نشست سیاست بنزینی-۴: انتقاد فاطمه قاسم‌پور از سیاست‌های غلط دولت در پرداخت یارانه معیشتی به مردم
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زنان و خانواده معتقد است: در سیاست پرداخت یارانه معیشیتی دولت با نقض سیاست‌های کلی افزایش حمعیت و خانواده مواجه هستیم.
فاطمه قاسم پور عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زنان و خانواده در ادامه نشست کارشناسی «سیاست بنزینی ابعاد و سویه‌ها» با موضوع افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سخنان خود، گفت: از آنجا که موضوع پیری جمعیت در سال‌های آینده مساله نظام جمهوری اسلامی است و دغدغه حاکمیت محسوب می‌شود لذا موضوع حمایت از افزایش جمعیت در دستورکار نظام و حاکمیت قرار گرفت و سیاست‌های افزایش جمعیت و خانواده نیز از سوی مقام‌معظم رهبری ابلاغ شد. بنابراین مشخص است که سیاست حمایت از افزایش جمعیت باید در دستورکار تمام دستگاه‌ها و نهادها باشد.
وی برهمین اساس ادامه داد: با این حال در بررسی اولیه از میزان یارانه‌هایی که توسط دولت برای جبران افزایش قیمت بنزین به مردم پرداخت شده است، نشان می‌دهد که در این موضوع هیچ توجهی به سیاست‌های افزایش جمعیت و تقویت نهاد خانواده نشده است. چراکه دولت برای خانواده‌های پنج نفره به بالا مبلغ ثابتی را در نظر گرفته و این رقم با افزایش تعداد اعضای خانواده تغییری نمی‌کند. در واقع خانوارهایی که سه فرزند به بالا دارند، یک میزان دریافت می‌کنند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زنان و خانواده با بیان اینکه در این سیاست دولت هرچه بعد خانواده افزایش پیدا می‌کند، رقم پرداختی افزایش نمی‌یابد، گفت: همچنین در مورد میزان پرداختی دولت به خانوارها فرمول این گونه نیست که یک مبلغ مشخص در تعداد افراد خانواده ضرب شود. یعنی وقتی یک خانواده یک نفره مبلغ 55 هزار تومان یارانه می‌گیرد، یک خانواده 4 نفره هم 220 هزار تومان دریافت کند. بلکه هرچه تعداد اعضای خانواده بیشتر می‌شود، عدد ضریب پیدا نمی‌کند و با توجه به مابه ازای فردی خانواده‌ها این رقم بیشتر نمی‌شود.
قاسم‌پور در ادامه تصریح کرد: دولت در این سیاستگذاری خود تعداد فرزندانی که برای یک خانواده در نظر گرفته، نهایتا تا سه فرزند است یعنی ما به ازای افراد یارانه نمی‌دهد و این سیاست نه تنها برخلاف سیاست حمایت از افزایش جمعیت است بلکه سیاستی در راستای جلوگیری از فرزندآوری هم است. در واقع در این تصمیم دولت با سیاست تهدیدی جمعیت مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه در این سیاست اخیر سران قوا بخصوص دولت با نقض سیاست‌های کلی افزایش حمعیت و خانواده مواجه هستیم، گفت: با اینکه از دولتمردان انتظار می‌رفت تا موضوع افزایش جمعیت را به یک گفتمان عمومی تبدیل کنند اما نه تنها هیچ تلاشی برای گفتمان‌سازی افزایش جمعیت از این دولت نمی‌بینیم بلکه این سیاست‌های کلی در سیاستگذاری دولت هم مورد خدشه قرار می‌گیرند.
این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زنان و خانواده با اشاره به اینکه برخی دولتمردان عنوان کردند محاسبه یارانه را براساس خودرو قرار دادیم و براساس تعداد افراد محاسبه نکردیم، گفت: این دلیل دولتی‌ها نقض غرض است. چون این یارانه معیشیتی افراد جامعه است نه ماشین‌ها و قرار نبوده تنها به افرادی که دارای ماشین هستند، پرداخت شود و بگویند "چون ظرفیت یک ماشین تا 5 نفر است ما هم تنها به 5 نفر از هر خانواده یارانه پرداخت کردیم". این پاسخی نیست که ما را اقناع کند چرا دولت سیاست‌های جمعیتی را در اینجا لحاظ نکرده است.
قاسم‌پور در ادامه سخنان خود نادیده‌گرفتن نهاد خانواده و از بین بردن انسجام مالی آن را موضوع دیگری عنوان کرد که در پروسه پرداخت یارانه‌ها با آن مواجه شدیم و تاکید کرد: در برخی خانواده‌ها، دختران و پسران جوانی داریم که هنوز ازدواج نکرده‌اند اما نوعا صاحب درآمد هستند. دولت در پرداخت یارانه‌ها این افراد را از خانواده جدا کرده و به نوعی مفهوم خانواده را دچار تغییر کرده است. یعنی دختران مجرد را به دلیل داشتن درآمد از خانواده اصلی خود جدا کرده و آنها را به خانواده‌های تک‌نفره زن سرپرست تبدیل کرده است.
وی افزود: دولت با این اقدام خود تعداد خانواده‌های زن‌سرپرست و خودسرپرست را افزایش داده و به مردم این پیام را می‌دهد که با جامعه‌ای مواجه هستیم که 10 درصد از خانواده‌های آن زن سرپرست هستند. در واقع دولت با این اقدام خود طبقه زن سرپرست خانواده ساخته و این طبقه را متبلور کرده و هراس اجتماعی ایجاد می‌کند که تعداد زیادی خانواده‌‌ی زن سرپرست داریم و هم هراس نسبت به ازدواج ایجاد می‌کند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زنان و خانواده در پایان سخنان خود تصریح کرد: سیاست‌های دولت در پرداخت یارانه‌ها نشان می‌دهد که دولت برای آزمون وسع منطق فازی ندارد و منطق صفر و یکی دارد. در بحث آزمون وسع می‌گوییم افرادی که در سه دهک اول هستند، از دریافت یارانه حذف می‌شوند. اما آیا فرد جوانی که قصد تشکیل خانواده را دارد، باید با همان منطق صفر و یکی سنجیده شود؟ دختران و پسران جوانی هستند که از دریافت یارانه حذف می‌شوند چون حقوق ماهانه قابل قبولی دارند و این عدم منطق فازی ما در آزمون وسع سبب می‌شود که نهاد خانواده در آینده دچار مشکل شود. چون خانواده‌ای که قرار است بعدها با حضور این خانم یا آقایی که یارانه‌بگیر نیستند، تشکیل شود، توان مالی کمتری خواهد داشت.