تولید تاکسی‌برقی با همکاری وزارت کشور
مدیر توسعه فناوری‌های نوین خودرویی و طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با اشاره به روند تولید "تارا" به عنوان تاکسی برقی بعد از ساخت نمونه شاهد اتوبوس برقی، گفت: علت اصلی عدم پلاک گذاری، عدم تامین سرمایه در گردش است و با توجه به شرایط فعلی، اگر قراردادهای این خودروها نهایی شود می‌توان امید داشت که آرزوی چندین ساله ما که ورود و ظهور خودروهای برقی در خیابان‌ها است، برآورده شود.
دکتر شهریار زینی در گفت‌وگویی، ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: با همکاری و همراهی مشاور وزیر کشور در امور فناوری، موضوع تسری و استفاده از خودروهای برقی در تاکسی را بررسی کرده و در حال پیگیری موضوع هستیم.
وی در این باره توضیح داد: از ۶ ماه قبل وزارت کشور به طور جدی با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان همکاری داشته است و ما توانستیم قرار داد تولید هزار اتوبوس برقی را با این وزارتخانه نهایی کنیم. این قرار داد هنوز عملیاتی نشده ولی به مرحله نهایی رسیده و چارچوب فنی این طرح مشخص شده است.
زینی با اشاره به همکاری خوب اتحادیه اتوبوسرانی، یادآور شد: برای این منظور ۵ شرکت داخلی مشارکت دارند که از این تعداد دو شرکت دانش بنیان هستند و توانستند ۷۰ درصد ساخت اتوبوس‌های برقی را بومی سازی کنند و ۳ شرکت دیگر نیز حدود ۳۰ درصد ساخت داخل دارند.
مدیر توسعه فناوری‌های نوین خودرویی و طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهار کرد: با توجه به تجربیات خوب و موفقی که در زمینه اتوبوس برقی رخ داد، امیدواریم قراردادهای مربوط به آن نیز به امضا برسد؛ چرا که تامین مالی برای این پروژه از سوی وزارت کشور صورت گرفته و کارهای نهایی چون تعیین تکلیف ایستگاه‌های شارژ باقی مانده تا قرار داد تولید اتوبوس‌های برقی نهایی شود.
تاکسی برقی گام زیست محیطی حمل و نقل
زینی به برنامه‌های ستاد فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل ریاست جمهوری اشاره کرد و در این باره توضیح داد: برای این منظور با مشارکت وزارت کشور و معاونت علمی و با همکاری اتحادیه تاکسیرانی، کمیته فنی در وزارت کشور ایجاد شد کردیم تا در این کمیته مشخص شود که چه نوع تاکسی و با چه مشخصات فنی برای شهرداری ساخته شود.
وی میزان ظرفیت باتری، نوع موتور، میزان پیمایش، میزان شیب‌روی و صندوق دار بودن را از جمله مشخصه‌های تاکسی‌های برقی تولیدی دانست که در این کمیته در خصوص آنها بحث و تبادل نظر می‌شود.
زینی اضافه کرد: یکسری از شرکت‌های تولید کننده خودرو، قطعات را به صورت CKD (بسته‌ای کامل از قطعات) وارد می‌کنند و این شرکت‌ها درخواست‌هایی برای تولید تاکسی برقی به اتحادیه تاکسیرانی ارائه کرده بودند ولی ما در این طرح بنا را بر این گذاشتیم که برای تولید این نوع تاکسی‌ها از ظرفیت‌های داخل استفاده کنیم و طبیعی است که در این مسیر تولید کننده داخلی در اولویت کاری ما قرار دارند.
مدیر توسعه فناوری‌های نوین خودرویی معاونت علمی، خاطر نشان کرد: بر این اساس ما این طرح از شرکت "جتکو" و خودرو تارا برقی که محصولی متولد از معاونت علمی، آغاز کردیم. این خودرو تنها یک خودرو ساخت کشور نیست بلکه بر اساس معماری معاونت علمی رییس جمهوری، تک تک اجزای خودرو تارا از جمله موتور الکتریکی، کانورتر، اینورتر، شارژر، مبدل‌ها، سسیستم حرارتی (Thermal management)، باتری پک و ECU تماما ساخت داخل است.
به گفته وی، با اجرای طرح خودرو برقی تارا ۷ کلان پروژه اجرایی و به تفکیک هر ماژول، دو شرکت دانش بنیان مشارکت داشتند و در کل حدود ۱۴ شرکت دانش بنیان در اجرای این پروژه مشارکت داشتند.
زیتی خاطر نشان کرد: برای این منظور فراخوانی منتشر کردیم و بعد از پایش شرکت‌ها، هر ماژول این طرح را به دو شرکت واگذار کردیم. همه این اقدامات، برنامه ریزی‌هایی است که از دو سال قبل برای تولید خودرو برقی تماما ایرانی اجرایی شده است و با تشکیل کمیته فنی در وزارت کشور، از این خودرو برقی بازدید کردند و مورد تایید قرار گرفت.
وی افزود: در حال حاضر به دنبال این هستیم که بتوانیم با تامین اعتباراتی، تعدادی از تاکسی‌های برقی را با همکاری وزارت کشور تهیه کنیم.
آخرین وضعیت تولید تاکسی‌های برقی
مدیر طرح‌های کلان ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی با تاکید بر اینکه تاکسی برقی آماده شده را در حد نمونه مهندسی شده عنوان کرد و گفت: نمونه مهندسی تاکسی برقی تولید شده دارای TRL 6 تا 7 است و برای تولید واقعی نیاز است که محصول در TRL 9 باشد.
وی وجود این فاصله در سطح آمادگی فنی تاکسی برقی تولید شده را در اجرای تست و آزمون دانست و یادآور شد: هزینه تست و آزمون بالا است و این همان چالش ما در تولید اتوبوس‌های برقی است. اتوبوس‌هایی برقی تولید شده که در مرحله عقد قرار دارد، همچنان فاقد پلاک است.
چالش تجاری سازی اتوبوس و تاکسی برقی
زینی در تشریح دلایل عدم پلاک گذاری برای این دو خودرو برقی توضیح داد: یک نمونه اتوبوس دانش بنیانی که ساخته می‌شود حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیارد تومان هزینه طراحی و توسعه دارد و اگر بخواهد برای پلاک گذاری، تست‌های مربوط را اجرایی کند، به همین اندازه باید هزینه پرداخت کند و اگر کل این هزینه‌ها پرداخت شود، مساله اصلی باقیمانده، وجود مشتریان این محصول نهایی است.
وی ادامه داد: بر این اساس قاعده کلی در این مساله این است که وقتی قرار است پلاک گذاری صورت گیرد، همزمان با فرآیند پلاک گذاری و نهایی شدن قرار دادهای فروش، تست‌ها اجرایی شود تا سرمایه گذار این اطمینان را پیدا کند که محصول تولید شده، دارای مشتری است.
این مقام مسوول اضافه کرد: بر این اساس ما در مجموعه وزارت کشور علم به موضوع ایجاد شد و کار را پیش خواهیم برد تا همزمان با عقد قراردادها، مسایل مربوط به اخذ پلاک و "تائید نوع" (TA) اجرایی شود.
وی طول زمان پلاک گذاری خودروها را ۱۲ ماه دانست و تاکید کرد: ولی کورنومتر این ماه از زمانی آغاز به کار خواهد کرد که قرار دادها امضا و پیش پرداخت‌ها به شرکت‌های تولید کنند پرداخت شود. تا زمانی که اعتباری پرداخت نشود، عملا، طرح نهایی نخواهد شد.
زینی، با اشاره به چالش‌ها و گلوگاه‌های صنعت خودرو کشور یادآور شد: اگر قراردادهای مربوط به تاکسی و اتوبوس برقی منعقد شود و فضایی ایجاد شود که خودروساز اطمینان از وجود مشتریان پیدا کند، به حوزه تولید خودروهای برقی شتاب داده می‌شود.
به گفته وی، تولید و تجاری سازی اتوبوس برقی نسبت به تاکسی برقی در مراحل جلوتری قرار دارد و نمونه اتوبوس برقی به عنوان یک نمونه "شاهد" یعنی نمونه‌ای که قرار است پلاک گذاری شود، به تولید رسیده است.
زینی تاکید کرد: در فرآیند اخذ "تایید نوع" اتوبوس برقی، ممکن است اصلاحات جزئی نیاز باشد ولی خودرو برقی ساخته شده در حد نمونه مهندسی است از این رو ممکن است تغییراتی که بر روی خودروهای برقی اعمال شود، به مراتب بیشتر از اتوبوس برقی باشد ضمن آنکه اخذ تاییدیه نوع برای اتوبوس ساده‌تر از خودرو است.
این مقام مسوول علت اصلی عدم پلاک گذاری را عدم تامین سرمایه در گردش برای تولید کننده دانست و گفت: با توجه به شرایط فعلی اگر قراردادهای این خودروها نهایی شود می‌توان امید داشت که آرزوی چندین ساله ما که ورود و ظهور خودروهای برقی در خیابان‌ها است، برآورده شود.
تولید کنندگان ایرانی خودرو برقی
مدیر توسعه فناوری‌های نوین خودرویی با اشاره به ظرفیت‌های تولید خودروهای برقی در کشور افزود: شرکت ایران خودرو با محوریت "جتکو"، گروه خودروسازی سایپا با محوریت "مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا" از ظرفیت‌های تولید خودروهای برقی کشور به شمار می‌رود. در مرکز تحقیقات سایپا خودرو "شاهین"، "آریا" و "ساینا" برقی به تولید رساندند.
وی اضافه کرد: شرکت ایران خودرو نیز "تارا"برقی را به مرحله تولید رسانده و این شرکت با همکاری ایپکو، خودرو "دنا پلاس هیبرید" را به تولید سری رسانده است.
زینی اظهار کرد: علاوه بر آن شرکت مدیران خودرو پروژه جدی در این زمینه با گروه مپنا آغاز کرده است که طی آن جی ۴ برقی را در دستور کار دارند و به نظر می‌رسد ۲ تا ۳ سال آینده به تولید می‌رسد.
به گفته وی، برخی از طرح‌های این شرکت‌ها با حمایت ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اجرایی شده است و برخی از طرح‌ها نیز با همت خود این شرکت‌ها اجرایی شده است.