الزامات بانکداری در عصر دیجیتال

به نقل از مجله اقتصادی فوربز آمریکا، در طول تاریخ، بانک ها اولین موسساتی بوده اند که تکنولوژی های جدید را در آغوش گرفته اند؛ تکنولوژی هایی مثل عابربانک ها، ‌دفاتر دیجیتال، بانکداری آنلاین و کارت های اعتباری. اما بانک های سنتی در جذب ابتکارات تکنولوژیک اخیر عملکرد کندی داشته اند این در حالی است که سایر شرکت ها با استفاده از آخرین یافته های تکنولوژیک، راه های متنوع تری را پیش روی مشتریان برای خرج کردن پول خود و نقل و انتقالات مالی قرار داده اند. مطالعات انجام شده در سال 2018 نشان می دهد تنها دو سوم بانک ها در این سال برای سرمایه گذاری در زمینه تکنولوژی های جدید برنامه داشته اند؛ تکنولوژی هایی که می توانست به آن ها در جذب و حفظ مشتریانشان کمک کند. موثرترین راه برای جذب و حفظ مشتریان بانکی ارائه ابزارهای تکنولوژی-پایه جدید به آن هاست. بانک های سنتی برای حفظ قدرت رقابت خود باید ابتکارات بیشتری از خود نشان دهند و پیش از دیگران، تکنولوژی های جدید را در آغوش بکشند.

چشم انداز کنونی

امروزه مشتریان و شرکت ها در عصر دیجیتال زندگی می کنند. آخرین پیش بینی ها نشان می دهد 23.5 میلیون خانوار آمریکایی در سال 2020 از بانکداری موبایلی استفاده خواهند کرد. مسلما در عصر دیجیتال، هر بانکی که استراتژی حساب شده و مبتکرانه ای برای در آغوش گرفتن تکنولوژی های جدید نداشته باشد نمی تواند مطالبات مشتریانش را برآورده کند.

فینتک در نقطه کانونی فعالیت استارتاپ های بانکی قرار دارد و بُعد مهمی از خدمات بانکی را به خود اختصاص داده است که می تواند چارچوب تکنولوژیک جدیدی را ارائه دهد. خدمات فینتک ها اغلب نسبت به خدماتی که بانک های سنتی ارائه می دهند ارزان تر و سریع تر است. خدمات مالی بانک های سنتی در بستری قانونی و با رعایت مقررات دست و پاگیر ارائه می شود و لذا این خدمات به کُندی در اختیار مشتریان قرار می گیرد. این حرکت لاک پشتی به منزله خندقی است که بانک های سنتی را گرفتار کرده است در عین حال به نظر نمی رسد برای همیشه وضع به همین شکل باقی بماند.

بانک های سنتی چشم خود را بر روی این واقعیت می بندند و یا همه ابتکارات تکنولوژیک جدید را از اساس نادیده می گیرند و یا این که با ساده انگاری، این ابتکارات را صرفا به عنوان ابزاری برای ارائه سریع یا ارزان خدمات به مشتری تلقی می کنند. اما بانک های زرنگ، تکنولوژی های جدید را به عنوان کانالی موثر برای برقراری روابط مستحکم بانکی با مشتریان و ارائه تجارب جدید و جذاب برای آن ها درنظر می گیرند. 

در جستجوی فرصت های جدید

درحالی که بانک های بزرگ بودجه های کلانی دارند و می توانند انواع ابزارها را به خدمت بگیرند، بانک های کوچک برای حفظ قدرت رقابت خود باید به آن بخش هایی توجه کنند که از مزیت نسبی در آن بخش ها برخوردارند و با بهره گیری از ابتکارات تکنولوژیک از مزیت نسبی خود در آن بخش ها بهره گیری کنند. این بانک ها باید سرمایه گذاری های خود را بر روی پایگاه اجتماعی شان متمرکز کنند. برای مثال، اگر یک بانک در زمینه املاک و ساختمان سازی تخصص دارد باید با استفاده از ابتکارات جدید، خدمات آسان تر، سریع تر و کم هزینه تری را به فعالان این بخش ارائه دهد.

 اندکی بیشتر

درحالی که الزامات پرداخت و وام دهی به طور سنتی منجر به انقلاب تکنولوژیک در حوزه مالی شده است، فرصت های دیگری هم برای ابتکارات در صنعت بانکداری وجود دارد که از آن جمله می توان به حوزه مقررات بانکی اشاره کرد. تکنولوژی مقررات(Regtech)، تکنولوژی در حال ظهور جدیدی در حوزه صنعت فینتک است که از تکنولوژی اطلاعات(Information technology)، کلان داده ها(Big Data) و هوش مصنوعی(AI) برای ارتقاء فرآیندهای قانونی در درون هر سیستم و کاهش هر چه بیشتر نقش قضاوتی و مدیریتی انسان بهره می گیرد. در این تکنولوژی تاکید ویژه ای بر روی کنترل و بازبینی مقررات، تصمیم گیری ها و گزارش دهی و انطباق و سازگاری وجود دارد و در نتیجه، خطای انسانی تا حد زیادی کاهش می یابد.

تکنولوژی مقررات، با توجه به این که تکنولوژی جدیدتری است و اغلب به درستی شناخته نشده است حوزه خوبی برای ابتکارات جدید است. این تکنولوژی فرصت خوبی برای بانک هایی است که می خواهند خودی نشان دهند و از بقیه جلو بیفتند. درحالی که این تکنولوژی به لحاظ برنامه ریزی و فرآیندهای تصمیم گیری، تکنولوژی آسانی است اما با مانع مهمی روبرو است. بسیاری از متخصصان تکنولوژیک به درستی قوانین و مقرارت مالی را نمی شناسند و از سوی دیگر، بانک های سنتی اغلب شناختی از تکنولوژی های جدید ندارند و این همان مانعی است که سر راه توسعه تکنولوژی مقررات قرار دارد. رفع این مانع ثمره قابل قبولی برای آن دسته از بانک ها دارد که می خواهند از رقبایشان متمایز باشند.

پرورش فرهنگ مبتنی بر تکنولوژی

به لحاظ تاریخی، بانک ها با ارائه کنندگان سنتی تکنولوژی همکاری داشته اند. اما امروزه بانک ها برای موفق شدن در فضای تکنولوژی زده امروز باید ابتکارات تکنولوژیک را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از خود در آغوش بگیرند و ابزارهای نوینی را برای پاسخگویی به نیازها و مطالبات مشتریانشان به کار بگیرند. انجام این مهم، نیازمند تخصیص بودجه کافی و اِعمال مدیریت مناسب چه بر روی سیستم و چه بر روی اشخاص می باشد.

 اگر یک بانک می خواهد بهترین بهره را از تکنولوژی های جدید برای ارتقاء عملکرد تجاری و افزایش مشتریانش ببرد باید تکنولوژی را در نقطه کانونی فرهنگ شرکتی خود قرار دهد. به عبارت دیگر، توسعه و پیشرفت تکنولوژیک باید در کانون توجه مدیران آن بانک قرار داشته باشد. گفتن این کار آسان تر است از اجرای آن.‌ اما برای شروع باید فردی را به عنوان مدیر ارشد فناوری اطلاعات به کار گرفت؛ کسی که دارای تجربه و تخصص بالا در زمینه نرم افزارهای مالی باشد. همچنین باید مرکزی ویژه به نام اداره تکنولوژی در بانک تاسیس کرد که چه به صورت مستقل و یا در همکاری با شرکت های بیرونی، ابتکارات تکنولوژیک جدید را برای بانک طراحی و اجرا کند.

 نه تنها «اداره تکنولوژی» باید مسئول طراحی و ارائه ابتکارات جدید تکنولوژیک باشد بلکه این مهم وظیفه هر مقام ارشد و حتی هر کارمند بانک است. آن ها در جریان حل هر مشکل یا طراحی هر سازوکاری باید در گام اول، استفاده از تکنولوژی را مدنظر قرار دهند و هوش مصنوعی باید در هر مرحله ای از برنامه ریزی های بانکی مورد توجه قرار گیرد. به علاوه برخورداری از وجود یک مدیر پروژه باتجربه به تحقق این تغییر فرهنگی کمک می کند. رمز جا انداختن فرهنگ تکنولوژیک در هر بانک آن است که همه کارکنان در ادارات مختلف را گرد میز برنامه ریزی جمع کنید. با این کار می توان یک فرهنگ تکنولوژیک مبتنی بر همکاری را در بانک حکفرما کرد. 

ریسک کنید تا پاداش بگیرید

یکی از بهانه هایی که مدیران بانک ها می آورند تا بی توجهی خود به تکنولوژی های جدید را توجیه کنند توجه به امنیت سایبری و مقابله با ریسک هک شدن است. به عقیده این افراد در آغوش گرفتن تکنولوژی های جدید، خطر نفوذ هکرها و سرقت اطلاعات را افزایش می دهد. اما باید گفت اگرچه ممکن است نگرانی های آن ها تاحدودی برحق باشد اما تهیه و تدوین یک پروتکل امنیتی قوی می تواند این نگرانی ها را رفع کند. بزرگترین خطر و ریسک برای هر بانکدار، بی عملی است؛ یعنی این که در برابر تحولات تکنولوژیک بی تفاوت بماند و هیچ کاری انجام ندهد.‌ آن چه مهم است این است که اطلاعات و داده های بانکی در نهایت پنهان کاری و امنیت مورد استفاده قرار گیرند و برای انتقال آن ها همه ملاحظات امنیتی در نظر گرفته شود.

تمرکز بر روی خاطره خوش مشتری

هدف نهایی و غایی هر شرکت تجاری باید خلق تجربه ای بهتر و ناب تر برای مشتری باشد. بانک ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. مسلما در دنیای امروز، برجای گذاشتن خاطره ای خوب از خود در ذهن مشتری نیازمند به کارگیری ابتکارات تکنولوژیک جدید است. اگر نقشه راه تکنولوژیک شما صرفا بر حفظ وضع موجود تمرکز داشته باشد بدون شک شکست خواهید خورد و توسط دیگران پشت سر گذاشته خواهید شد. در آینده نقش و اهمیت تکنولوژی در صنعت بانکداری بیشتر و بیشتر خواهد شد. بانک هایی که همواره به جلو نگاه می کنند و می خواهند جایگاه خوب خود را در صنعت بانکداری حفظ کنند باید نیروهای متخصص و باتجربه را که آماده چنین تغییراتی هستند به خدمت بگیرند. این بانک ها باید فرهنگ مبتنی بر ابتکارات تکنولوژیک را بپذیرند و یا این که خطر عقب ماندن از دیگران را به جان بخرند.