دعای روز هفتم ماه رمضان

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی عباسی، مدرس سطح عالی حوزه علمیه گفت: در دعای روزهفتم ماه مبار‎ک می‌خوانیم: «اللهمّ اعنّی فیهِ علی صِیامِهِ وقیامِهِ وجَنّبنی فیهِ من هَفَواتِهِ وآثامِه  وارْزُقْنی فیهِ ذِکْرَکَ بِدامه بتوفیقک یا هادی‎المضلین».

وی افزود: در این روز، اولین چیزی که انسان روزه‌دار از خداوند می‌خواهد، کمک و یاری در روزه‌داری و عبادت است؛ انسان تنها با یاری و توفیق خداوند می‌تواند فرایض و اوامر الهی را به‌ پا دارد.

عباسی تصریح کرد: در اولین روز از ماه مبارک رمضان از خداوند خواستیم روزه ما را روزه حقیقی قرار دهد و در این روز از خداوند باری‌ تعالی می‌خواهیم که ما را در گرفتن روزه حقیقی یاری رساند؛ همان‌طور که پیش از این در دعای روز اول گفتیم، روزه مراتبی دارد که اولین مرحله نخوردن و نیاشامیدن است که به آن روزه عام گویند.

این مدرس حوزه اظهار کرد: مرحله بعد روزه خاص است که در آن علاوه بر این‌که روزه‌دار از خوردن و آشامیدن پرهیز می‌کند، از گناه کردن نیز دوری می‌کند؛ به عبارتی تمام اعضا و جوارحش روزه دارند.

عباسی تصریح کرد: امام علی(ع) می‌فرمایند: «الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب؛ روزه پرهیز از حرام‌ها است همچنان که شخص از خوردنی و نوشیدنی پرهیز می‌‌کند».

وی افزود: حضرت زهرا(س) نیز می‌فرمایند: «ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه؛ روزه‌داری که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‌‌اش به چه کارش خواهد آمد».

این مدرس سطح خارج حوزه علمیه قم اظهار کرد: آخرین مرتبه روزه، روزه خاص‌الخاص است که انسان روزه‌دار هیچ‌چیز و هیچ‌کس را در قلب خود راه نمی‌دهد و در هر چیز معبود خویش را نظاره می‌کند. این برترین مرتبه روزه‌داری است و از خدا می‌خواهیم ما را در رسیدن به این مرحله یاری رساند.

وی عنوان کرد: هرکسی نمی‌تواند روزه بگیرد و هرکسی نمی‌تواند روزه خاص بگیرد و هم‌چنین هرکسی توان روزه خاص‌الخاص را ندارد؛ برخی اگر نمی‌توانند روزه هم بگیرند، حرمت نگه می‌دارند و در ملأعام روزه‌خواری نمی‌کنند.

حجت‌الاسلام عباسی یادآور شد: سرور ساجدان، علی بن الحسین(ع) هنگام رسیدن ماه مبارک رمضان و توفیق الهی در روزه‌های این ماه می‌فرمایند: «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی‌ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اَلْهِمْنا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ اِجْلالَ حُرْمَتِهِ، وَ التَّحَفُّظَ مِمّا حَظَرْتَ فیهِ، وَ اَعِنّا عَلی‌ صِیامِهِ بِکَفِّ الْجَوارِحِ عَنْ  مَعاصیکَ، وَ اسْتِعْمالِها فیهِ بِما یُرْضیکَ؛ بار الها بر محمد و آلش درود فرست، و معرفت برتری این ماه و بزرگداشت احترامش، و خودداری از محرمات در آن را به ما الهام کن، و ما را به روزه داشتن آن با حفظ جوارح از گناهان، و به کار بردن آنها در آنچه که تو را خشنود می‌‌نماید یاری ده».

 مهم‌ترین اثر روزه، بعد تربیتی آن است

وی گفت‌: از این دعا و روایت‌های دیگر به‌دست می‌آید که بزرگ‌ترین  و مهم‌ترین اثر روزه، بعد تربیتی آن است. روزه روح آدمی را لطیف، اراده انسانی را قوی و غرایز او را تعدیل می‌کند؛ خداوند در آیه ۴۵ سوره بقره یک راه به انسان نشان می‌دهد تا بتواند بر امیال و خواسته‌های نفسانی خویش پیروز شود و از غم و اندوه رهایی یابد: «وَ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبرْ وَ الصَّلَوة؛ از صبر و نماز کمک بجویید»؛ امام صادق(ع) می‌فرمایند مراد از صبر، روزه است.

مولف کتاب الهی‌نامه یادآور شد: کمک گرفتن از روزه از این نظر است که روزه هوای نفس را از بین می‌برد؛ همان‌طور که ائمه معصوم(ع) فرمودند روزه از بین برنده شهوات و سپر آتش است، (الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النّار/ کافی، ج۲، ص۱۹).

وی ادامه داد: در آیه قرآن آمده است «اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ»، (بقره/۱۵۳)، و صلاة از مصادیق قیام است و برخی قیام را به معنای نماز دانسته‌اند؛ در این فراز از دعا از خدا هم یاری در روزه را می‌طلبیم و هم یاری در قیام را که از مصادیق قطعی قیام، نماز است.

عباسی خراسانی افزود: نماز انسان را متوجه جهان معنوی و عظمت پروردگار می‌کند و از دنیاپرستی و خودخواهی بازمی‌دارد؛ «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنکَرِ؛ نماز از کار زشت و ناپسند باز می‌‌دارد»؛ (عنکبوت/۴۵).

وی گفت: هفوات جمع هفوه و به معنای لغزش است و آثام جمع إثم به معنای گناه است؛ انسان همواره در معرض لغزش است؛ لغزش دو نوع است؛ لغزش اجتماعی و لغزش فردی؛ انسان روزه‌دار هم خود را سالم می‌سازد و هم سعی می‌کند جامعه را سالم نگه‌دارد و اولین قدم در اصلاح و سلامت فرد و جامعه، دوری از لغزش و گناه است.

وی افزود: ماه رمضان، ماه انسان‌سازی و بهترین فرصت برای دوری از گناه است، این دوری از گناه و لغزش تنها با کمک الهی میسر خواهد بود؛ بنابراین در این روز از خداوند می‌خواهیم ما را از لغزش‌های فردی و اجتماعی و گناهان دور نگه‌ دارد.

عباسی خراسانی با اشاره به تعبیر «وارْزُقْنی فیهِ ذِکْرَکَ بِدوامِهِ» گفت: در این روز از خداوند ذکر مدام و پیوسته را می‌طلبیم؛ ذکر الهی بارانی است که قلب‌های خسته و فسرده انسان را جان تازه می‌بخشد و طراوت را به آن‌ها هدیه می‌کند؛ در کشاکش مشکلات و انبوه گرفتاری‌ها، یاد و ذکر خدا، اطمینان و آرامش قلب‌ها است.

وی افزود: انسانی که هر لحظه به یاد خداوند است، درون خویش راهی برای رشد رذایل اخلاقی و میلی نسبت به معاصی نخواهد دید و همواره درصدد رشد و تعالی خویش است؛ ذکر و یاد خدا از مهم‌ترین عوامل رسیدن به قرب الهی است؛ البته نباید فراموش کرد که ذکر نیز مراتب دارد؛ اولین مرتبه آن ذکر لفظی و زبانی است؛ مراد از ذکر لفظی لقلقة زبانی نیست بلکه توجه به الفاظ نیز مراد است و الا هیچ ارزشی نخواهد داشت.

عباسی خراسانی عنوان کرد: مرتبه دوم، ذکر قلبی است؛ یعنی این‌که توجه به خداوند از دل انسان بجوشد و بر زبان جاری شود و نیازی نیست حتماً به زبان گفته‌ شود؛ مرتبه سوم، یاد کردن خدا در تمامی احوال است؛ یعنی انسان ذاکر در این مرتبه در تمامی اوقات، خدا را ناظر و حاضر بر اعمال خویش می‌بیند و از یاد خدا غافل نمی‌شود و این همان ذکر دائم و پیوسته‌ است که انسان در این روز از خداوند طلب می‌کند.

مؤلف الهی‌نامه با اشاره به عبارت «بتوفیقِکَ یا هادیَ المُضِلّین» عنوان کرد: مضلین کسانی هستند که حیران و سرگردانند؛ در این روز از خداوند که هدایت‌کننده متحیران و سرگردانان است، می‌خواهیم که ما را در روزه‌داری و عبادت یاری رساند؛ از گناه و لغزش دور بدارد و ذکر خود را همواره روزیمان کند.