توافق چین و آمریکا، واقعی یا غیرواقعی

در واقع این توافقنامه در شرایطی احتمالا امضا می شود که دو کشور تعرفه های سنگینی بر روی یکدیگر وضع کرده اند تعرفه هایی که هنوز خبری از لغو آنها در دست نیست و بر اساس توافقنامه موقت، دستور کاری هم برای آن تعیین نشده است.

این توافقنامه در حالی مورد گفت و گوی طرفین قرار گرفته است که آمریکا ۳۶۰ میلیارد دلار و چین ۱۵۰ میلیارد دلار از کالاهای آن کشور را مورد تعرفه قرار داده اند.

بر این اساس دستکم تا زمانی که هر دو کشور این تعرفه ها را که رشد اقتصادی آنها و دولت های دیگر را نیز تحت تاثیرات منفی قرار داده است به طور کامل لغو نکنند، هر توافقنامه تجاری که میان آنها امضا شود، غیرواقعی خواهد بود به این معنا که جنگ تعرفه ها هنوز پایان نیافته است.

از سوی دیگر آمریکا به این نتیجه رسیده است که با افزایش تعرفه های سنگین توانسته است از چین امتیازاتی بگیرد و رشد اقتصادی این کشور را محدود کند چین هم بر این باور است که بتدریج باید از اتکا به بازار آمریکا بکاهد و درهایش را به روی کشورهای دیگر بازتر کند و برای این منظور روی بازیگران دیگری در اروپا،  آسیا،  اقیانوسیه و آفریقا متمرکز شده است.

فاصله ها بین چین و آمریکا هر روز بیشتر می شود حتی امضای یک توافقنامه موقت نشان از آن می دهد که طرفین نتوانسته اند اختلافات اساسی را از بین ببرند و برای ملاحظاتی به این نتیجه رسیده اند که فعلا و موقتا کاری انجام دهند و از فشارها بکاهند.

آنها نه تنها جنگ تجاری واقعی را برطرف نکرده اند بلکه با صلح تجاری فاصله بسیار دوری دارند و این توافقنامه موقت می تواند یک مسکن موقتی باشد که شاید باعث دردهای شدیدتر اقتصادی برای آنها پس از یک دوره معین باشد.

نزدیک به ۱۸ ماه است که هر دو کشور به روی اقتصادهای هم آتش گشوده اند و از هر زوایه ای و عرصه تجاری استفاده کرده اند تا پیروز این میدان باشند و حالا می خواهند هرچه زودتر تا قبل از پایان سال جاری میلادی یک توافقنامه موقت امضا کنند آن هم به این شرط که چین ۵۰ میلیارد دلار محصول کشاورزی از آمریکا خریداری کند و آن کشور بیش از این روی کالاهای چینی تعرفه وضع نکند.

با این حساب اگر آمریکا در ماه دسامبر تصمیم بگیرد ۱۶۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی را تحت تعرفه قرار دهد و چین هم خریدهای کشاورزی را برای مدتی به تعویق بیندازد و یا در اقدامی تلافی جویانه تعرفه بر روی کالاهای آمریکایی بیشتری در نظر بگیرد، اصل و اساس هر توافقی چه موقتی و چه نسبی و غیرموقتی زیر سوال خواهد رفت و اقتصادهای بزرگ دنیا باز هم سرشاخ خواهند شد.

فعلا استیون منوچین وزیر بازرگانی آمریکا می گوید ۹۰ درصد از راه پیموده شده است و دونالد ترامپ رییس جمهوری آن کشور از آمادگی برای امضای توافقنامه موقت خبر داده است تا بتواند قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سر و سامانی به وضعیت اقتصادی کشورش بدهد و از محبوبیت بیشتری برخوردار شود.

چین هم در راستای توسعه اصلاحات اقتصادی و برای پیشبرد سیاست درهای باز و اینکه بتواند از فشارها رهایی پیدا کند و افکار عمومی را نیز متقاعد کند که کشور در شرایطی ایده آلی قرار دارد، می خواهد به چنین توافقی دست یابد.  

اما اینها بدان معنا نیست که صلح اقتصادی نزدیک است و رشد اقتصادی دو کشور در معرض خطر نیست بخصوص آنکه صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده است کاهش رشد اقتصادی کشورها ادامه خواهد یافت و این نشان می دهد توفان های تجاری بزرگتری برای کشورهای چین و آمریکا در راه است و فعلا بادهای سخت تا اندازه ای فروکش کرده است.

حق مالکیت معنوی، سرمایه گذاری شرکت های چینی و آمریکایی در دو کشور، موانع تجاری، اصلاحات، سیاست های ارزی، انحصار در تعیین قیمت پول های ملی و مشکلات و چالش های فنی از جمله مسایل اقتصادی و تجاری است که دو کشور را درگیر کرده است که باید منازعات آنها بر سر دریای جنوبی و تایوان و کره شمالی و دریای شرقی و هنگ کنگ را نیز به آنها افزود که باعث شده است تا عرصه سیاسی و دیپلماسی هم بر آنها تنگ تر شود.

«کری هونگ» تحلیلگر مسایل چین می گوید که آمریکا هنوز می گوید که سیاست های چین در برابر آن کشور خصمانه است و راه دشوار و پرپیچ و خم جنگ تجاری میان آنها با یک توافقنامه موقت صاف و هموار نخواهد شد.

وی می افزاید چین و آمریکا از یک سو درگیر مناقشات تجاری و از طرفی درگیر در امور دفاعی هستند و اختلافات فراوانی در زمینه های فناوری دارند و مسایل ارزی نیز آنها را با یکدیگر درگیر کرده است و موضوع حقوق بشر هم بر روابط آنها سایه افکنده است.

به هر صورت نباید از یاد برد که چین و آمریکا حالا دو رقیب سرسخت در عرصه جهانی هستند که برای محدود کردن و به چالش کشیدن یکدیگر در تلاشند و می خواهند رهبری اقتصادی دنیا را تحت نفوذ قرار دهند و همین مسایل باعث شده است تا این دو کشور با وجود توافقی موقت نتوانند سایه سنگین اختلافات دیرینه و طولانی مدت را از سر دو کشور بردارند و راه دشوار و بغرنج رسیدن به توافق واقعی مسیری است که هیچ یک از آنها هنوز برای ورود به آن و پیمودن آن خود را مجهز نکرده اند.