع میان توریست‌ها برای مشترکان ما در سایر کشورها نیز ارسال می‌شود. همچنین نشست‌ها و دیدارهایی که با حضور اندیشمندان خارجی برگزار می‌شود به دنبال آن است تا به تبیین افکار و مناظرات امام رضا(ع) با سران و پیشوایان مذاهب گوناگون بپردازد.
محصولات مذکور به چه زبان‌هایی منتشر می‌شود؟
هاشمی نژاد: در مجموع تولیدات ما به 9 زبان به صورت مکتوب برای مسلمانان و غیرمسلمانان و در فضای مجازی به 20 زبان تولید می‌شود و تلاش کردیم در تهیه این محصولات همه گرایش‌ها و مذاهب را لحاظ کنیم. ما در حال حاضر با 1500 مرکز فرهنگی در سراسر جهان در ارتباط هستیم که به مناسبت‌های مختلف برای آنها محصولات فرهنگی ارسال می‌کنیم.
در این نشست‌ها به چه مباحثی می‌پردازید؟
هاشمی نژاد: البته که هدف ما از این نشست‌ها تبادل آرا و نظرات پژوهشگران در خصوص زندگی و سیره ائمه اطهار(ع) به ویژه حضرت امام رضا(ع) است، اما در مناسبت‌های مختلف سعی شده به تحولات منطقه و موضوعات جهانی نیز پرداخته شود. در دو نشست اخیری که در حرم مطهر برگزار شد، ده‌ها نفر از اندیشمندان کشورهای سوئیس و آلمان حضور داشتند که با حضور این شخصیت‌ها به بحث و تبادل نظر در خصوص جایگاه حضرت مریم(ع) در قرآن و اسلام و حضرت مسیح(ع) پرداخته شد. این افراد تمایل زیادی داشتند تا پیرامون جایگاه زن در اسلام و حقوق زنان در ایران نیز بحث کنند که اساتید مطرح حوزه و دانشگاه به طور کامل به سوالات و شبهات آنها در این درباره پاسخ دادند.
در طول سال با چه شخصیت‌های بین‌المللی دیدار و گفت‌وگو دارید؟ چقدر این دیدارها در اتحاد بین جوامع و فرق اسلامی موثر بوده است؟
تنوع شخصیت‌های بسیاری داشته‌ایم، از شخصیت‌های برجسته فرهنگی و علمی، دانشجویان مسلمان و غیرمسلمان، علمای کشورهای اسلامی و نخبگان علمی تا اقشار مختلف اداری جامعه. در این ملاقات‌ها موضوعات مختلف منطقه مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد، ضمن اینکه لازم است برای ادامه همکاری و ارتباطات بازخورد آنها نیز از این نشست‌ها مد نظر قرار گیرد که خوشبختانه رضایتمندی حداکثری در تمام این نشست‌ها حاصل شده است.
آیا توانسته اید در طول این سال‌ها به اهداف مورد نظر خود برسید؟
هاشمی نژاد: البته آنچه که ما انجام می‌دهیم با ظرفیت‌هایی که در حرم حضرت رضا(ع) موجود هست فاصله زیاد دارد، اما تلاش ما این است تا ندای وحدت گرایانه جمهوری اسلامی ایران را در جهان طنین انداز کنیم؛ مواضع و چارچوب‌هایی که توسط حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری تبیین شده را مطرح کنیم.
بی تردید ظرفیت فرهنگی حرم مطهر بسیار بالاست به ویژه که آستان مقدس حضرت رضا(ع) دارای منابع غنی از تولیدات علمی است که عمده آنها بعد از انقلاب تولید شده است. در مجموعه زائران غیر ایرانی سالانه صدها هزار جلد کتاب تولید می‌شود و در طول سال ده‌ها نفر از گوشه گوشه جهان این مکان را برای مسلمان شدن انتخاب می‌کنند و به دین مبین اسلام مشرف می‌شوند و اینها همه از برکات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که پرچمدار دعوت نبوی به همگرایی و وحدت در همه عرصه‌های حیات است.