پ.ک.ک هم روابط ترکیه با آمریکا و هم سیاست داخلی ترکیه را بهم ریخت

متعاقب اعلام کشته شدن ۱۳ نظامی ترکیه از سوی پ.ک.ک، احزاب سیاسی مخالف و رهبران آنها از جمله کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خواه شخص رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه را مسوول مستقیم این قتل عام از سوی پ.ک.ک خواندند.

حزب نیک ، احزاب دوا، آینده و سعادت نیز به صراحت دولت آنکارا را مسوول این قتل عام  عنوان کردند.

رسانه های ترکیه در تشریح جزئیات حادثه قتل عام ۱۳ شهروند ترک توسط گروه تروریستی پ.ک.ک در گارا نوشتند: طبق اطلاعات به دست آمده مشخص شده که تروریست های پ.ک.ک که به طور ناگهانی با عملیات نیروهای نظامی ترکیه مواجه شدند، وضعیت را به مراد کاراییلان، یکی از سرکردگان گروه تروریستی پ.ک.ک اطلاع داده و او نیز به آنها دستوری با این مضمون مبنی که "آنها را بکشید و برای نجات خود تلاش کنید"، داده است.  

در پی سخنان قلیچداراوغلو و متهم کردن اردوغان، حسین آیدین، وکیل مدافع اردوغان نیز علیه رهیر حزب جمهوری خواه خلق اقامه دعوی کرد. در متن شکایت آمده است که سخنان قلیچداراوغلو در راستای تبرئه گروه تروریستی پ.ک.ک به عنوان فاعل این جنایات بوده و در عین حال با مسوول دانستن رئیس جمهور ترکیه در برابر این جنایات به دنبال آسیب زدن به عزت، شرافت و اعتبار مقام ریاست جمهوری را بوده و باید ۵۰۰ هزار لیر ترک غرامت پرداخت کند.

سخنان قلیچداراوغلو همچنین واکنش بسیار تند شخص اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و رئیس حزب عدالت و توسعه را نیز به دنبال داشت به طوری که وی در سخنانی کم سابقه خطاب به قلیچداراوغلو گفت: تو بی شرمانه می گویی که اردوغان مسوول قتل ۱۳ شهروند ترک است. آیا تو شرم و حیا نداری؟ تو چقدر بی شرم و حیا هستی. تو چطور می توانی به ما که مدت ۶ سال است با جدیت به دنبال آزادی این شهیدانمان هستیم، بگویی که مسوول قتل آنان اردوغان است؟ ای آدم بی ادب! من برای اطلاع رسانی به تو حتی وزرای خود را فرستادم.

از سوی دیگر دولت باغچه لی، رئیس حزب حرکت ملی گرا در پاسخ به منتقدان عملیات گارا و قتل عام ۱۳ شهروند ترک توسط گروه تروریستی پ.ک.ک در این منطقه، اظهار داشت: من به ویژه تأکید می کنم که اگر در رابطه با عملیات گارا دنبال یک مقصر هستید؛ ما نیز (حزب حرکت ملی گرا) به عنوان شریک ائتلاف دولت اینجا هستیم و با کمال میل آماده مسوولیت پذیری هستیم. دولت ترکیه در گارا اشتباهی را مرتکب نشده و انتقام خیانت را گرفته است.

در مقابل خانم مرال آک شنر نیز طی سخنانی در مجلس ملی ترکیه با طرح سوالهایی در مورد این عملیات گفت که, دولت ترکیه و شخص اردوغان مسوول قتل این نظامیان است و باید پاسخگو باشد.

احمد داوداوغلو، نخست وزیر اسبق ترکیه و رئیس حزب آینده هم در واکنش به این حادثه گفت که شخص اردوغان، رئیس جمهور ترکیه را مسوول این حادثه عنوان کرد و گفت: افرادی که در حاکمیت هستند، چه درگذشته و چه در حال همواره وقتی اتفاق خوبی می افتد، همه موفقیت ها را به خود نسبت می دهند، اما وقتی اتفاق بدی می افتد دولت را مسئول نشان می دهند. در اینجا مسوولیت (عملیات گارا و کشته شدن ۱۳ شهروند ترک) شخصاً بر عهده رئیس جمهور و مقامات حکومت است.

وی گفت: شما با منحرف کردن اصل موضوع و با ذکر اسامی ما را متهم می کنید. اما باید بدانید وظیفه ما سؤال کردن و وظیفه دولت نیز پاسخگویی است. شما نمی توانید با سردادن شعار بی کفایتی خود را به دست فراموشی بسپارید. شما نمی توانید با ادعای قهرمانی بر روی بی کفایتی خود سرپوش بگذارید. اینک باید به ما گوش داده و حرف ها را بشنوید تا متوجه شوید که در کجا اشتباه کرده اید.

تمل کاراملااوغلو رهبر حزب سعادت نیز در ارزیابی عملیات نظامی ترکیه در گارا و کشته شدن نظامیان ترکیه گفت: عملیات علیه پ.ک.ک در کوه گارا ناموفق بود و اردوغان شخصاً بر شکست این عملیات اعتراف کرد.

وی گفت: آقای رئیس جمهوری و سایر اعضای حکومت گویا که این عملیات را اپوزیسیون و مخالفان دولت ترتیب داده و شکست خورده اند و با متهم کردن اپوزیسیون فقط ما را ناراحت می کند. اما باید پاسخ بدهند که «این عملیات را برای چه انجام دادند».

پرسیدن این سوالات در مورد عملیات گارا نیز خالی از لطف نیست اینکه; آیا عملیات برای نجات ۱۳ شهروند ما انجام گرفت؟ آیا برای تخریب پایگاه گروه تروریستی در آنجا عملیات ترتیب دادند؟ آیا عملیات برای نابودی عناصر ترور در آن منطقه و کنترل بهتر آنجا توسط نیروهای مسلح ما انجام گرفت؟ 

این مواضع در حالی عنوان می شود که قتل عام گارا موجب تشدید بحران در روابط ترکیه با آمریکا نیز شده است زیرا آمریکا نیز به این قتل عام واکنش نشان داده و با ابهام درباره عامل آن گویا دولت ترکیه را مسوول آن خوانده و گفته که، " اگر این قتل عام از سوی پ.ک.ک انجام شده باشد، محکوم است." در پی این سخنان وزارت خارجه ترکیه این سخنان را محکوم کرد. سیاستمداران ترکیه به خصوص منتسبن با حکومت فعلی نیز این سخنان را به شدت محکوم کردند.   

عمر چلیک، سخنگوی حزب عدالت و توسعه پس از برگزاری نشست کمیته مرکزی حزب در یک کنفرانس خبری در واکنش به جمله: "اگر پ.ک.ک انجام داده باشد!"، اظهار داشت: ما به دو بیانیه اخیر آمریکا واکنش نشان دادیم. از آمریکا به عنوان هم پیمان خود انتظار احترام به دموکراسی ترکیه را داشته و از سخنان دستوری و پرابهام علیه نهادهای قضایی مان حمایت نمی کنیم. به همین ترتیب ما انتظار حمایت کامل در مبارزه با تروریسم را از آنها داریم. آمریکایی ها درباره قتل عام ۱۳ شهروند ترک توسط پ.ک.ک در گارا از عبارت "اگر پ.ک.ک این کار را انجام داده باشد" استفاده کردند. در اینجا کلمه "اما" و "اگر" ریاکاری سیاسی را بیان می کند.گفتمان شما بعد از کلمه "اما" و "اگر" هیچ اهمیتی ندارد. در اینجا به وضوح مشاهده شده است که گروه پ.ی.د/ی.پ.گ به طور مستقیم از گروه تروریستی پ.ک.ک دستور می گیرد.  

چلیک در ادامه افزود: وزیر امورخارجه آمریکا برای ما یک شخصیت آشنا است. ارائه چنین توضیحاتی در دوران وزارت امورخارجه وی باید به طور جدی مورد بررسی قرار بگیرد. جمله ای مبنی بر اینکه: "اگر پ.ک.ک این کار را انجام داده باشد" به معنای باور نکردن بیانات دولت ترکیه است.  

چلیک افزود: ما در شب کودتای گروه تروریستی فتح الله گولن (کودتای ۱۵ جولای) نیز زبان مشابهی را از سوی آمریکایی ها مشاهده کردیم". ما در اینجا انتظار این درک را داریم و جمله ای که در آن عبارت "اگر" بکار برده شده و یک هم پیمان مشروع و حاکم ناتو را با گروه تروریستی پ.ک.ک یکسان نشان می دهد، بسیار غلط و اشتباه است.  

چلیک افزود: استفاده از زبانی که ابتدا بکار برده شد به معنای تخریب روابط ترکیه و آمریکا بود. مؤلفه های جدید در منطقه و چالش هایی که در آینده با آن مواجه خواهیم شد حاکی از ضرورت ادامه روابط هم پیمانی در یک زمین مستحکم تر و حفاظت از این روابط در برابر انواع شوک ها می باشد. در مورد حمله گروه های تروریستی به ترکیه، ما به هیچ وجه استفاده از عبارات اما، اگر، ولیکن را نمی پذیریم.  

سخنگوی حزب عدالت و توسعه افزود: همچنین، استفاده از عبارت "اگر" توسط دوستان آمریکایی ما برغم آنکه اقدامات گروه تروریستی در منطقه را مثل کف دست خود می شناسند، رویکرد صحیحی نیست.

روزنامه آیدینلیک در روزهای گذشته در خبری با اشاره به اینکه موسسه اندیشه بروکینگ آمریکا گزارش جدیدی در مورد مناسبات ترکیه و آمریکا منتشر کرد، نوشت: در این گزارش جمله «تصمیم گیری در مورد بهره جستن از مناسبات با غرب، به انتخاب یک دولت دمکراتیک در ترکیه موکول خواهد شد. تا آن زمان تنها مشکل واشنگتن، ادامه فشارها به اندازه کافی در روابط با ترکیه بدون تبدیل آن به مناسبات خصمانه می باشد» قابل توجه می باشد.  

به نوشته آیدینلیک , در این گزارش که گفته می شود ترکیه، آمریکا را تهدید استراتژیک برای خود قلمداد می کند، آمده است: دولت ترکیه بیش از اینکه دولت آمریکا را هم پیمان خود ارزیابی کند، آن را یک تهدید استراتژیک می پندارد و اکثریت در واشنگتن نیز با این دید به ترکیه نگاه می کنند. ترکیه دیگر به دولت بایدن توصیه می کند که به جای برقراری مناسبات جدید، باید روابط دو طرف به شکل یک مسئله سیاست خارجی که به نحو مطلوب مدیریت شده نگاه کند.  

آیدینلیک افزود: در ادامه گزارش به دولت بایدن پیشنهاد می شود، با ترکیه جدای از کشورهای پیرامونش که از سیاست خارجی جدید آنکارا ناخرسند هستند، همکاری کند. در این زمینه گفته شده است که همکاری با کشورهای پیرامون ترکیه، ریسک افزایش تلاش های آنکارا برای تخریب بازی در شرق مدیترانه را به همراه خواهد داشت. واشنگتن برای از بین بردن این احتمال، می تواند با کشورهایی که از سیاست خارجی جدید ترکیه نگران هستند، همکاری کند. اگر این استراتژی به درستی اجرا شود، در عین حالی که اعمال فشار علیه آنکارا را تشدید خواهد کرد، اعتماد سایر بازیگران خاص را نیز جلب کرده و خطرات تنش روزافزون را به حداقل خواهد رساند.   

در گزارش با اشاره به چالش ها در آمریکا در مورد روابط دوجانبه با ترکیه میان کسانی که خواستار اتخاذ مواضع تند علیه اردوغان هستند و کسانی که از جستجوی راههای جدید تعامل با وی طرفداری می کنند، آمده است: احتمالاً این بحث ها در دوران بایدن هم ادامه خواهد یافت. بایدن فرصت استفاده از تحریم های کاتسا به عنوان یک ابزار سیاسی موثر و پویا را دارد. بدین ترتیب آمریکا اعلام می کند، تحریم ها را به شرط از دور خارج شدن سامانه های اس-۴۰۰ لغو خواهد کرد.

سدات ارگین روزنامه نگار سرشناس ترکیه در مقاله ای با تیتر " سایه کلمه اگر در روابط ترکیه و آمریکا" در روزنامه حریت نوشت: آمریکا ۲۴ ساعت بعد از اعلام قتل عام نظامیان ترکیه از سوی پ.ک.ک. در موضع خود کلمه اگر را بکار برد و این نیز یک گره جدید در روابط نه چندان گرم ترکیه- آمریکا را به همراه دارد.

خانم "خنده فرات" دیگر روزنامه نگار سرشناس و مقاله نویس روزنامه حریت که با محافل سیاسی ارتباطات نزدیک دارد نیز در خبری با تیتر " درد بعد از گارا" نوشت: کشورهای بزرگ بی شرمانه از پ.ک.ک و سازمانهایی مرتبط با پ.ک.ک حمایت می کنند ، آمریکا نیز که متحد ترکیه در ناتو است, دست از حمایتهای خود از پ.ک.ک و ی.پ.گ برنمی دارد.

به دنبال تشدید بحران کلمه " اگر" در روابط ترکیه و آمریکا، تارنمای خبر۷ نوشت: آمریکا درحال آمادگی برای ایجاد یک پایگاه در شمال شرق سوریه، با تروریست های ی.پ.گ همراهی می کند.   

 به نوشته این پایگاه خبری، روابط با آمریکا که در پی قتل عام گارا دچار بحران شده، این بار با اعلام آمادگی آمریکا برای ایجاد یک پایگاه در منطقه برای ترروریستهای ی.پ.گ در آستانه بحرانی جدید قرار گرفته است.

خبر ۷ نوشت: دولت جدید آمریکا که در پی قتل ۱۳ شهروند ترک توسط گروه تروریستی پ.ک.ک در گارا اولین بحران با ترکیه را کلید زد، این بار در حال آماده شدن برای ایجاد یک پایگاه در روستایی واقع در فاصله ۶۰۰ متری مرز ترکیه در شمال شرق سوریه همراه با تروریست های ی.پ.گ می باشد.

این پایگاه در روستای عین دیوار واقع روبه روی شهرستان جیزره از توابع استان شیرناک ترکیه در خاک سوریه ایجاد خواهد شد. روستای عین دیوار واقع در شرقی ترین نقطه سوریه و در فاصله ۶۰۰ متری مرز ترکیه قرار دارد. 

 این مطالب نشان می دهد که روابط و مناسبات آنکارا و واشنگتن ممکن است در روزهای آینده وارد یک مسیر پر چالش شود. بنابراین بسیاری از ناظران و کارشناسان بر همین اساس معتقدند که شاید روابط ترکیه و آمریکا در روزها و ماههای آینده وارد یک کانال سرد شده و تا پایان دولت بایدن نیز ادامه یابد.