سلول درمانی بیماران کرونایی+جزئیات

معصومه نوری مسئول واحد تحقیق و توسعه بانک خون بند ناف رویان گفت: فاز اول پروژه سلول درمانی بیماران مبتلا به فرم حاد عفونت ویروس کرونا توسط پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی با همکاری دانشگاه های شهید بهشتی، تهران، شرکت فناوری بن یاخته های رویان و شرکت سل تک فارمد انجام شد.

وی افزود: ویروس کرونا توانایی فریب سیستم ایمنی را دارد و باعث عدم تنظیم مناسب در پاسخ سیستم ایمنی می شود. بدن انسان در فرم شدید بیماری دراین عفونت ویروسی، از واکنش نامناسب سیستم ایمنی نسبت به بیماری به شدت آسیب می بیند که منجر به شروع تولید مقادیر زیادی فاکتورهای التهابی در بدن شخص بیمار به خصوص در بافت ریه می شود.

وی افزود: سیستم ایمنی در این موقعیت، نه تنها ویروس را از بین نمی برد بلکه با عدم عملکرد صحیح، آسیب بیشتری به بافت ریه می زند و سندرم حاد تنفسی(که یک عامل در بستری در بخش های ویژه بیمارستانی است) را در بیمار ایجاد می کند.

به گزارش فرتاک نیوز،نوری با بیان اینکه در سندرم حاد تنفسی عملکرد ریه کاهش پیدا می کند و همین عامل سبب بستری بیماران در بخش های ICU می شود ادامه داد: هدف از  سلول درمانی در کوید-19 یافتن راهکار درمانی و کاهش عوارض ناشی از سندرم حاد تنفسی مبتلایانی است که دچار وضعیت وخیم و حاد هستند. این بیماران عموما به عوامل کمکی مانند اکسیژن رسانی، ونتیلاتور و سیستم های کمک تنفسی نیازمند هستند و داروی شناخته شده ای هم تا کنون برای مدیریت آن پیدا نشده است.

*سلول درمانی بیماران کرونایی

وی در ادامه خاطر نشان کرد: مطالعات آزمایشگاهی، حیوانی و کارآزمایی های بالینی که در گذشته انجام شده بود، نشان می داد که استفاده ازسلول درمانی به خصوص سلول های بنیادی مزانشیم توانایی کنترل سندرم حاد تنفسی را دارند. براساس همین پشتوانه ها و تحقیقاتی که در بیماری های ویروسی دیگر مانند آنفولانزا که عفونت تنفسی ایجاد می کردند انجام شده بود، سلول های بنیادی تا حدودی توانسته بود باعث بهبود بیماری شود.

نوری گفت: با توجه به شواهد قوی که در گذشته داشتیم و نشان می داد سلول های بنیادی می تواند برای تنظیم عملکرد سیستم ایمنی موثر واقع شود و منجر به بازسازی بافتی شود طرح سلول درمانی بیماران کرونایی در فاز شدید و وخیم راشروع کردیم.

مسئول واحد تحقیق و توسعه بانک خون بند ناف رویان تصریح کرد: در سلول درمانی این بیماری ها عموما سه انتظار داریم . اول اینکه پیش بینی می کنیم  سلول های بنیادی و به طور خاص سلول های مزانشیم، سیستم ایمنی را تعدیل کنند، چون این عملکرد از این سلول ها، شناخته شده است. این سلول ها در محیط ملتهب فاکتورهای ضدالتهابی تولید می کنند.

وی افزود: انتظار دوم این است که سلول های مزانشیم بافت  صدمه دیده شش ها را بازسازی کنند و مانع از صدمه بیشتر به آنها شوند و به همین دلیل در پزشکی بازساختی روی آن بحث می شود، سلول های مزانشیم در بافت آسیب دیده ریه شروع به ترمیم ضایعات و عفونت های ناشی از ویروس کنند وعلائم بالینی افرادی که دچار کرونا ویروس حاد شده اند رابهبود می بخشند.

به گفته وی، انتظار سوم این است که با سلول درمانی در بلند مدت عوارض به جا مانده از عفونت کاهش یابد.

سلول درمانی مبتلایان به فرم حاد و وخیم کرونا در ایران از اسفند ماه سال 98 آغاز شد

نوری با تاکید بر اینکه نتایج و مستندات آزمایشگاهی حیوانی و کارآزمایی های بالینی موجود در دنیا ما را برای انجام کارآزمایی بالینی  بر روی نوع شدید کرونا مجاب کرد افزود: دراسفند ماه سال گذشته افراد بستری در بخش مراقبت های ویژه و مبتلا به نوع وخیم بیماری کرونا که در شرایط حاد بودند برای سلول درمانی انتخاب شدند. از آنجایی که این افراد در ICU بستری بودند و به منابع سلول های بنیادی اتولوگ  آنها دسترسی نداشتیم از این رو به منبع سلولی آلوژنی که برای همه بیماران قابل استفاده باشد نیاز بود.

مسئول واحد تحقیق و توسعه بانک خون بند ناف رویان گفت: برای این موضوع از سلول های آلوژن مزانشیم بافت های جنینی  که در شرکت سل تک فارمد با حفظ استانداردهای رایج تولید می شد استفاده کردیم. این سلول ها  برای همه بیماران قابل استفاده بود و نیاز به تعیین HLA نداشت و از طرفی سیستم ایمنی دریافت کننده را هم تحریک نمی کرد.

نوری درباره نحوه انجام طرح گفت: این سلول ها به صورت داخل وریدی به بیماران تزریق شد. در تزریق داخل وریدی، عموما یکی از ایرادت تزریق وریدی این است که سلول ها در ریه تجمع می کنند ولی برای بیماری کرونا، نکته مثبت همین بود. بافت آسیب دیده ریه است و تجمع سلول ها به نفع فرایند درمان مورد انتظار پبش می رفت.هفته چهارم اسفند تزریق ها شروع شد. در فاز اول هدف تعیین ایمن بودن سلول درمانی برای بیماران بود.

مسئول آزمایشگاه تحقیق و توسعه رویان افزود: اواسط فروردین فرآیند تولید و تزریق سلول برای 12 بیمار در شرایط حاد در بیمارستان های مسیح دانشوری و شریعتی انجام شد . اطلاعات به دست آمده در اردیبهشت ماه جمع آوری شد و گزارش آن درحال آماده سازی برای چاپ در نشریات علمی معتبر است.

وی دربار اثربخشی سلول درمانی این بیماران گفت: در فاز اول به این نتیجه رسیدیم که فرایند سلول درمانی بیماران حاد کرونایی ایمن است و خطری برای بیمار ندارد. به طور کلی نتایج ما با تعداد محدودی از نتایج منتشر شده از سایر کشورها قرابت دارد. فاز دوم مطالعه هم روی تعداد بیشتری انجام شده در سه گروه مطالعاتی کنترل، تست سلول و اگزوزوم به علاوه سلول انجام شده و نتایج آن در حال بررسی است.

نوری در ادامه گفت: فاز دوم مطالعه به بررسی اثر اگزوزوم های خارج سلولی مزانشیم و سلول درمانی پرداخته شده است که بیمارگیری و انجام مداخله پایان یافته و در حال بررسی و آنالیز نتایج به دست آمده از این فاز هستیم.