ایران و امریکا شرایط بازگشت به برجام را سخت می کنند؟
امیدها برای احیای توافق هستهای ایران با 1+5 (اعضای اولیه برجام تا پیش از خروج ایالات متحده از توافق) کمرنگتر از قبل شده و خوشبینیای که در بهار 1400 برای نزدیک شدن به توافق حاصل شده بود با فرارسیدن پاییز جای خود را به بدبینی فزاینده داده است.
ایالات متحده امریکا، تروییکای اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به علاوه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در شطرنج برجام دست به مهره شدهاند و فضای رسانهای در اختیار را نیز با خود همراه کردهاند. با پایان سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت سیزدهم به نیویورک، موج رسانهای جدید علیه نیت ایران برای بازگشت به برجام آغاز شده است. نگاهی به مجموعه مطالب منتشرشده در رسانههای غربی درباره مواضع مقامهای ایرانی در نیویورک نشان میدهد که امتناع ایران از دیدار مشترک با وزرای خارجه 1+4 و رویکرد وزیر خارجه در گفتوگوهای دوجانبه با تروییکای اروپایی و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به علاوه سخنان او در جمع خبرنگاران و تحلیلگران ارشد رسانههای امریکایی همه را نسبت به بازگشت «به زودی» ایران به وین برای ازسرگیری رایزنیها بدبین کرده است. علاوه بر آن خط خبری و تحلیلی که در تمامی مطالب منتشرشده در چند روز اخیر دنبال شده، طرح این پرسش است که آیا ایران برای برگزاری دور هفتم رایزنیها به پایتخت اتریش بازمیگردد یا قرار است همهچیز از ابتدا آغاز شده و مطالبههای جدیدی هم از سوی ایران مطرح خواهد شد.
عمده تحلیلگران یا کارشناسان ناظر تحولات ایران و امریکا معتقدند که تهران معتقد است پیچ سخت تحریم را پشت سر گذاشته و اکنون میتواند با موکول کردن زمان بازگشت به وین به تاریخی نامعلوم دست برتر را در میز مذاکره حفظ کند.
برهمین اساس ما شاهد انتشار زنجیرهای از موضعگیریها از سوی مقامهای آگاه امریکایی و اروپایی هستیم که دو نکته را مورد تاکید قرار میدهند: 1- باب بازگشت به وین تا ابد باز نیست. 2- اگر ایران هرچه سریعتر به مذاکرات بازنگردد، تحریمهای جدید در راه است. البته این نقشه سیاسی با پشتیبانی رسانهای به یک اهرم فشار فنی هم نیاز دارد که به نظر میرسد تامین آن مانند همه دو دهه گذشته بر عهده آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. در همین راستا تنها در چند روز اخیر شاهد به اصطلاح «چماق و هویج» بازی رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ایران بودیم.
در حالی که گروسی با سفر به تهران و تفاهم با سازمان انرژی اتمی، ظاهرا سایه تصویب یک قطعنامه علیه ایران در شورای حکام را از سر روند معلق مذاکرات در وین دور کرد اما همزمان به تعبیر ایران با ارایه تعبیری نادرست از متن بیانیه بهدستآمده در تهران تلاش میکند فشار بر ایران برای تغییر سیاست مذاکراتی از «زمان دادن به مذاکرات» تا «مذاکره در سریعترین زمان ممکن» را افزایش دهد.