آیت‌الله رئیسی:
مردمی بودن با سخن نمی‌شود/ سازوکار میانجی‌گری و مشارکت مردم ایجاد می‌شود
رئیس قوه قضائیه گفت: از تکالیفی که در دوره تحول بر عهده قوه قضائیه است، مردمی بودن و نقش دادن به مردم است و باید مردم را در حوزه اقدام و عمل با دستگاه قضا همراه کرد که این امر با سخن گفتن به تنهایی شدنی نیست.
آیت‌الله رئیسی در نشست هم‌اندیشی شورای عالی قوه قضائیه با نهادهای مردمی و آیین رونمایی و ابلاغ دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با دستگاه قضا ضمن گرامیداشت یاد و خاطره سردار شهید سلیمانی از روح بلند شهدا و امام راحل استمداد طلبید تا نسبت به شناخت و انجام وظایف‌شان آنها را مدد کند.
وی افزود: امروز نقش مردم در ارتباط با دستگاه قضا انجام وظایف قوه قضائیه است و انقلاب ما مبتنی بر خواست، اراده و رأی مردم بنا شده است و نهادهای اساسی کشور نیز مبتنی بر رأی مردم است و شکل‌گیری آن با اراده مردم انجام شده است.
آیت‌الله رئیسی گفت: از افتخارات نظام این است که رأی و مشارکت مردم جزو اساسی‌ترین محورهای حرکتی بوده و هر کجا که حضور مردم را داشته‌ایم، کارها پیش رفته به عنوان مثال حضورشان در 22 بهمن پشتوانه جدی به نظام می‌دهد و جلوه‌ای از خواست مردم برای تداوم نظام است.
رئیس قوه قضائیه گفت: در عین حال توجه به اینکه مردم آنچه را که می‌خواهند باید تحقق یابد، اهمیت دارد، حضور آنها در راهپیمایی‌ها و مناسبت‌های مختلف جلوه‌ای از آنهاست که جلوه دیگر رأی دادن‌شان در انتخابات است؛ ما باید به حضور مردم نقش بدهیم تا تداوم یابد و اینکه چگونه نقش‌شان تعریف شود، مهم است.
وی ادامه داد: هر کجا که به مردم نقش داده‌ایم آثار و برکات آن را دیده‌ایم، در جنگ دفاع مقدس علاوه بر اینکه جنگ کلاسیک را داشته‌ایم، نقش دفاع مردمی است و موفقیت ما بر کسی پوشیده نیست، در قانون اساسی نیز مکلفیم به مردم در ارتباط با مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، محیط زیست، حقوق عامه و در برخورد با آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی نقش بدهیم.
آیت‌الله رئیسی تأکید کرد: در قانون مجازات اسلامی، آیین دادرسی و بسیاری از قوانین بیش از 30 مورد به صراحت آمده که مشارکت عمومی، نقش دادن به مردم و حضورشان اهمیت دارد و در ماده 66 آیین دادرسی مدنی و قانون مجازات اسلامی نیز تأکید شده که دستگاه قضا موظف است به مردم مشارکت و استفاده از کمک‌های مردمی برای حل مشکلات نقش بدهد.
وی با اشاره به حکم ابلاغی خود از سوی رهبری به عنوان رئیس قوه قضائیه گفت: در حکم بنده تأکید بر مردمی بودن و نگاه به مردم آمده که از تکالیف ما نیز در این دوره است؛ مردمی بودن با سخن نمی‌شود بلکه باید در حوزه اقدام و عمل آن را تعریف کرد اما اینکه چگونه می‌توان اقدامی کرد تا مردم با قوه همکاری کنند تعریف دیگری باید داشته باشد. ما به عنوان قوه بزرگ فقط یک وسعت نمی‌خواهیم بلکه به قوه قضائیه قوی می‌اندیشیم که اجرای عدالت و حق را داشته باشد و نگاه مردم را در فرایند دادرسی و پیگیری‌های اجتماعی با خود همراه کند.
رئیس قوه قضائیه با اشاره به حرکت دو سویه بین دستگاه قضا و مردم، گفت: هم قوه قضائیه به مردم و نگاه به مشارکت آنها نیاز دارد و هم مردم باور، اراده و اقدام را در حوزه عمل باید داشته باشد.
آیت‌الله رئیسی تصریح کرد: برای آزادی بسیاری از زندانیان، کمک‌های مالی از سوی مردم جمع‌آوری می‌شود؛ در بخش دیه مردم برای گلریزان پول جمع می‌کنند اما آیا تمام نقش مردم پول دادن است؟ برای بازسازی شخصیت زندانی و بازپروری زندانیان نقش مردم کجاست؟ باید مجموعه خیرخواه که بتواند زندگی فرد زندانی را متحول کند و هدفش بازاجتماعی و تحول باشد را ایجاد کنیم. اینکه رهبر کبیر انقلاب فرموده زندان‌ها باید دانشگاه شوند یک شعار نیست و امکان دست یافتن به آن وجود دارد.
وی گفت: بنابراین یک بخش از نگاه مردم به زندانیان کمک‌های مالی است و از سوی دیگر قوه قضائیه وظیفه سزادهی به زندانی را فقط ندارد بلکه علاوه بر آن باید احسان را جاری کند و بازاجتماعی کردن و رفع آسیب‌های اجتماعی در این میان مهم است.
رئیس قوه قضائیه بیان داشت: نگاه‌های بعد از حکم دادن باید به گونه‌ای باشد که تا حدی آسیب‌ها کم شود البته علل ایجاد جرم‌ها متفاوت است اما اگر نقش مردم را درست تعریف کنیم به نظر می‌توان در مسأله امروز و اساسی ما کمک‌کننده باشد.
آیت‌الله رئیسی گفت: شاخص امروز، همدلی است که باید با مردم کار مشترکی انجام داد و پیامد آن اعتمادسازی در جامعه است و قوه قضائیه در تراز خواهد بود.
وی با اشاره به دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوه قضائیه گفت: این دستورالعمل یکی از گام‌های مثبتی است که بیش از 30 جلسه صاحبنظران وقت گذاشته‌اند تا بتوان قانونمند به مشارکت مردم نقش بدهند.
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: مسؤولیت‌های قوه قضائیه با مشارکت نخبگان می‌تواند از حوزه سیاست‌های راهبردی، دادرسی، پیشگیری از جرم گرفته تا بازاجتماعی کردن شخصیت زندانیان، تغییر، پیشگیری و آسیب‌شناسی نقش‌هایی را برای مشارکت مردم تعیین کرد و کاملاً می‌توان آن را به صورت دقیق تعریف نمود.
آیت‌الله رئیسی افزود: نهادهای مردمی در دادن آموزش‌های حقوقی پیشگیرانه می‌تواند در بسیاری از پرونده‌ها مؤثر باشند به طور مثال در حفظ حقوق عامه می‌توان از نقش مردم استفاده کرد و نقش این نهادهای مردمی را در کاهش ورودی پرونده‌ها به قوه قضائیه با افزایش صلح و سازش در پیش گرفت.
وی گفت: سازوکار جدیدی در بحث نهاد داوری، میانجی‌گری و شورای حل اختلاف در دستگاه قضا ایجاد شده و در گام دوم حرکت انقلاب نقش مشارکت‌های مردمی در عموم کارها را می‌توان تعریف کرد و مقدمات آن اکنون آماده شده است.