زلزله شدید در کمین استان فارس / زلزله هرمزگان گسل ها را بیدار کرد

وقــوع دو زمین لــرزه بزرگ با فاصله کوتاه در اســتان هرمزگان با قدرت 4/6 و 3/6 ریشــتر کــه یکشنبه گذشته در بخــش هــاى جنوبى اســتان فارس نیز احساس شد به قدرى بزرگ بود کــه پس از وقوع آن دو اســتان همجــوار کرمان و فــارس نیز بــه حالت آمــاده بــاش درآمدند.

 وقوع چنین زمیــن لرزه هایى زنگ خطــرى براى فعال شــدن گســل زاگرس است. گســلى که در فارس هم نســبت به حســاس بودن آن به واسطه برخى فعالیــت هــا مانند احداث ســد میرزاى شــیرازى بــر روى 2 گســل فعال هشــدارهایى داده شــده است.

بامداد پیــش از وقوع زمین لرزه هرمزگان ، زمین لرزه اى با قدرت 5/4 ریشتر شهر جویم در شهرستان لارستان را نیز لرزاند که خوشبختانه خسارتی نداشت.

زمین لرزه هرمزگان خارج شدن لرزه ها از حالت لغزش بى لرزه است

آن طور که خلیل ســرکارى نژاد، اســتاد تمام بخش علوم زمین دانشــگاه شیراز مى گوید: رشــته کوه زاگــرس همــواره درحــال لغزش بى لرزه اســت که در برخى مواقع ماننــد زمین لرزه هرمزگان این لغزش ها با لرزه هایى احســاس مى شود و منجر به وقوع زمین لرزه هایى مى شود که مردم آن را احساس مى کنند.

وى در گفت و گو با ایلنا با اشاره به اینکه لغزش هاى بى لرزه در سال هاى 2006 در منطقه قشم منجربه وقوع زمین لرزه اى به بزرگى 6 دهم ریشتر شده بود، عنوان مى کند: زمین لرزه روز گذشته در قشم نیز در واقع همان حرکت لغزش لــرزه‌اى مخرب و قوى‌تر بعــد از حرکت خزش‌هاى بى لرزه اتفاق افتاده است.

گسـل زاگرس فارس به طـور دایم لغزش هاى بى لرزه دارد

ســرکارى نژاد با اشاره به اینکه استان فارس نیز که بر روى گسل زاگرس قرار گرفته با این تهدید روبرو اســت و دائم لغزش‌هاى بى لــرزه را دارد، تصریح مى کند: اســتان فارس در میانه کمربند نازک پوسته کوهزاد زاگرس قرار دارد و خطر غیر قابل پیش بینى مانند زمین لرزه ازگیله ممکن است در این استان رخ دهد.

این زمین شناس با اشاره به اینکه هشدار در خصوص وقــوع زمین لــرزه بزرگ در فارس نیز جدى اســت، خاطرنشــان مى کند: اگر چه این زمین لرزه مشخص نیســت چه زمانى اتفاق بیفتد اما نتایج مطالعات نشان مى دهد که گسل هاى زاگرس مانند کربس، کازرون و سبزپوشــان در مرحله فعلى در حالت خزش بى لرزه از خود حرکت نشــان مى دهند.

به گفته سرکارى نژاد حرکت بى لرزه بعد از حرکت شــدید گســل اتفاق مى افتد و در آینده ممکن است گسل مانند چکاندن ماشه همه چیز را ویران کند.

 وى همچنیــن با انتقاد از ســاخت ســد میرزاى شــیرازى در شهرســتان کــوار مــى گوید: براســاس مطالعات صورت گرفته ، این ســد بر روى گســل هاى فعــال و لرزه زا قرار گرفته اســت که پــى و تکیه گاه هاى آن کاملا بر روى دو گســل فعال، شیب لغز و پى سنگى سبزپوشان و ســپیدار واقع شده است.

سرکارى نژاد با اشــاره به اینکه گسل فعال شیب لغز سبزپوشان به طول 220کیلومتر با جهت شــیب شــمال شــرق و گســل ســپیدار با جهت شــیب جنوب غرب در محل پى ســاختگاه ســد به طول 4 کیلومتــر به همدیگر مى رســند ، ابــراز مى کند: این وضع نشــان مى دهد که هیچ گونه مطالعه زمین شــناختى ســاختى و ریز ســاختارى روى این گســل‌هاى فعال براى احداث سد صــورت نگرفته است.

زلزله سی سخت

اســتاد تمام بخــش علوم زمین دانشگاه شــیراز با اشــاره به اینکه گســل سبزپوشان داراى فعالیت لــرزه خیزى بوده و زلزله هاى بزرگى را شکل داده اســت، عنوان مى کند: در میان زلزله هاى تاریخى گزارش شده در شیراز و اطراف آن، بسیارى از آنها سبب خســارت مالى و جانى فراوانى شده است.

به گفته ســرکارى نژاد بعد از ساخت سد میرزاى شیراز و آبگیرى آن ممکن اســت گسل سبزپوشان سریع‌تر از حالــت خزش بى لرزه به حالت لغزش لرزه اى مخرب تبدیــل شــود و چرخه آب تا عمــق 9 کیلومترى در زیر ســد نفوذ کند و صفحه گســلى با فشار کمترى به حرکت درآورد و زمین لرزه اى با بزرگى زیاد در شیراز و کوار ایجاد شود.

وى یادآورى مى کند : زلزله مخرب شــیراز در ســال 1951 که در آن به بناى مسجد نو و شــاهچراغ آســیب جدى وارد شــد و کوه هاى اطراف شکاف برداشــت و همچنین زلزله مرودشت که عامل فرویختن تعدادى از ســتون هاى کاخ پرســپولیس و آســیب رسیدن به نقش رستم شد، نشان دهنده زلزله خیز بودن اســتان فارس اســت که مــى طلبد در این اســتان هر گونه فعالیتى در مسیر گسل ها با مطالعات دقیق علمى انجام شود.