همه آن چه باید درباره سهام عدالت بدانید
سهام عدالت مسئله‌ای است که این روزها ذهن بسیاری از مردم را درگیر کرده است.
سهام عدالت مسئله‌ای است که این روزها ذهن بسیاری از مردم را درگیر کرده است. هر روز خبرهای مختلفی در این زمینه به گوش می‌رسد و اخبار ضد و نقیض فراوانند. این مسئله حتی ذهن فعالان بازار سرمایه را نیز درگیر کرده است و بسیاری از کارشناسان نگران اثرات این طرح روی وضعیت کلی بورس هستند. صحبت از طرحی است که بیش از نیمی از جمعیت کل کشور را درگیر کرده و ابعاد بسیار گسترده‌ای دارد. برای آنکه بتوانید فروش اینترنتی سهام عدالت خود را به آسانی انجام دهید، 2 دقیقه وقت بگذارید و این راهنما را بخوانید، بعضی از مهمترین سوالات همراه با پاسخ هایشان را برایتان گرد آوردیم:
سهام عدالت چیست؟
سهام عدالت را می‌توان نوعی یارانه غیر نقدی دانست. این پروژه مدت‌ها مطرح بود، سرانجام در سال 1385 در دولت نهم اجرایی شد و به موجب آن، سهام بعضی از شرکت‌ها و کارخانه‌های دولتی به اقشار خاصی از مردم تعلق گرفت. سبد سهام عدالت شامل سهم‌هایی از شرکت‌ها و کارخانه‌های خودروسازی، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاه‌ها، مخابرات، نفت و گاز می‌شود. مدیریت این سبد سهام به دست شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سپرده شد و سود حاصل از فعالیت‌ها به صورت سالانه به حساب مردم واریز می‌شد.
سهام عدالت به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
قبل از این که برگه‌های سهام در اختیار مردم قرار بگیرد، لازم بود اقشار کم‌درامد شناسایی و دسته‌بندی شوند. به این منظور، دهک‌بندی انجام شد و در مرحله اول 42 میلیون نفر در قالب شش دهک از پایین‌ترین سطوح درامدی به بالا، دسته‌بندی شدند. دهک‌ها شامل این گروه‌ها می‌شوند: مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی، روستاییان و عشایر، کارگران فصلی ساختمانی، گروه‌های کم‌جمعیت مانند خبرنگاران، زنان سرپرست خانوار، طلاب، خادمان مساجد و ... ،کارمندان و بازنشستگان دولتی، دستگاه‌های عمومی و بازنشستگان کشوری و لشکری.
آزادسازی سهام عدالت به چه معنا است؟
همان طور که اشاره شد، تا به امروز مدیریت سبد سهام عدالت به عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بوده است و مردم نقشی در آن نداشتند. امسال با موافقت رهبری بنا شد به مردم در این زمینه حق انتخاب داده شود. به موجب این طرح، سهامداران می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند مستقیما مدیریت سهام به عهده خودشان باشد یا ترجیح می‌دهند طبق روال سابق و به صورت غیر مستقیم عمل کنند. وب سایت samanese.ir برای انتخاب روش آزادسازی در اختیار سهامداران است و مهلت این کار تا تاریخ 15 خرداد در نظر گرفته شده است.
روش آزادسازی مستقیم چه ویژگی‌هایی دارد؟
در روش مستقیم افراد انتخاب می‌کنند که خود، مدیریت سبد سهام را به عهده بگیرند. برای استفاده از این روش، لازم است اطلاعات پایه در زمینه بازار سرمایه یا دست کم وقت و اشتیاق یادگیری داشته باشید. در این حالت، ریسک سرمایه‌گذاری تا حدود زیادی به عملکرد خودتان بستگی دارد. بررسی‌ها نشان داده است که بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس معمولا بیشتر از تورم سالانه است. افرادی که به هر دلیل، می‌خواهند سهام عدالت خود را بفروشند، باید این روش را انتخاب کنند.
روش آزادسازی غیر مستقیم چه مزایا و معایبی دارد؟
این روش برای کسانی مناسب است که هیچ گونه آشنایی با بورس ندارند و علاقه‌ای هم به یادگیری ندارند. برای انتخاب این روش لازم نیست کار خاصی انجام دهید. اگر روش مستقیم را انتخاب نکرده باشید، طبق روال گذشته مدیریت سهام‌تان به عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خواهد بود. در این حالت، تمامی فرایندها را شرکت انجام می‌دهد و سهام‌دار فقط سودها را طبق برنامه زمانی مشخص دریافت می‌کند. البته این برنامه هنوز اعلام نشده است.
قرار است پس از پایان مهلت ثبت نام، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی وارد بورس شوند و سهام‌شان به صورت عرضه اولیه به بازار ارائه شود. صاحبان سهام عدالت، در واقع صاحب سهام این شرکت‌ها خواهند شد و بسته به عملکرد شرکت، ممکن است سود یا زیان به دست آورند.
نحوه فروش سهام عدالت چگونه است؟
اگر قصد فروش سهام عدالت خود را داشته باشید، لازم است روش مستقیم را انتخاب کنید تا بتوانید در زمان آزادسازی سهم‌ها را به فروش برسانید. آزادسازی به صورت تدریجی انجام می‌شود و در هر مرحله، درصدی از سبد سهام آزاد خواهد شد. در حال حاضر، طبق مصوبه شورای عالی بورس امکان فروش 30 درصد از سبد فراهم شده است اما این فروش شرط و شروط‌هایی دارد.
سفارش فروش را می‌توان نزد بانک‌ها یا کارگزاری‌ها ثبت کرد. برای استفاده از خدمات بانک، لازم است به شعب بانک‌هایی مراجعه کنید که در آن‌ها حساب دارید و شماره شبای آن حساب را در سامانه وارد کرده‌اید. فرم‌ها و تعهدنامه مورد نیاز را پر می‌کنید و وکالت فروش را در اختیار بانک قرار می‌دهید. بانک از طریق کارگزاری‌ها فروش را انجام می‌دهد و مبلغ را طبق توافق، پس از کسر کارمزد و مالیات و حق‌العمل، به حساب سهامداران واریز می‌کند.
روش ساده‌تر استفاده از خدمات کارگزاری‌ها است که به صورت غیر حضوری انجام می‌شود. مثلا با مراجعه به سامانه فروش سهام عدالت آگاه (www.se.agah.com) می‌توانید دارایی‌های خود را مشاهده و در صورت تمایل سفارش فروش را ثبت کنید. در این مرحله نیازی به داشتن کد بورسی نیست و حتی لزومی ندارد مشتری کارگزاری آگاه باشید. کارگزاری با صلاحدید خود و البته با هماهنگی ناظر بازار، 30 درصد از سهم‌ها را می‌فروشد، مبلغ حاصل از فروش را بانک به حساب سهامداران واریز می‌کند.
ارزش سهام عدالت چقدر است؟
برگه‌های سهام با ارزش اسمی یک میلیونی، پانصد هزار تومانی و ... در اختیار مردم گذاشته شد اما در حال حاضر ارزش آن‌ها بسیار بیشتر شده است. البته قیمت سهم فقط در بورس مشخص می‌شود و از آن جا که سهم‌ها هنوز به فروش نرفته‌اند، نمی‌توان رقم دقیقی اعلام کرد. با این حال، طبق تخمین کارشناسان ارزش این سبد سهام بین 10 تا 15 برابر رشد داشته است. برخی می‌گویند ارزش این سهم‌ها در حال حاضر بازه‌ای بین 7 تا 15 میلیون را در بر می‌گیرد. برای مشاهده سبد سهام خود و اطلاع از قیمت‌های روز، می‌توانید به وب سایت sahmedalat.com مراجعه کنید.
تکلیف سهام عدالت متوفیان چیست؟
سهام عدالت افرادی که فوت کرده‌اند به وراث آن‌ها منتقل خواهد شد اما جزئیات آن هنوز اعلام نشده است. تلاش بر این است که بسترهای انتقال سهام به وراث در مرحله دوم آزادسازی به صورت الکترونیکی آماده شود. مشمولان متوفی می‌توانند به وب سایت اطلاع‌رسانی سهام عدالت به آدرس news.samanese.ir مراجعه و اطلاعیه‌های جدید را مشاهده کنند.
سخن آخر
پروژه سهام عدالت در راستای خصوصی‌سازی و افزایش رفاه مردم اجرایی شد. بیش از نیمی از جمعیت کشور تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند. این سبد سهام، شامل سهم‌هایی از بهترین و ارزشمندترین شرکت‌های دولتی می‌شود و قیمت آن نسبت به ارزش اسمی خود 10 تا 15 برابر رشد کرده است. طرح آزادسازی به افراد اجازه می‌دهد تصمیم بگیرند سهام‌شان را شخصا مدیریت کنند یا این کار را به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بسپارند. در هر دو صورت احتمال سود و زیان وجود دارد.