کدام کارت به کارت مالیات دارد؟

بعد از این که در اواخر سال گذشته مشخص شد که دستگاه‌های کارت خوان به پرونده مالیاتی افراد یا شرکت‌های حقوقی مرتبط شده، پدیده کارت به کارت در کشور به سرعت رواج پیدا کرد. برخی از افراد و مشاغل برای این که سازمان امور مالیاتی را دور بزنند از خریدار می‌خواستند به جای کشیدن کارت در دستگاه کارت خوان، هزینه را به صورت کارت به کارت یا از طریق دستگاه‌های ATM پرداخت کنند.

این اتفاق در چند ماه اخیر به یکی از خبرسازترین پدیده‌های اقتصادی کشور تبدیل شده بود، اما همان طور که احتمالا شنیده اید، با کارت به کارت هم دیگر نمی‌توان از پرداخت مالیات فرار کرد. البته همه لازم نیست نگران مالیات کارت به کارت کردن‌ها باشند، چون مالیات کارت به کارت هم مشمول حساب‌های خاصی می‌شود که سعی داریم در این مطلب درباره آن بیشتر توضیح دهیم. پس اگر نگران پرونده مالیاتی تان هستید یا می‌خواهید بدانید در چه صورتی کارت به کارت‌های شما مشمول مالیات می‌شود، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

چه شد کارت به کارت رواج پیدا کرد؟

سال گذشته با هدف اجرای ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، بانک مرکزی با همکاری سازمان مالیاتی اتصال دستگاه‌های کارت‌خوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی به پرونده‌های مالیاتی را کلید زد. براساس اعلام رئیس سازمان امور مالیاتی، حدود ۷.۲ میلیون کارت‌خوان به پرونده مالیاتی متصل و حدود سه میلیون کارت خوان نیز غیرفعال شد. همچنین طبق گفته وی، وضعیت یک میلیون و ۴۰۰ هزار کارت‌خوان بلاتکلیف مانده است و آن‌ها نه به پرونده مالیاتی متصل و نه غیرفعال شده‌اند که بانک مرکزی باید تا یک ماه آینده آن‌ها را غیرفعال کند.

در این بین، نگرانی مشاغل از مالیات باعث شد تا از کارت‌خوان استفاده نکنند و عمده انتقال وجوه در تجارت و کسب‌وکار خود را از طریق کارت به کارت انجام دهند که گزارش سازمان مالیاتی درباره سوت‌زنی نیز بیانگر ثبت بیشترین شکایت‌های مردمی از استفاده نکردن اصناف به خصوص پزشکان از کارت‌خوان است. این اتفاق‌ها و گزارش‌های مردمی نشان داد که برخی از صاحبان مشاغل برای دور زدن قانون و فرار از پرداخت مالیات، به جای استفاده از کارت خوان از مشتریان شان خواسته‌اند از طریق نقدی یا کارت به کارت هزینه را پرداخت کنند.

مالیات از کارت به کارت چگونه است؟

با رواج کارت به کارت کردن، سازمان امور مالیاتی در خرداد امسال قدم بعدی را برای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان برداشت و تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی را آغاز کرد که براساس آن هر یک از فعالان اقتصادی و مشاغل باید حساب‌های تجاری خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند و این حساب مبنای فروش و درآمد آن‌ها قرار خواهد گرفت. یعنی تمامی واریزی‌ها به این حساب چه از طریق کارت به کارت چه از طریق دستگاه کارت خوان به عنوان درآمد واحد صنفی محاسبه و در نهایت از سود حاصل از این درآمد مالیات گرفته می‌شود.

فرق حساب تجاری با حساب شخصی

اگر بخواهیم خیلی راحت و به زبان ساده حساب‌های تجاری و شخصی را تعریف کنیم، باید بگوییم هر حسابی که با آن تجارت و کار می‌کنیم و درآمدهای ما وارد آن می‌شود، حساب تجاری است. یعنی هر حسابی که برای آن پوز فروشگاهی گرفته اید یا حساب‌هایی که به عنوان درگاه پرداخت آنلاین دارید به عنوان حساب تجاری محسوب می‌شود و بقیه حساب‌های شما که ممکن است حسابی باشد که از اداره‌ای حقوق می‌گیرید یا هزینه‌های روزمره زندگی تان را پرداخت می‌کنید به عنوان حساب شخصی شناخته می‌شود.

کارت به کارت با حساب شخصی

شاید برای شما هم این سوال به وجود آمده باشد که ممکن است برخی از صاحبان مشاغل از یک حساب شخصی که به پرونده مالیاتی هم متصل نیست، استفاده کنند و دوباره از مراجعه کنندگان شان بخواهند به جای کشیدن کارت در دستگاه کارت خوان به شماره حساب یا شماره کارتی که ارائه می‌دهند هزینه‌ها را واریز کنند، اما کار به این سادگی‌ها هم نیست، چون در دستورالعملی که به تازگی بانک مرکزی داده درخصوص حساب‌های شخصی سقف مشخصی برای تعداد تراکنش واریزی روزانه و همچنین سقفی برای گردش مالی در نظر گرفته شده است که اگر تعداد تراکنش واریزی یا گردش مالی بیش از سقف تعیین شده باشد، حساب به عنوان حساب مشکوک در نظر گرفته و مشمول رسیدگی مالیاتی می‌شود مگر این که صاحب حساب اسنادی مبنی بر تجاری نبودن حساب ارائه دهد.

پیش از این هم در ۱۸ تیر رئیس سازمان امور مالیاتی در خطبه‌های نمازجمعه تهران گفته بود که آیین‌نامه تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی تا یک ماه آینده ابلاغ می‌شود و حساب‌های شخصی افرادی که در دفعات و مبالغ معین در ماه برای کسب‌وکار استفاده شود، به منزله حساب تجاری یا مشکوک به تجاری شناسایی و این حساب‌ها نیز مشمول مالیات خواهند شد. او همچنین گفت: «این حرکت (تفکیک حساب تجاری و شخصی) به معنی عدالت مالیاتی و نگرفتن مالیات از کم‌درآمدها و دریافت مالیات منصفانه از پردرآمدهاست.»

تعداد تراکنش واریزی مجاز حساب‌های شخصی

در شهریور سال گذشته بخشنامه‌ای از سوی بانک مرکزی صادر شد که در بخشی از آن آمده است: «به منظور جلوگیری از سوءاستفاده‌های محتمل در تبادلات پولی کشور بر بستر کارت‌به‌کارت، به‌زودی مجموع تعداد تراکنش‌های واریزی که به کارت‌های هر شخص حقیقی (کد ملی) در یک روز انجام می‌شود به ۲۰ تراکنش محدود خواهد شد.» بنابر بخشنامه بانک مرکزی این محدودیت تنها در خصوص تعداد تراکنش‌های واریز به کارت اعمال خواهد شد و محدودیتی برای تعداد تراکنش‌هایی که هر فرد به منظور کارت به کارت از کارت‌های بانکی خود به دیگر کارت‌ها در شبکه بانکی انجام می‌دهد، پیش بینی و تعیین نشده است. به عبارت دیگر این محدودیت تنها شامل «واریز به» کارت بانکی یک فرد است. با این حال ۱۸ تیر رئیس سازمان امور مالیاتی اعلام کرد که بانک مرکزی در ماه آینده آیین‌نامه تفکیک حساب‌های تجاری را منتشر می‌کند تا مشخص شود، چه تعداد و مبلغ تراکنش در ماه یک حساب را به عنوان حساب تجاری شناسایی می‌کند.

مالیات به سود تعلق می‌گیرد نه تراکنش یا گردش مالی

اگر گمان کرده اید که هر چه تراکنش‌های تان بیشتر باشد باید مالیات بیشتری هم پرداخت کنید باید بدانید که این گمان اشتباهی است. شاید یادآوری این نکته هم بد نباشد که چیزی به اسم مالیات بر تراکنش یا گردش مالی وجود ندارد. تراکنش مالی یا گردش حساب، انعکاس فعالیت‌های یک شغل است و سازمان امور مالیاتی تنها از سود حاصل از کسب و کار، مالیات دریافت می‌کند. رئیس سازمان امور مالیاتی ۲۱ تیر هم در برنامه رادیویی شهر آفتاب اعلام کرد: «ما به عنوان دستگاه مالیاتی از پایه‌های فعالیت‌های اقتصادی مالیات می‌گیریم به این معنی که آن چه نشان دهنده فروش، کسب درآمد و در نهایت براساس آن سود خالص یک فعالیت باشد. ما چیزی به این نام نداریم که بگوییم که از پوز مالیات می‌گیریم یا از کارت به کارت مالیات می‌گیریم یا از گردش حساب بانکی مالیات می‌گیریم.»