پیش بینی بازار خودرو در فصل زمستان
زمستان امسال برای صنعت خودرو، فصلی سرنوشت‌ساز است. فصلی که آغازش با رشد ۱۸درصدی قیمت خودرو همراه بود.
رشد کمی و کیفی خودرو و به دنبال آن ساماندهی بازار از جمله وعده‌هایی است که کلید آن قرار است از زمستان امسال زده شود هرچند که مقدمات آن در آذرماه چیده شده است. حالا سوالی که مطرح می‌شود این است که زمستانه صنعت خودرو در ۱۴۰۰ چگونه خواهد بود؟
در این زمینه نشانه‌هایی وجود دارد دال بر اینکه خودروسازی کشور در زمستان سال‌جاری به نسبت 3فصل گذشته با سرعت بیشتری در جاده تولید و عرضه حرکت خواهدکرد. افزایش تولید در آذرماه، بهبود وضعیت عرضه به واسطه افزایش قیمت و تکمیل خودروهای ناقص سه نشانی است که بر اساس آنها پیش‌بینی می‌شود وزارت صمت و شرکت‌های خودروساز در فصل زمستان تا حدودی به وعده‌های خود جامه عمل بپوشانند.
این نشانه‌ها می‌گویند خودروسازی کشور به‌طور حتم در زمستان با رشد تولید و عرضه روبه‌رو خواهد بود. در این زمینه آمارهای ارائه شده در سامانه کدال سازمان بورس حکایت از آن دارد که ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو در مجموع ۶۴۹هزارو ۷۹۵ دستگاه انواع محصول سواری در ۹ ماهی که از سال‌جاری گذشت در خطوط تولید خود نهایی کردند. این میزان تولید در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افزایش ۵/ ۳درصدی و نسبت به آبان‌‌‌ماه نیز رشد ۴درصدی را تجربه کرده‌‌‌اند.
به نظر می‌رسد ریشه این افزایش تولید را باید در افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو که مجوز آن در نیمه آذرماه صادر شد، جست‌وجو کرد. درست است که طبق اطلاعیه‌ای که خودروسازان در کدال منتشر کردند آنها این امکان را در اختیار داشتند که مجوز افزایش قیمت یاد شده را از ابتدای آذرماه روی محصولات خود اعمال کنند اما به نظر می‌رسد تاثیر این مجوز افزایش قیمت به صورت کلی خود را در وضعیت تولید و عرضه زمستانه خودروسازان نشان خواهد داد. اما نشانه‌های بهبود وضعیت عرضه خودروسازان در زمستان 1400 چیست؟
شرکت‌های خودروساز از دو مسیر این امکان را دارند که سر و سامانی به وضعیت عرضه خود در 3ماه چهارم سال‌جاری دهند. مسیر اول مربوط به افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو است. خودروسازان مجوز افزایش قیمت خود را در نیمه آذرماه دریافت کردند، اما به‌رغم اینکه مجوز افزایش قیمت، تاثیر خود را روی تولید گذاشت اما بررسی اطلاعات منتشر شده در سایت کدال در ارتباط با آمارهای فروش خودروسازان نشان می‌دهد این اتفاق نتوانست آن‌طور که باید و شاید بر وضعیت عرضه شرکت‌های خودروساز اثرگذار باشد.
با توجه به اینکه خودروسازان فصل زمستان را طوری آغاز کردند که مجوز افزایش قیمت را در جیب داشتند این مساله می‌تواند سبب شارژ مالی آنها در آخرین فصل از سال 1400 شده و جاده عرضه خودروسازان را در زمستان عریض کند. اما مسیر دیگری که می‌تواند روی نمودار عرضه خودرو اثر مثبت بگذارد بحث تکمیل خودروهای ناقص مانده در پارکینگ‌هاست. شرکت‌های خودروساز پیش‌تر در مهرماه از برنامه خود برای تکمیل محصولات ناقص تا پایان آبان ماه سال‌جاری رونمایی کردند. اما به نظر می‌رسد این برنامه به نوعی با افزایش قیمت‌های کارخانه‌ای خودرو گره خورده بود.
افزایش قیمت آبان ماهی خودرو در مبدا و لغو آن توسط ابراهیمی رئیسی رئیس‌جمهور، برنامه خودروسازان را برای تکمیل خودروهای ناقص در موعد مقرر به‌هم ریخت اما حالا که بار دیگر مجوز افزایش قیمت برای خودروسازان صادر شده و خبری از لغو آن نیست این اتفاق می‌تواند کمک کند تا خودروسازان بار دیگر به فکر خلوت کردن پارکینگ‌های خود از محصولات ناقص بیفتند. چنانچه خودروسازان بتوانند از مسیر افزایش قیمت خودروهای ناقص خود را تکمیل کنند این مساله می‌تواند شرایطی را فراهم کند تا این خودروها هرچه زودتر برای مشتریان فاکتور شوند. بنابراین بخش عرضه نیز مانند تولید با افزیش قیمت از دو مسیر یاد شده شارژ خواهد شد. به این ترتیب رشد 18درصدی قیمت‌ها از یک طرف انگیزه تکمیل خودروهای ناقص را به خودروسازان خواهد داد که تاثیر آن در آمارهای زمستانه نمودار خواهد شد و از سوی دیگر رشد تولید را که حرکت آن از آذرماه آغاز شده، تداوم خواهد بخشید.
بر این اساس به دنبال تکمیل خودروهای ناقص و رشد تولید، فروش نیز روند صعودی به خود خواهد گرفت. بنابراین همان‌طور که زمستان سال گذشته به واسطه انتخابات آمریکا، بازار خودرو پس از مدت‌ها روی خوش به خود دید در سال 1400 نیز صنعت خودرو وضعیت بهتری پیدا می‌کند.
افت فروش، رشد درآمد
خودروسازان بر اساس پیش‌بینی‌ها از دو مسیر افزایش درآمد و تکمیل خودروهای ناقص می‌توانند سر و سامانی به عرضه خود دهند.
فعلا عرضه خودروسازان در پایان آذرماه آن‌طور که باید و شاید رشد نکرده، دلیل آن هم این است که خودروسازان هنوز نتوانسته‌اند قیمت‌های جدید را به‌صورت کامل در فروش‌های خود اعمال کنند. افزایش درآمد خودروسازی سبب عریض شدن جاده نقدینگی می‌شود که این اتفاق می‌تواند روند تکمیل و عرضه خودروهای ناقص را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد. افزایش درآمد در پایان آذرماه سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته اتفاق افتاده است.
سه خودروساز بزرگ کشور سال گذشته در پایان فصل پاییز در مجموع بیش از 38هزار و 600میلیارد تومان درآمد را در صورت‌های مالی خود ثبت کردند. غول‌های جاده مخصوص در پایان آذرماه امسال توانستند بیش از 34هزار و 200میلیارد تومان به درآمد سال گذشته خود اضافه کنند و حدود 72هزار و 900میلیارد تومان را در صورت‌های مالی خود تا پایان فصل پاییز 1400 درج کنند. بنابراین خودروسازان از ناحیه فروش محصولات تولیدی رشدی بیش از 88درصدی را تجربه کردند. آنها در پایان آذرماه در مجموع بیش از 627هزار و 100 دستگاه از محصولات حاضر در سبد محصولاتی خود را برای مشتریان فاکتور کردند.
مقایسه این تعداد فروش با فروش سال گذشته خودروسازان در همین بازه زمانی از افت فروشی حدود 10درصدی حکایت دارد. ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو سال گذشته حدود 696هزار و 100 دستگاه خودرو فروختند. اما چگونه است که با افت 10درصدی فروش، خودروسازان توانسته‌اند درآمد خود را حدود 88درصد رشد دهند؟دلیل این مساله را باید در کسب 2 مجوز افزایش قیمت در سال‌جاری ( حدود 27درصد) و همچنین تغییر مسیر خودروسازی در تولید محصولات جست‌وجو کرد.
شرکت‌های خودروساز در کنار تلاش برای کسب مجوز افزایش قیمت از سوی سیاستگذار کلان خودرو، خود نیز آستین‌ها را بالا زده و با تغییر در سبد محصولاتی سهم خودروهایی که زیان بیشتری را به آنها تحمیل می‌کرد کاهش داده و به جای آن تولید محصولاتی که به کمک فروش آنها سود در صورت‌های مالی خود ثبت می‌کردند یا زیان کمتری برای آنها داشت را در دستورکار قرار دادند.
حال به سراغ جزئیات فروش سه خودروساز بزرگ کشور می‌رویم تا افت‌وخیز فروش را در خودروسازی کشور تا پایان فصل پاییز بررسی می‌کنیم. ایران خودرو با فروش نزدیک به 309هزار دستگاه تا پایان آخرین ماه از فصل پاییز 1400بیشترین فروش را در میان سه خودروساز بزرگ کشور داشت. این خودروساز به تنهایی نزدیک به 49درصد از فروش را دربازه زمانی ذکر شده به خود اختصاص داده است. ایران‌خودروهایی با این سهم از فروش به دلیل افت فروشی که تجربه کرده بیشترین سهم را در افت فروش کل نیز دارد. در میان محصولات ایران خودرو، گروه پژو بیشترین سهم از فروش را دارد.
آبی‌های جاده مخصوص تا پایان آذرماه سال‌جاری در مجموع حدود 211هزار و 300 دستگاه از محصولات این گروه را فروختند. مقایسه تعداد فروش گروه پژو در بازه زمانی یاد شده در امسال به نسبت سال گذشته در همین زمان حدود 38درصد افت کرده است. به‌رغم این افت تولید اما درآمد ایرانخودرو از ناحیه فروش گروه پژو حدود 44درصد افزایش داشته است. خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص از فروش گروه پژو تا پایان آذرماه سال‌جاری در مجموع بیش از 27هزار میلیارد تومان به حساب خود واریز کرد. غول آبی جاده مخصوص در فروش گروه سمند نیز با افت مواجه شدند. این خودروساز تا پایان پاییز 1400 بیش از 38هزار دستگاه از اعضای خانواده سمند را برای مشتریان خود فاکتور کرد.
این در حالی است که سال گذشته در همین بازه زمانی آبی‌های جاده مخصوص بیش از 40هزار و 400 دستگاه انواع سمند فروختند. بنابراین فروش سمند در بازه زمانی یاد شده حدود 6درصد افت کرد.
ایران‌خودرویی‌ها از محل فروش این تعداد سمند در سال‌جاری بیش از 5 هزار و 150میلیارد تومان درآمد کسب کردند. این درآمد در قیاس با درآمد سال گذشته از رشد حدود 68درصدی حکایت دارد. بعد از گروه سمند، دنا در جایگاه سوم بیشترین تعداد فروش قرار دارد. آبی‌های جاده مخصوص توانستند در فروش این محصول رشد اندکی را در کارنامه خود ثبت کنند.
فروش دنا در پایان اذرماه امسال در قیاس با اذرماه 99 حدود یک‌درصد رشد کرد. اما به‌رغم این رشد اندک در فروش درآمد ایران خودرو از قبل فروش دنا حدود 79درصد رشد کرد. غول آبی جاده مخصوص نزدیک به 6هزار و 700هزار میلیارد تومان نقدینگی از این محل به حساب خود واریز کرد. با اینکه رانا جایگاه چهارم را در فروش محصولات ایران خودرو دارد اما بیشترین رشد را به نسبت فروش سال گذشته به خود می‌بیند. خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص تا پایان نهمین ماه از سال‌جاری در مجموع بیش از 19هزار و 600 دستگاه رانا عرضه کرد. فروش این تعداد رانا در مقایسه با همین بازه زمانی در سال گذشته بیش از 129درصد رشد داشته است.
نقدینگی این خودروساز نیز از محل فروش این تعداد رانا بیش از 210درصد رشد را به خود دید. فروش رانا کمک کرد تا نزدیک 3هزار و 120میلیارد تومان وجه نقد به حساب ایران خودرو واریز شود. هایما هم در جاده رشد فروش بعد از رانا و جلوتر دنا حرکت کرد. آبی‌های جاده مخصوص توانستند فروش هایما را در پایان آخرین ماه از فصل پاییز امسال در مقایسه با همین بازه زمانی از سال گذشته حدود 43درصد رشد دهند.
ایران‌خودرویی‌ها تا پایان آذرماه 1400 بیش از 4 هزار و 400 دستگاه هایما فروختند. فروش هایما کمک کرد غول آبی جاده مخصوص بیش از‌هزار و 250میلیارد تومان نقدینگی جذب کند. ایران خودرو در پایان آذرماه امسال بیش از 5هزار و 350 دستگاه تارا نیز برای مشتریان فاکتور کرد. فروش تارا هزار و 380میلیارد تومان درآمد برای این خودروساز به همراه داشت.
حال سراغ دیگر غول خودروساز جاده مخصوص یعنی سایپا می‌رویم. این خودروساز با فروش بیش از 226هزار و 400 دستگاهی سهمی حدود 36درصدی از فروش کل را به خود اختصاص داده است. نارنجی‌های جاده مخصوص طی 9 ماهی که از سال‌جاری گذشته در قیاس با همین بازه زمانی در سال گذشته توانسته‌اند فروش خود را حدود 10درصد افزایش دهند. غول نارنجی جاده مخصوص از محل فروش این تعداد خودرو توانسته حدود 22هزار میلیارد و 500میلیارد تومان درآمد به دست بیاورد. درآمد سال گذشته این خودروساز در همین بازه زمانی حدود 9هزار و 350 میلیاد تومان بود. بنابراین فروش سایپا در پایان آذرماه سال‌جاری در قیاس با سال گذشته در همین بازه زمانی بیش از 140درصد رشد را به خود دیده است. بیشترین سهم فروش را میان محصولات سایپا خانواده تیبا به خود اختصاص داده است.
این غول خودروساز نزدیک به 194هزار و 600دستگاه انواع تیبا را برای مشتریان خود فاکتور کرد. بنابراین فروش تیبا حدود 42درصد رشد کرده است. نارنجی‌های جاده مخصوص با فروش بیش از 16هزار و 400 دستگاه بعد از خانواده تیبا در جایگاه دوم فروش قرار دارد. این خودروساز با فروش این تعداد پراید وانت حساب خود را حدود‌هزار و 395میلیارد تومان شارژ کرد.
سال گذشته سایپایی‌ها بیش از 15هزار و 700 دستگاه پراید وانت فروختند و بیش از 700 میلیارد تومان درآمد را نصیب خود کردند. بنابراین در تعداد فروش رشد 5درصدی و در کسب درآمد رشد 96درصدی را در کارنامه این خودروساز ثبت کرد. آمارهای کدال نشان می‌دهد سایپا در پایان آذرماه 1400 بیش از 14هزار و 800 دستگاه شاهین عرضه کرد و در قبال فروش این تعداد شاهین بیش از 3 هزار و 500میلیارد تومان نقدینگی جذب کرد. پارس خودرو به‌عنوان سومین خودروساز نیز 14درصد از فروش کل را در بازه زمانی یاد شده به خود اختصاص داده است.
سومین خودروساز بزرگ کشور با فروش بیش از 91هزار و 700 دستگاهی توانست فروش خود را به نسبت سال گذشته در همین بازه زمانی 44درصد افزایش دهد. درآمد آنها نیز بیش از 180درصد رشد را به خود دید. این غول خودروساز تا پایان آذرماه امسال بیش از 5هزار و 600میلیارد تومان درآمد کسب کرد. پارس خودرویی‌ها دو محصول کوییک معمولی و گروه S200 را به صورت حق العمل کاری برای شرکت مادر خود یعنی سایپا تولید می‌کند.
پارسخودرو از محل فروش نزدیک به 26هزار و 400 دستگاه کوییک معمولی حدود 364میلیارد تومان درآمد کسب کرد. تولید بیش از 16هزار دستگاه انواع ساینا نیز بیش از 220میلیارد تومان برای پارس خودرو درآمد به دنبال داشت. فروش گروه 200q (انواع کوییک به جز مدل معمولی) بیش از 4هزار و 950میلیارد تومان درآمد برای پارس خودرو به دنبال داشت. این خودروساز نزدیک به 48هزار و 200 دستگاه انواع کوییک فروخت. گروه 200q در تعداد فروش به نسبت سال گذشته در همین بازه زمانی رشد بیش از 96درصدی و در کسب درآمد بیش از 212درصدی را به خود دید.