فاجعه افغانستان، شکست بزرگ سازمان های اطلاعاتی اروپا

به نقل از پایگاه خبری هیل،‌ افغانستان سریعتر از پیش‌بینی جامعه اطلاعاتی اروپا سقوط کرد، مساله‌ای که خود جو بایدن، ‌رئیس‌جمهوری آمریکا به‌ تازگی به آن اذعان کرده است. ماموران امنیتی آلمان هم تصرف پایتخت افغانستان توسط طالبان را در مدت زمان کوتاه "نامحتمل" ارزیابی کرده بودند.

ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگاران در پنتاگون با اشاره به نیروهای امنیتی افغان گفت: من یا دیگر افراد، چیزی مشاهده نکردیم که نشان‌دهنده فروپاشی این ارتش و این دولت در ۱۱ روز باشد.

مارک میلی چهارشنبه گفت که مقام‌ها سرعت پیشروی طالبان برای سلطه بر دولت کابل را دست‌کم گرفتند، این اذعانی بی‌سابقه است که ارزیابی‌های اطلاعاتی را بیش از پیش در کانون توجه قرار می‌دهد. به گفته او، اطلاعات سناریوهای زیادی را نشان می‌داد، شامل تسلط سریع ظرف چند هفته، چند ماه و یا چند سال. اما او روشن کرد که فروپاشی ظرف ۱۱ روز چیزی نبوده که پیش‌بینی شده باشد.

کمیته‌های کنگره آمریکا احتمالا سوالاتی را درباره اطلاعات آمریکا مطرح کنند. انتظار می‌رود دست‌کم چهار کمیته کنگره نشست‌هایی با موضوع افغانستان برگزار کنند و این موجب می‌شود تا بیشتر دولت بایدن به شدت تحت انتقاد قرار بگیرد.

سناتور باب منندز، رهبر دموکرات کمیته روابط خارجی سنای آمریکا این وقایع را "نتایج ترسناک چندین سال سیاست‌گذاری و ناکامی اطلاعاتی" دانست.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن سه‌شنبه گفت که دولت در راستای یافتن نقاط ضعف و حفره‌ها ارزیابی جدی انجام خواهد داد. اما او گفت که این کار بعد از تکمیل خروج مردم از افغانستان انجام می‌گیرد.

این فروپاشی مایه خجالت کاخ سفید است، خصوصا اینکه جو بایدن در سخنان هشتم ژوئیه خود تاکید داشت که او چیزی همانند عقب‌نشینی آمریکا از سایگون، پایتخت ویتنام در ۱۹۷۵ را متصور نیست و اینکه تسلط طالبان کاملا بعید است.

بدین ترتیب، سوالات سختی در انتظار جامعه اطلاعاتی آمریکاست. دنیس راس، دستیار ویژه باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا گفت: او هیچگاه چنین حرفی نمی‌زد، مگر اینکه افراد اطلاعاتی به او گفته باشند که چنین چیزی "کاملا بعید" است.

برخی از مقام‌های سابق و کارشناسان از جامعه اطلاعاتی آمریکا دفاع کرده و گفته‌اند که مقام‌ها نسبت به تسلط بالقوه طالبان در صورتی که جدول زمانی دقیق نباشد، هشدار داده بودند. آنها می‌گویند تقصیر باید به گردن تصمیم‌گیری بایدن و مقام‌های ارشد باشد.

مایکل اوهانلون، کارشناس ارشد در موسسه بروکینگز گفت: ما اصلا نباید آن را به گردن جامعه اطلاعاتی بیندازیم. فکر می‌کنم این کاملا یک اشتباه سیاسی بود.

ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا، پیش‌بینی مشخصی بر مبنای جدول زمانی نداشت بلکه سناریوهای احتمالی در صورت خروج آمریکا را اعلام کرد.

استیون کش، از وکلای متخصص در حوزه امنیت ملی که مشاور سابق سانور دموکرات دایان فاینستاین بود، گفت: بیشتر ارزیابی های اطلاعاتی که من تا به حال دیده ام نوعی توصیف احتمالی از چیزهایی است که ممکن است با در نظر گرفتن احتمال و سرعت اتفاق بیفتد.

داگلاس لاندن، رئیس ضد تروریسم سابق سیا در حوزه افغانستان چهارشنبه در مطلبی گفت که بایدن با گفتن اینکه وضعیت سریعتر از آنچه مقام‌ها پیش‌بینی میکردند اتفاق افتاد، مردم را فریفت. او گفت: سیا این را به عنوان سناریوی احتمالی پیش‌بینی کرده بود.

ارزیابی ناصحیح سازمان اطلاعات آلمان از اوضاع افغانستان

سازمان اطلاعات آلمان حتی تا دو روز پیش از تصرف کابل توسط نیروهای طالبان ارزیابی دقیقی از اوضاع افغانستان نداشته است. بر اساس ارزیابی سازمان اطلاعات آلمان طالبان قادر به تصرف کابل پیش از ماه سپتامبر نبوده‌اند.

 بر اساس گزارشی که درباره ارزیابی سازمان اطلاعات آلمان (BND) از وضعیت افغانستان منتشر شده، کارشناسان آلمانی امور امنیتی افغانستان تا روز جمعه بر این باور بودند که طالبان قادر به تصرف کابل تا پیش از پایان قطعی خروج نیروهای آمریکا از افغانستان نخواهند بود.

آمریکا اعلام کرده بود که تا پیش از روز ۱۱ سپتامبر همه نیروهای نظامی خود را از خاک افغانستان خارج خواهد کرد.

تصرف کابل در روز ۱۵ اوت از سوی طالبان عملا نشان داد که ارزیابی سازمان اطلاعات آلمان از اوضاع افغانستان خطا بوده است.

روزنامه "بیلد" به نقل از پروتکل جسله اضطراری دولت آلمان با سازمان اطلاعات این کشور در روز ۱۳ اوت نوشته است که ماموران امنیتی آلمان تصرف پایتخت افغانستان توسط طالبان را در مدت زمان کوتاه "نامحتمل" ارزیابی کرده بودند.

سایت فرستنده خبری "ان‌تی‌وی" آلمان در گزارشی در همین ارتباط به مقاله‌ای اشاره می‌کند که نشریه "بیزینس اینسایدر" درباره اظهارات یکی از مقامات سازمان اطلاعات آلمان منتشر کرده است.

در این گزارش آمده است که نماینده سازمان اطلاعات آلمان در ماه ژوئن (دو ماه پیش از تصرف کل افغانستان توسط طالبان) بر این باور بوده که تصرف کامل افغانستان توسط طالبان بین ۱۸ تا ۲۴ ماه طول خواهد کشید.

گفته می‌شود که ارزیابی ناصحیح سازمان اطلاعات آلمان عملا باعث تاخیر در انتقال شهروندان آلمانی ساکن افغانستان و همچنین همکاران محلی نهادهای آلمانی در آن کشور شده است.