تخت روانچی: برجام در وضعیت خوبی نیست/ روابط تجاری ایران باید با دنیا عادی شود
مجید تختروانچی گفت: موضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به برجام روشن است. ما به تعهدات خود عمل می‌کنیم. کاهش تعهدات هم براساس خود برجام بوده است. در عین حال، یک زمانبندی در مصوبه مجلس وجود دارد و ما هم در این مسیر پیش می‌رویم.
مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک با ایرنا گفتگویی داشته است. مهمترین بخش‌های این گفتگو در ادامه آمده است.
برجام در وضعیت خوبی نیست/ روابط تجاری ایران باید با دنیا عادی شود
- برجام در وضعیت خوبی نیست. دلیلش هم این است که برخی از اعضای برجام به تعهدات خود پایبند نبودند. نه تنها این تعهدات را انجام ندادند بلکه از اجرای تعهدات برجامی و قطعنامه ۲۲۳۱ توسط بقیه کشورها هم جلوگیری می‌کنند.
- وقتی شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ را تصویب کرد، مهری بر برجام زد و آن را به عنوان یک قطعنامه لازم‌الاجرا تعیین کرد. وقتی قطعنامه‌ای نیز لازم‌الاجرا شود، اجرای آن دیگر مختص اعضای آن توافق نیست بلکه سایر کشورها هم باید به آن پایبند باشند.
- مسئله دوم که در قطعنامه هم وجود دارد آن است که روابط تجاری ایران باید با دنیا عادی شود و کشورها، روابط تجاری ایران با دنیا را تسهیل کنند. این تعهد، تعهد اعضای برجام نیست بلکه تعهد همه کشورهای ملل متحد است.
پیش بینی حفظ برجام سخت است
- اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا از برجام می‌گفتند ما تلاش می‌کنیم تعهدات‌مان را انجام دهیم اما نمی‌توانیم. حالا نمی‌توانستند یا نمی‌خواستند نتیجه آن برای ما فرقی نمی‌کرد. یعنی نتیجه آن، این بود که ما تعهدات خود را انجام می‌دادیم اما طرف مقابل تعهداتش را انجام نمی‌داد و ما این مسئله را بارها به هماهنگ‌کننده برجام که اتحادیه اروپا است، اعلام کردیم.
- هنگامی که ترامپ تصمیم گرفت از برجام خارج شود، کشورهای اروپایی با ما تماس گرفتند و گفتند ایران عجله نکند چراکه ما خروج آمریکا را جبران می‌کنیم. ما از همان ابتدا به اروپایی‌ها گفتیم که با خروج آمریکایی‌ها از توافق، توازن در متن برجام بهم خورده است.
- اگر بخواهیم این توافق حفظ شود، باید طرف مقابل به تعهداتش عمل کند. حالا اینکه این توافق به سوی حفظ نشدن می‌رود یا قابل حفظ هست واقعا پیش بینی آن سخت است.
طبق زمانبندی مصوبه مجلس پیش می‌رویم
- ما سوخت ۲۰ درصد را برای نیروگاه تهران نیاز داریم. این هم یک مسئله مرسومی در دنیا است که کشورها سوختی را تولید می‌کنند و از آن برای زمانی که نیاز دارند، نگهداری می‌کنند. اقدام ایران کار عجیبی نیست و قبلا نیز اعلام کرده بودیم که به سقفی برای درصد غنی‌سازی قائل نیستیم و اکنون هم براساس مصوبه مجلس عمل می‌کنیم.
براساس عملی که بایدن نسبت به برجام دارد، تصمیم می‌گیریم و اقدام متقابل را انجام می‌دهیم. بارها هم اعلام کرده‌ایم آمریکا به برجام برگردد و این بازگشت هم کامل و بدون پیش شرط باشد یعنی بدون اینکه بخواهد موضوعات بی‌ربط و باربط را با برجام مطرح کند. آنها اگر به تعهدات‌شان برگردند، ما هم به تعهدات‌مان برمی‌گردیم.
اینکه آمریکا به برجام بازنگردد و تعهداتش را انجام ندهد، ما چه خواهیم کرد، بستگی به این دارد که رویکردش چطور باشد. در این شرایط می‌گذاریم بایدن خود تصمیم بگیرد. فقط این نکته باید روشن باشد که نمی‌شود تعهدات بین‌المللی آمریکا نصف و نیمه اجرا شود. اگر آنها ادعای برگشت به برجام دارند، باید این برگشت همراه با اجرای کامل تعهدات باشد و هیج حاشیه و شک و شبهه‌ای در آن وجود نداشته باشد.
موضع جمهوری اسلامی ایران نسبت به برجام روشن است. ما به تعهدات خود عمل می‌کنیم. کاهش تعهدات هم براساس خود برجام بوده است. در عین حال، مصوبه مجلس را داریم که باید به آن عمل کنیم. یک زمانبندی در مصوبه مجلس وجود دارد و ما هم در این مسیر پیش می‌رویم... بنابراین نمی‌توانیم زمان بدهیم که تا چه زمانی صبر می‌کنیم. در وهله نخست براساس منافع ملی تصمیم می‌گیریم و دوم اینکه باید براساس و چارچوب مصوبه مجلس عمل کنیم.
اینکه برداشتن تحریم‌ها پیچیده شده مشکل آمریکاست
در چارچوب برجام، مذاکرت ما و آمریکا فقط درباره بحث هسته‌ای بود ولاغیر. نه درباره دیگر بحث‌های بین‌المللی و نه درباره بحث‌های دوجانبه ایران و آمریکا صحبت نمی‌شد. ما در چارچوب مذاکرات هسته‌ای صحبت می‌کردیم که برجام منجر شد. اگر آمریکا اکنون به برجام برگردد، ما در چارچوب کمیسیون مشترک می‌توانیم با آمریکایی‌ها دور یک میز باشیم. این کمیسیون هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود و در این کمیسیون، ایران و کشورهای دیگر از جمله آمریکا هستند.
اگر تحریم بانک مرکزی در چارچوب برجام برداشته می‌شود، نمی‌توان بانک مرکزی را تحت عنوان یک بهانه دیگر تحریم کنند. این خلاف برجام است. اینکه در چند سال گذشته اسم تحریم‌هایی که در برجام آمده بود را عوض کردند، این مشکل ما نیست بلکه مشکل آمریکاست و خودشان باید این مشکل را حل کنند.
ما نمی‌توانیم قبول کنیم که طرف مقابل بگوید برجام را اجرا می‌کنیم اما این تعداد تحریم‌ها را برنمی‌داریم چون اسمش عوض شده. این حقه‌بازی است که اسمش را عوض کنیم و بعد از تعهدات شانه‌خالی کنیم. به ما ربطی ندارد این کار پیچیده است یا نیست و خودشان باید حل کنند.