اقتصاد؛ اولویت دولت دوازدهم
انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم درحالی فردا برگزار خواهد شد که حل مشکلات اقتصادی، مهم‌ترین مطالبه مردم از پیروز انتخابات خواهد بود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز هفته گذشته در دانشگاه افسری امام حسین(ع)، با توصیه به نامزدهای ریاست جمهوری گفتند: «من توصیه می‌کنم به همه این آقایان محترمی که نامزدهای انتخاباتی هستند و به آنها می‌گویم ـ آنچه را به مردم باید عرض بکنیم، عرض کردیم ـ به آنها من عرض می‌کنم که در وعده‌های خود، در اظهارات خود، در برنامه‌هایی که به مردم می‌دهند، توجه کنند که دو سه چیز را حتما رعایت بکنند: یکی مسائل اقتصادی است. حتما توجه کنند به مسائل اقتصادی و بگویند و قاطع بگویند که برای اقتصاد کشور می‌خواهند تلاش بکنند؛ این یکی از مسائل مهم است. بگویند که در درجه اول، معیشت مردم برایشان دارای اهمیت است.»
با توجه به بیانات مقام معظم رهبری، دولت دوازدهم باید توجه ویژه‌ای بر معیشت مردم داشته و براساس آن برنامه‌ریزی کند، بنابراین انتخابات دوازدهم براساس شرایط موجود بیشتر بر پایه مسائل اقتصادی استوار شده و مردم برای بهبود معیشت و اوضاع اقتصادی خود میان نامزدها به دنبال بهترین برنامه خواهند بود.
با این حال، کارشناسان معتقدند نامزدهای انتخابات در ارائه برنامه‌های مدون اقتصادی برای حل معضلات معیشتی مردم، چندان موفق نبودند.
توجه به فقرا، نقطه قوت برنامه‌ها
دکتر آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه تهران درباره برنامه‌های اقتصادی و معیشتی ارائه شده از سوی نامزدهای انتخابات دوازدهم به خبرنگار جام جم گفت: نامزدها برنامه‌ای ارائه نکرده‌اند که بتوان به آن استناد و درباره آینده اقتصاد و معیشت مردم پیش‌بینی کرد.
بغزیان افزود: در این شرایط برخی نامزدها به‌واسطه فعالیت‌های چهار ساله خود در دولت یازدهم به نوعی کارنامه مشخصی دارند، به صورتی که تقریبا براساس همین کارنامه در کارزارهای انتخاباتی حاضر شدند و همین نکته باعث شد که تقریبا برنامه‌ای جدید از این گروه نداشته باشیم.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: شعارهای انتخاباتی و همچنین تبلیغات گروه مقابل نیز در راستای رسیدن به اهداف تعیین شده بود و نشانه‌ای از ارائه برنامه دقیق اقتصادی در آنها دیده نمی‌شد، چون معیشت مردم با اعلام اعداد و ارقام یارانه‌ای یا تعداد مشاغل ادغام شد به صورتی که برنامه مشخصی از آن برای تصمیم‌گیری رأی‌دهندگان نداشتیم.
به اعتقاد وی، تاکید گروه رقیب دولت یازدهم بر حمایت از فقرا نکته مثبتی است، چون حداقل این امید را ایجاد می‌کند که دغدغه نامزدهای این گروه می‌تواند عاملی برای پیگیری و دسترسی به نتایج مناسب معیشتی برای مردم در دولت همین گروه باشد، درحالی که نامزدهای دولت یازدهم بدون ارائه برنامه مشخص بر ادامه مسیر طی شده تاکید داشتند.
بغزیان با اشاره به اهمیت مقاوم‌سازی اقتصاد به جام‌جم گفت: سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بارها از سوی مقام معظم رهبری تاکید شده است، اما در برنامه‌های انتخاباتی این دوره صرفا به تاکید اجرا بسنده شد، درحالی که لازم بود نامزدها برنامه‌ای دقیق و مشخص برای اجرای این سیاست‌ها ارائه می‌کردند.
با سفره مردم بازی نکنیم
از سوی دیگر دکتر مهدی پازوکی، اقتصاددان درباره برنامه‌های معیشتی نامزدها به جام‌جم گفت: یکی از مهم‌ترین نکاتی که باعث می‌شود مردم فردی را انتخاب کنند، آینده اقتصادی و معیشتی آنهاست که مقام معظم رهبری بدرستی بارها حتی قبل از دوران رقابت‌های انتخاباتی به آن تاکید فرموده‌اند. از این‌رو بهتر بود نامزدها در این زمینه حرکت می‌کردند.
پازوکی با اشاره به آخرین مناظره انتخاباتی هفته گذشته افزود: در این مناظره قرار بود نامزدها به سؤال‌های مردم درباره آینده وضعیت زندگیشان پاسخ دهند، اما همان‌طور که دیدیم بحث‌ها اغلب در حاشیه بود و هیچ برنامه‌ای دقیق برای آنچه دولت آینده قرار است به آن دست یابد، ارائه نشد.
این اقتصاددان معتقد است، نباید با معیشت مردم بازی و احساساتشان را برای رسیدن به اهدافی خاص تحریک کرد؛ بلکه لازم است با در نظر گرفتن اصول اقتصادی و استفاده از توانایی‌های موجود به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که مردم تحول و تغییر مثبت را در سبد معیشتی خود لمس کنند.
وی عنوان کرد: در طول برنامه‌های مبارزاتی انتخابات دوازدهم، اعداد و ارقام به گونه‌ای مطرح شد که انگار هیچ پشتوانه علمی یا عملی ندارند و فقط قرار است نظر مخاطبان را جلب کند، در حالی که توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و همچنین به‌کارگیری راهکارهای اصولی کارشناسان اقتصادی و دانشگاه‌ها می‌تواند بهترین راهکار برای بهبود شرایط معیشتی مردم باشد.
شعار به جای برنامه ارائه شد
در همین زمینه، دکتر مرتضی عزتی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس درباره مناظره‌ها و تبلیغات انتخاباتی و ارتباط آنها با معیشت مردم به جام‌جم گفت: به صورت مشخص هیچ نامزدی برنامه ارائه نکرد و فقط یک گروه اعلام کرد که همان شیوه قدیم را ادامه می‌دهیم و دیگران هم نسبت به مشکلات این رویه، مواردی را مطرح کردند.
عزتی تاکید کرد: از آنجایی که نامزدها در ایران، فردی وارد میدان رقابت می‌شوند، نمی‌توانند برنامه‌ای دقیق ارائه کنند چون یک نفر در تمام حوزه‌ها تخصص ندارد که بتواند برنامه‌ای دقیق و اصولی ارائه کند در حالی که اگر حزب‌ها از این نامزدها حمایت کنند، برنامه از سوی احزاب که چند سال تلاش کرده‌اند مدون و از سوی نامزدها اعلام می‌شود.
این استاد دانشگاه افزود: با توجه به موارد یاد شده تنها نکته‌ای که نامزدها می‌توانند در غالب تبلیغات انتخاباتی به مخاطبان ارائه کنند هدف، شعار یا ایده‌هایی است، نکته اینجاست که هیچ تضمینی برای به نتیجه رسیدن شعارها، ایده‌ها یا اهداف نیست که گاهی می‌تواند باعث بروز جریان‌های خاصی در انتخاب یک فرد هنگام برگزاری انتخابات باشد، چون تمامی مردم جامعه نیز نمی‌توانند در تمام زمینه‌ها اطلاعات برای تجزیه و تحلیل موارد یادشده داشته باشند.
وی معتقد است اغلب رأی‌دهندگان با توجه به مسائل موجود، خود نسبت به انتخاب نامزد موردنظر اقدام می‌کنند که تحت‌تأثیر همین شعارهای مطرح شده است. پس در نتیجه حالا که برنامه‌ای از سوی نامزدها ارائه نشده است، همان شعارها تعیین‌کننده انتخاب مردم خواهد بود.
مسائل حاشیه‌ای پررنگ‌تر بود
دکتر بیژن عبدی اقتصاددان درباره نقش معیشت مردم در شعارهای انتخاباتی به خبرنگار ما گفت: در این دوره بیشتر به جای این‌که به معیشت مردم توجه شود سایه سنگین حاشیه‌ها بر این مساله آشکار بود که نتوانست ملاک دقیقی برای انتخاب مردم باشد.
عبدی افزود: ایام انتخابات شاید خیلی فرصت بحث‌های ریز اقتصادی نباشد اما جهتگیری نامزدها باید به‌گونه‌ای باشد که مخاطبانشان بتوانند براساس این برنامه‌ها تصمیم‌گیری کرده و در نهایت به نامزد موردنظرشان رأی بدهند.
وی تاکید کرد: در این دوره متاسفانه گروهی از نامزدها که اکنون مسئول اجرایی هستند صرفا با ارائه عملکردهای گنگ گذشته آن هم به‌طور غیرملموس بسنده کردند، چون وقتی اعلام شد شرایط اقتصادی مناسب است، اما مردم با مشکلات معیشتی مشخصی دست و پنجه نرم می‌کردند که انکارش به صلاح نبود.