گوترش: شکاف جهان واقعی است و ما شاهد تعمیق آن هستیم

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در مصاحبه با آسوشیتدپرس در آستانه سالروز امضای منشور این نهاد به سال ۱۹۴۵ در سان فرانسیسکو گفت، حتی در دوران "رویارویی بزرگ" میان اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده و با تمام مشکلاتی که امروز در جهان وجود دارد "ما رویارویی مهمی در میان قدرت‌های بزرگ نداریم."

اما گوترش گفت، بزرگترین ناامیدی او به عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد، درد و رنج بیشماری است که بسیاری از مردم در درگیری‌های متوسط و کوچک متحمل می‌شود. او به سوریه، لیبی، یمن و افغانستان به عنوان درگیری‌هایی اشاره کرد که هنوز صلح را به خود ندیده‌اند.

او گفت: ما شاهد بی‌اعتمادی زیادی هستیم. ما شاهد خرابکاران هستیم و یک شورای امنیت متحد که به ما در انجام اقدام قاطع کمک کند و آن‌ کشورها را به آتش‌بس، مذاکرات صلح و صلح برسانیم، نمی‌بینیم.

گوترش سپتامبر گذشته نسبت به خطر تقسیم شدن جهان به دو دسته هشدار داده بود؛ ایالات متحده و چین اینترنت، ارز، تجارت و قوانین مالی رقابتی ایجاد می کنند و استراتژی‌های ژئوپولیتیکی و نظامی خودشان را دارند. او با گذشت ۹ ماه از آن زمان گمان می‌کند این "شکاف واقعی است" و "ما در حال رویت تعمیق این شکاف هستیم."

دبیرکل سازمان ملل متحد تمایل دارد که کشورهای مهم اختلافاتشان را کنار گذاشته، متحد شوند و "جامعه جهانی را در واکنش منسجم به چالش‌هایی که ما با آن‌ها مواجه هستیم، رهبری کنند."

آنتونیو گوترش همچنین گفت، ضرورت همکاری بین‌المللی بیشتر و سازمان‌های چندجانبه قوی‌تر برای رسیدگی به چالش‌هایی نظیر تروریسم، تغییرات آب و هوایی، پاندمی ویروس کرونا، بی‌قانونی در فضای سایبری و تکامل حوزه‌های علمی شامل هوش مصنوعی برای اطمینان یافتن از اینکه آن‌ها به بشر سود می‌رسانند نه ضرر، وجود دارد.  

او تاکید کرد، نهادهای چندبعدی به "قدرت و قابلیت بیشتری برای تضمین اینکه همکاری بین‌المللی به نتایج موثر و کارآمد ختم می‌شود، نیاز دارند." گوترش برای نمونه گفت، سازمان بهداشت جهانی برای وادار ساختن کشورها به انجام آنچه گمان می‌برد بهترین راه برای مقابله با کرونا باشد، اختیارات اندکی دارد. نهادهای بین‌المللی همچنین اختیار بسیار اندکی برای وادار ساختن دولت‌ها و جوامع به "تصویب تمام تدابیر ضروری برای شکست تغییرات آب و هوایی دارند."

گوترش گفت، سازمان ملل متحد "به عنوان یک سکویی که همه بتوانند کنار هم باشند، نقش مهمی برای ایفا کردن دارد." او به نشست اخیر دولت‌ها، شرکت‌ها، کارشناسان و جامعه مدنی برای گفت‌وگو درباره تضمین اینکه فضای سایبری و جهان دیجیتال "نیرو خیر هستند و آینده بشریت را تهدید نمی‌کنند" اشاره کرد.

دبیرکل سازمان ملل متحد افزود: گمان می‌کنم این ظرفیت که یک پلتفورمی باشدی که مردم را کنار هم جمع کند، مسائل جهانی به بحث گذاشته شود و راهکاری جهانی ارتقا یابد، بزرگترین قدرت سازمان ملل متحد است.

با این حال گوترش افزود: البته من سرخورده هستم، با توجه به فقدان همکاری بین‌المللی در لحظه کنونی اما زمانی که جنبش اعضا و جوامع را می‌بینم، اطمینان می‌یابم که امیدی برای یک آینده متفاوت از همبستگی و اتحاد وجود دارد. یک چیز روشن است؛ اینکه ما به همان ارزش‌هایی که موجب تشکیل سازمان ملل متحد شد و همان ارزش‌هایی که امروز برای غلبه بر حال حاضر ضرورت دارد، نیاز داریم. آن ارزش‌ها برابری، فراگیری، احترام به حقوق بشر و برای این سیاره، همکاری بین‌المللی و ارزش به رسمیت شناختن ضرورت و غنای گوناگونی در جوامع ما همچنان در ۲۵ سال آتی (۱۰۰ سالگی سازمان ملل در ۲۰۴۵) پای بر جا می‌ماند.